Voor ouders kan het leven met een dochter of zoon met een eetstoornis heel ingewikkeld zijn. Waar moet je als ouder wel grenzen trekken en waar niet? Waar moet je je wel en niet mee bemoeien en op welk moment moet en mag je ingrijpen? Als ouder van een nog niet volwassen kind draag je officieel de verantwoordelijkheid voor je kind, maar wat als je zoon of dochter volwassen is? Wat als je zoon of dochter met eetstoornis volwassen is en zelfs niet meer thuis woont? Hoe ga je hier dan mee om en wat kan je beter wel en niet doen? Deze vraag kregen we een aantal weken geleden binnen bij Proud2Bme. Er bleken maar weinig boeken te zijn die antwoord gaven op deze vraag en dus besloten we er vanuit onze eigen ervaring een blog met tips over te schrijven.
Toen mijn eetstoornis zich volledig ontwikkelde, woonde ik op mijzelf. Ik studeerde en woonde op kamers in een studentenhuis. In het studentenhuis wist niemand van mijn problemen. Mijn ouders waren een beetje op de hoogte van het feit dat ik niet gelukkig was, maar wisten ook vrij weinig over mijn problemen met eten. Ik had in die tijd regelmatig behoefte aan een luisterend oor en iemand die me kon troosten. Dit vond ik deels in mijn ouders, maar vaak ook niet omdat ikzelf simpelweg niet open genoeg was of mijn ouders dachten dat het allemaal wel meeviel en direct op de proppen kwamen met pasklare oplossingen. Met name door dit laatste ging ik minder vertellen.
1. Luister zonder te oordelen
Ik vond het vroeger erg lastig als mijn moeder direct met haar mening kwam over wat ik vertelde. Nog voordat ik was uitgepraat, had mijn moeder haar ongenuanceerde mening al paraat. Woorden als “Belachelijk!” en “Zo moet je dat niet doen!” en “Wat een onzin!” volgden aan de lopende band. Ik moest met man en macht praten om duidelijk te maken wat ik nu werkelijk wilde zeggen of om tegen haar ongenuanceerde mening in te gaan. Ik zat eigenlijk ook helemaal niet te wachten op haar mening. Ik was slim genoeg om zelf over zaken na te denken en hier een genuanceerde mening over te vormen. Ik wilde eigenlijk gewoon dat ze luisterde naar mijn verhaal en af en toe erkende dat iets lastig was.
In tegenstelling tot zeggen dat iets lastig voor me was, probeerde ze – met de beste bedoelingen – de dingen vaak te verzachten en kleiner te maken. Als ik bijvoorbeeld zei dat ik eenzaam was, dan zei ze er binnen 5 seconden overheen dat ze vroeger graag had gewild dat ze net als ik op kamers woonde in een studentenhuis en dat het juist leuk was met al die meiden die er ook woonde etc etc etc. Ik zweeg en mijn moeder ontkende, zonder dat ze dat zo bedoelde, mijn problemen.
Wat ik met bovenstaande wil benadrukken is dat het heel belangrijk is dat je als vader of moeder écht luistert naar je dochter. Zeker als ze volwassen is, is ze zelf in staat haar mening te vormen over zaken en is ze (meestal) zelf in staat om te bedenken dat niet alles negatief is. Luister dus naar wat ze nu werkelijk wil zeggen, erken haar gevoelens, heb geduld en oordeel niet te snel.
2. Vraag door
Ik vond het vroeger erg lastig om te praten over mijn problemen. Ik wilde er wel over praten, maar ik kreeg het gewoon niet uit mijn mond. Zo vaak hoopte ik dat iemand eens doorvroeg, maar dat deden er maar weinig. De vriendin van mijn vader keek vaak wél verder dan uiterlijk en gedrag. Zij vroeg door, keek naar de problemen en gevoelens die erachter zaten. Ik voelde me dan serieus genomen en dat voelde prettig, zeker omdat ik al volwassen was en niet telkens oppervlakkig als kind behandeld wilde worden.
Als je (uitwonende) dochter lijdt aan een eetstoornis is het heel belangrijk dat je haar ook behandeld als een volwassene. Ga in gesprekken niet enkel in op uiterlijk vertoon en op eten en gewicht, maar kijk en vraag verder. Op die manier kan je samen tot de kern komen en tot waardevolle gesprekken komen.
3. Wees beschikbaar
Laat je dochter weten dat je er voor haar bent. Je kunt misschien denken dat het vanzelfsprekend is dat ze bij jou terecht kan, maar dat kan voor je dochter minder vanzelfsprekend zijn. Geef dus aan dat je er voor haar wil zijn, dat je haar wil steunen en dat ze bij je aan kan kloppen wanneer ze dat nodig heeft. Wil of kan je dit niet direct zeggen, dan kan je dit ook meer indirect duidelijk maken door bijvoorbeeld regelmatig te bellen of haar uit te nodigen om gewoon gezelig langs te komen voor thee of iets anders. Probeer hier niet altijd direct eten bij te betrekken, dat kan het geheel weer onnodig lastig maken.
4. Samen zijn zonder eetstoornis
Zorg ervoor dat niet alles voortdurend om de eetstoornis draait. Doe dus ook samen dingen die helemaal los staan van de eetstoornis. Ga samen winkelen, ergens koffie drinken, naar een museum, naar een dierentuin of lekker naar zee. Gewoon gezellig samen iets doen, zonder aandacht te schenken aan de eetstoornis, zonder je te bemoeien met haar eten, drinken of gewicht. Probeer samen, ondanks alle problemen, van het samenzijn te genieten.
5. Zoek zelf ook steun
Als ouder van kan het hebben van een (uitwonend) kind met een eetstoornis heel veel gevoelens met zich meebrengen. Gevoelens van onmacht, van boosheid, frustratie, angst, wanhoop en meer. Het kan erg moeilijk zijn om met al deze gevoelens om te gaan? Wat moet je ermee? Misschien loop je naast dat je al deze gevoelens hebt, ook nog wel rond met heel veel vragen.
Het is helemaal geen gek idee om als ouder ook professionele hulp te vragen. Ga eens naar de huisarts en praat over de situatie waar je in zit. Praat over je zorgen en gevoelens en laat je eventueel doorverwijzen naar een psycholoog waar je een fijne klik mee hebt. Het is goed om tijd en aandacht te schenken aan jezelf en het is helemaal niet raar om hier eens samen met een professional naar te kijken.
6. Neem deel aan therapie van je dochter/zoon
Veel instanties betrekken de familie wel bij de therapie van de cliënt, maar wanneer iemand volwassen is kan het zijn dat dit minder vanzelfsprekend is. Geef bij je kind aan dat je het prettig zou vinden om met elkaar zogenaamde systeemgesprekken te hebben. Zo kunnen jullie met elkaar in gesprek in de aanwezigheid van een professional. Zeker als dit met een goede therapeut wordt gedaan die objectief is, kan dit voor iedereen helpend zijn.
Wanneer je niet bij de therapie van je dochter wordt betrokken, kan je in samenspraak met je dochter (!) eens contact zoeken met de therapeut of de instantie. Geef rustig aan waar jij behoefte aan hebt en vraag wat zij je hierin kunnen bieden.
7. Deel je zorg
Zeker gezien het feit dat je dochter volwassen is en zelf verantwoordelijkheid heeft, mag je best aangeven wat haar ziekte met jou doet. Deel je zorgen met betrekking tot haar en deel jouw angsten en gevoelens hierover. Natuurlijk moet het niet zo zijn dat je dit iedere keer doet als je haar ziet, maar je mag af en toe best aangeven wat het allemaal met jou doet. De eetstoornis heeft niet alleen een negatieve invloed op haar, maar ook op jou.
8. Behoud je eigen leven
Misschien is het lastig om nog met je eigen leven en toekomst bezig te zijn als het zo slecht gaat met je dochter. Je hebt misschien de neiging om je voortdurend met haar bezig te houden. In plaats van dat je je eigen leven leidt, lijdt je haar leven. Dat is niet goed voor jou en niet helpend voor haar. Probeer dus tijd voor jezelf te maken en leuke dingen voor jezelf te doen. Maak afspraken met mensen die niets te maken hebben met jouw dochter en met eetstoornissen. Zoek een leuke hobby en besteedt tijd aan je relatie. Jij hebt ook nog een eigen leven, een eigen toekomst. Het is belangrijk en gezond om hier ook mee bezig te zijn. Hierover hoef je je niet schuldig te voelen.
9. Stel grenzen
Soms is het goed om de eetstoornis een beetje te vergelijken met een verslaving. Je kunt een verslaafde die 1000 keer blijft kiezen voor drugs en drank, van geld blijven voorzien, maar help je hem daar echt mee? Ook jij mag grenzen stellen. Als jouw dochter extreem ongezond bezig is met eten en haar gewicht, maar weigert hulp te zoeken, dan mag je best aangeven waar jouw grenzen liggen. Jij bent geen therapeut en jij kan niet blijven toekijken hoe zij zichzelf te gronde richt.
10. Informeer jezelf
Ik vond het vroeger best lastig dat mijn moeder geen idee had van wat mijn eetstoornis inhield. Regelmatig zei ze dat ze ook last had van dingen zoals eetbuien omdat ze ook weleens een rol drop op at. Of ze begon over hoe dik ze was en dat ze echt niet meer moest eten. In de stad kon ze ook negatief oordelen over dikke mensen die langsliepen. Allemaal dingen die erg lastig waren voor mij om te horen. Ik had gewild dat mijn moeder meer wist van wat een eetstoornis nu werkelijk inhield zodat ze me beter zou begrijpen en minder onhandige zou reageren op dingen.
Als ouder is het dus heel belangrijk, dat als je je dochter wilt begrijpen, je je informeert. Wat is een eetstoornis nu werkelijk? Gaat een eetstoornis enkel over eten en gewicht of zit er meer achter? Wat zit er bij mijn dochter achter? Welke gevoeligheden zouden er kunnen spelen en waar zou dit uit voort kunnen zijn gekomen? Er zijn veel boeken en documentaires over eetproblematiek. Misschien kan je aan je dochter zelf vragen welk boek zij nou echt goed en herkenbaar vindt, zodat je dit specifieke boek kunt lezen. Kijk ook eens naar een documentaire over eetproblematiek zoals ‘Mij Niet Gezien‘.
* Op de plekken waar ‘Dochter’ staat had ook ‘Zoon’ kunnen staan. Voor het gemak is nu gekozen voor dochter.
Geef een reactie