Het is niet altijd makkelijk om veilig online te zijn met een eetstoornis, eetproblemen of een laag zelfbeeld. Naast een groeiende body positivity movement en pro-recovery communities op social media, zien we ook pro-ana bewegingen en het eindeloze aanbod aan ‘perfecte lichamen’ en ‘hyper gezonde’ What I Eat In A Day-video’s van onder andere #fitgirls groeien. Ook valt het ons op hoe diagnoses en het aantal opnames gedeeld wordt in biografieën en foto’s van infusen en sondevoeding in Instastories verschijnen. Deze verschillende werelden kunnen behoorlijk door elkaar lopen en dat kan best triggerend zijn. Is sociale media nog wel weg te denken uit het normale leven? En hoe vind je daar dan op een gezonde manier je weg in? De komende tijd zal wekelijks iemand zijn of haar ervaring rondom social media en eetstoornissen delen. Om zo samen bij te dragen aan het vinden van die online veiligheid. Hoe zorg jij voor jezelf online?
De vorige keer kon je het verhaal van Renske lezen. Vandaag interviewen we de 19-jarige Fleur. Fleur studeert Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht nadat ze eerst een jaar Media en Cultuur aan de Universiteit in Utrecht heeft gestudeerd.
Wat is jouw achtergrond met eetstoornissen?
“Acht jaar geleden, in de eerste klas van de middelbare school, heb ik een eetstoornis ontwikkeld. Mijn eetstoornis heeft zich eigenlijk altijd geuit als boulimia, tot eind vorig jaar. Toen is het omgeslagen in anorexia. Begin dit jaar heb ik daarvoor een diagnose gekregen en ben ik begonnen aan de Meergezinsdagbehandeling therapie (MGDB). Halverwege dit jaar heb ik deze therapie afgerond en momenteel sta ik op een wachtlijst om nog verder te gaan met individuele therapie.”
Besteed je veel tijd online?
“Ja, ik gebruik social media best veel. Ik maak gebruik van Instagram, Snapchat, Whatsapp en YouTube. Af en toe gebruik ik Facebook, maar dit eigenlijk meer om mensen te benaderen en informatie te vinden voor school. Ik besteed veel tijd online. Voor mijn studie ben ik veel achter mijn laptop te vinden, maar ook in mijn vrije tijd maak ik er veel gebruik van. Het verschilt eigenlijk hoeveel tijd ik online doorbreng. De ene dag is dat twee uur, de andere dag vijf uur. Wel probeer ik elke week een dag zonder social media in te lassen, of het in ieder geval te beperken.”
Maakt het je leven leuker?
“Aan de ene kant maakt het mijn leven zeker leuker. Ik vind het leuk om van mijn vrienden te zien wat ze aan het doen zijn, het zoeken naar muziek op internet kan ik uren doen en vlogs kijken van verschillende YouTubers vind ik een heerlijk tijdverdrijf. Ondanks al deze positieve punten, kent social media voor mij toch meer nadelen. Voordat ik mijn sociale media heb ingericht op een manier die voor mij juist stimulerend werkt in plaats van demotiverend, werd ik continu geconfronteerd met de perfecte plaatjes van de perfecte levens en perfecte lichamen. Door social media ontstaat zo snel een vertekend beeld van de wereld. Want kijk maar eens rond op straat, of op het strand: hoeveel mensen zien er daadwerkelijk uit zoals de meiden op Instagram? Bijna niemand. Social media zorgt er vaak voor dat ik mezelf, soms onbewust, vergelijk met anderen waardoor ik een negatief gevoel krijg over mezelf.”
Kun je makkelijk afstand nemen van de digitale wereld?
“Ja, de afgelopen tijd lukt dat me redelijk goed. Ik ben op zoek gegaan naar andere hobby’s, zoals puzzelen, lezen en wandelen. Ik kan mijn telefoon en laptop best makkelijk opzij schuiven wanneer ik vind dat het wel weer even genoeg is geweest zo. Ik merk ook minstens één dag per week dat ik geen behoefte heb aan social media.”
Wat voor accounts volg jij zelf?
“Naast dat ik uiteraard mijn vrienden en familie op social media volg, volg ik graag mensen die zich bezighouden met onderwerpen die me aanspreken. Bijvoorbeeld: feminisme, gender, homoseksualiteit en duurzaamheid. Ook volg ik veel schrijvers en accounts die hun eigen poëzie posten, want dat lees ik graag. Hiernaast kijk ik graag vlogs van mensen die open zijn over hun mentale problemen en die me op die manier laten zien dat ik niet alleen ben en dat niet alles zo mooi is als dat wordt gepretendeerd.”
Krijg je op je social media accounts aangeraden wat je daadwerkelijk wilt zien?
“Er komt heel veel voorbij dat ik liever niet wil zien. Zeker in reclames. Op Instagram zie ik talloze reclames voorbij komen die afslankmethodes of dieetpillen proberen te verkopen. Vroeger kon dit me ontzettend triggeren, inmiddels heb ik geleerd dit van me af te zetten. Op Instagram en Facebook klik ik dan op ‘ik wil deze reclame niet meer zien’ en probeer dan door te gaan met mijn leven. Zeker aan het begin van mijn herstel vond ik dit moeilijk. Ook in YouTube filmpjes komen af en toe dingen voorbij die ik niet wil zien. Vloggers met een afgetraind lichaam die zichzelf sportend in beeld brengen of die een maaltijd-vervangend drankje promoten. Deze stukjes spoel ik altijd door.”
Wat vind je ervan dat mensen zichtbaar zijn met hun eetstoornis op social media?
“Ik vind dit super goed. Er zijn veel accounts gewijd aan het herstel van een eetstoornis en dit heeft me op veel momenten heel erg geholpen en motivatie gegeven. Ook denk ik dat het belangrijk is om te laten zien dat een eetstoornis niet altijd betekent dat je anorexia hebt en ondergewicht hebt, maar dat er tal van eetstoornissen zijn en dat deze net zoveel erkenning verdienen als anorexia. Er hangt nog zo’n taboe rondom dit onderwerp, dat moet doorbroken worden.”
Hoe denk je dat social media mensen kan helpen in hun herstel?
“Ik denk dat het super motiverend kan zijn om mensen op social media te volgen die ook aan het herstellen zijn van een eetstoornis. In je directe omgeving mis je toch vaak iemand die écht snapt waar je het over hebt en social media kan dan een fijne manier zijn om je toch wat minder alleen te voelen. Om te zien dat het niet raar is om open te zijn over je problemen en wat je bezighoudt met betrekking tot je eetstoornis en herstel.”
Hoe denk je dat social media eetstoornissen juist kunnen verergeren?
“Zelf heb ik gemerkt dat ik af en toe accounts volgde die mijn herstel niet ten goede kwamen. Mensen die lieten zien wat ze op een dag aten of foto’s plaatsten van hoe ze er tijdens hun eetstoornis uitzagen. Dit triggerde bij mij ontzettend mijn vergelijkingsdrang en zorgde ervoor dat ik me op veel momenten niet ‘ziek genoeg’ voelde. Inmiddels weet ik welke accounts voor mij wel en niet goed zijn om te volgen, maar ik denk dat dit zeker heel schadelijk kan zijn wanneer je diep in je eetstoornis zit en nog niet met de gezonde jij kunt redeneren. Daarnaast hebben veel meiden en jongens een door social media gecreëerd beeld in hun hoofd van hoe ze eruit zouden moeten zien. Dit kan in mijn ogen zeker een eetstoornis verergeren.”
Wat doe jij om jezelf online te beschermen?
“Het afgelopen jaar ben ik veel bezig geweest met meer diepte geven aan mijn social media gebruik en meer diversiteit voor mezelf te creëren op de platformen die ik gebruik. Ik heb alle accounts ontvolgd die me een rotgevoel gaven over mezelf en ben meer mensen gaan volgen die het leven laten zien zoals het is. Vrouwen en mannen die zichzelf ongefilterd, inclusief buikjes, pukkels, pluishaar en wallen op social media laten zien om ervoor te zorgen dat ik niet steeds een vertekend beeld van de werkelijkheid te zien krijg. Wanneer ik toch foto’s te zien krijg van slanke meiden in bikini’s bijvoorbeeld, probeer ik daar meteen langs te scrollen en niet te lang te kijken. Dat is af en toe lastig, maar vaak lukt dat wel.”
Als je zelf content plaatst; ben jij kritisch in het beeld dat je van jezelf laat zien?
“Ik kan wel heel kritisch zijn, ja. Dat probeer ik de afgelopen tijd wel meer los te laten. Ik vind het zelf heel fijn als mensen zichzelf ongefilterd op social media plaatsen en bewonder dit ontzettend. Ik wil niet bijdragen aan de creatie van het perfecte plaatje op social media en wil juist bijdragen aan het normaliseren van normale lichamen, gezichten zonder make-up en niet altijd een vol sociaal leven hebben. Ik probeer dus echt de kritiek die ik op mezelf kan hebben opzij te schuiven bij het plaatsen van iets, want vaak is het ook nog eens zo dat de dingen die je aan jezelf opvallen niet eens zichtbaar zijn voor een ander.”
Wat wil je graag meegeven aan de lezers van Proud2Bme over het gebruik van social media?
“Ik zou graag mee willen geven dat – ondanks dat social media super fijn kan zijn en ook heel veel leuke en positieve dingen met zich mee brengt – het zo onwijs belangrijk is om je bewust te worden van de impact die al die beelden op je hebben. Er wordt hoe dan ook invloed op je uitgeoefend, ook wanneer je dit zelf niet eens doorhebt. Wanneer je eetstoornis nog een grote rol speelt in je leven, kun je nog niet altijd op het inschattingsvermogen van je gezonde ik vertrouwen, wat ervoor zorgt dat je niet kunt filteren en snel getriggerd bent. Ik heb geleerd dat dit alleen maar averechts werkt voor je herstel. Dus geniet van social media, maar doe het met mate, en ga eens goed bij jezelf na of je nou écht gelukkig wordt van de content die je ziet.”
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie