Psychische stoornissen zijn zwaar en kunnen enorme impact hebben op je leven. Dit is echter niet alleen het geval voor degene die met deze psychische problemen kampt, maar ook voor de omgeving. Het is niet niks om te zien dat iemand uit je omgeving lijdt onder zijn/haar problemen en dat dit vaak gepaard gaat met grote zorgen. Daarnaast kan het ook zijn dat het gedrag door de psychische problemen beïnvloed wordt en dat de relatie onder spanning komt te staan. Of het nou gaat om een moeder die zich zorgen maakt om haar dochter, een kind die ouders heeft met problemen of om een goede vriendin waar je veel om geeft, psychische problemen kunnen veel invloed hebben.
Soms is het ook voor buitenstaanders ontzettend lastig om die ander te begrijpen. Iemand met een eetstoornis kan zich bijvoorbeeld ontzettend onbegrepen voelen door haar omgeving wanneer er bijvoorbeeld onbegrip is over het niet kunnen of willen eten. Dit kan voor boze reacties zorgen waardoor degene met de eetstoornis zich ontzettend onbegrepen kan voelen. Vaak zijn de intenties van de ander wel goed, maar komt de reactie voort uit wanhoop en onwetendheid.
Het leven van en samen met iemand die psychische problemen heeft kan erg gecompliceerd zijn en het is daarom ook van belang om samen te kijken hoe je dit zo goed mogelijk kunt doen. Vaak gebeurt dit automatisch en is er niet direct een aanleiding om met elkaar rond de tafel te gaan zitten. Het is denk ik wel altijd goed om je proberen in te leven in de ander, meer informatie op te zoeken over de problemen en om vooral ook in gesprek te gaan met elkaar. In deze blog deel ik 10 dingen die belangrijk zijn als je om iemand geeft die psychische problemen heeft.
1. Iemand is meer dan zijn problemen
Ondanks dat het hele leven soms in het teken staat van die problemen omdat het soms enorm aanwezig is en het leven ook erg kan beïnvloeden, is het belangrijk om diegene niet te zien als zijn problemen maar om hem/haar ook te zien als persoon. Een persoon met een verleden, met leuke eigenschappen, kwaliteiten, ook minder leuke eigenschappen, hobby’s, iemand die goed is in zijn/haar werk, als een lieve vriendin, etc. Ze is geen depressie, ze heeft een depressie. Dat is wezenlijk anders.
2. De problemen kunnen er ook zijn zonder dat je het weet
Het is niet altijd zo dat de problemen er alleen maar zijn als dat voor jou als omstander ook zichtbaar is. Soms kun je ontzettend met iets worstelen zonder dat iemand anders het weet en dan kun je er als omstander onterecht vanuit gaan dat het goed gaat met diegene. Een lach betekent lang niet altijd dat het ook zo voelt. Je kunt lang niet altijd zien of iemand problemen heeft. Veel mensen hebben een beeld bij eetstoornissen van iemand die graatmager is, maar dit is lang niet altijd het geval. Ook als iemand weer aankomt in het herstelproces betekent dit lang niet altijd dat het ook daadwerkelijk beter met hen gaat. Vaak zorgt dit juist voor een nog grotere innerlijke strijd.
3. Ze zijn zich vaak bewust van onrealistische angsten
Bij veel psychische problemen speelt angst ook een (grote) rol. Er zijn natuurlijk mensen die last hebben van angststoornissen maar angst speelt bijvoorbeeld ook een rol bij eetstoornissen. Angst is vaak enorm hardnekkig en helaas ook een obstakel waardoor we bepaalde dingen niet aan (durven) gaan en soms ook problemen in stand houden. Mensen die deze problemen hebben weten vaak wel dat hun angst niet realistisch is, maar dit zorgt er lang niet altijd voor dat de angst ook verdwijnt. Op het moment zelf voelt het namelijk wel heel echt en kan het je tegen houden op bepaalde stappen te zetten. Het is belangrijk deze angsten wel serieus te nemen, ondanks dat je misschien wel niet begrijpt waarom diegene hier bang voor is.
4. Stel vragen en praat
Je hoeft niet alles direct te begrijpen maar wanneer je iemand om wie je veel geeft psychische problemen heeft, is het vaak wel van belang dat je er mee leert omgaan en dat je het leert begrijpen voor zover dat kan. Dat iemand psychische problemen heeft, betekent niet dat hij/zij er niet over wil praten. Dit klinkt heel simpel en voor de hand liggend, maar vaak wordt het onderwerp vermeden uit angst dat de ander dat niet zou waarderen of dat het te persoonlijk wordt. Ik denk dat het in veel gevallen juist andersom werkt en dat het juist heel fijn kan zijn als iemand oprecht geïnteresseerde vragen stelt en laat zien dat hij/zij het beter wil begrijpen. Praat er over, maak dingen bespreekbaar, laat zien dat de problemen er ook mogen zijn en dat je wil weten hoe dit voor hem/haar werkt. Het kan ook goed zijn om te vragen wat hij/zij nodig heeft en hoe jij ondersteuning en hulp kan bieden.
5. Laat zien dat je er bent en niet zomaar weggaat
Psychische stoornissen kunnen je ook heel onzeker maken. Het kan er voor zorgen dat je zelf het gevoel hebt dat je vooral je angst, depressie of eetstoornis bent. Dat je niet veel meer bent dan dat en aan al het andere gaat twijfelen. Dat is niet zo gek natuurlijk als het je hele leven beïnvloed en daarmee ook je relaties met anderen. Dit kan ook samen gaan met de angst om anderen te verliezen. Laat zien dat je er voor een ander bent en dat je hem/haar accepteert met problemen (dit betekent niet dat je al zijn/haar gedrag moet goedkeuren).
6. Verandering kan moeilijk zijn
Om aan psychische problemen te werken, moeten vaak patronen doorbroken worden en moeten vaak ook dingen veranderen. Iemand die bijvoorbeeld depressief is en zich heeft geïsoleerd van de buitenwereld, alleen nog maar binnen zit en zichzelf verwaarloost, kan het bijvoorbeeld ontzettend moeilijk vinden om dit te doorbreken. Dit hoort natuurlijk ook bij het ziektebeeld en is voor diegene vaak een stuk moeilijker dan wij denken, ondanks dat dit bijdraagt aan de instandhouding van de problemen en deze persoon dit vaak zelf ook weet. Verandering roept regelmatig angst op, dit heeft vaak ook te maken met het loslaten van controle.
7. Ze zijn niet altijd beschikbaar
Mensen met psychische problemen kunnen heel loyaal zijn, maar het is ook goed om te weten dat ze misschien niet altijd in de gelegenheid zijn om verplichtingen en afspraken na te komen. Iemand met een angststoornis zal wellicht heel hard vechten tegen de drang om dingen te vermijden, maar zal er misschien niet altijd in slagen om tegen die angst in te gaan. Mensen kunnen heel hoge eigen aan zichzelf stellen en vinden dat ze bepaalde dingen moeten doen. Hierdoor kunnen ze hun eigen mogelijkheden soms ook overschatten en uiteindelijk niet voldoen aan de verwachtingen. Dingen kosten dan vaak ook meer energie.
8. Een psychische stoornis is niet altijd een beperking
Een psychische stoornis wordt vaak gezien als een beperking en dat kan het ook zeker zijn, maar het hoeft niet altijd belemmerend te zijn. Het is niet zo dat je met iemand die een eetstoornis, depressie of angststoornis heeft, niks kan ondernemen. Probeer ook te denken in mogelijkheden en vraag hier naar. Soms is het juist goed om niet altijd met die diagnose bezig te zijn en juist met de dingen die deze persoon juist zo leuk maken.
9. Jouw steun is waardevol
Soms heb je misschien het gevoel dat je iemand met een psychische stoornis toch niet kan helpen en daardoor kan je je ontzettend machteloos voelen. Ik denk alleen wel dat we de kracht die wij als omgeving hebben vaak onderschatten. Ondanks dat wij lang niet alle problemen kunnen verhelpen, betekent het vaak al ontzettend veel als de ander weet dat hij/zij bij je terecht kan, op je kan bouwen en dat je er zal zijn. Daarnaast kunnen adviezen en complimenten heel waardevol zijn, ook als dat op het eerste gezicht niet altijd zo lijkt. We hebben allemaal steun van een ander nodig.
10. Wegduwen betekent niet altijd dat je weg moet
Als ik me rot voel, heb ik soms de neiging om andere mensen af te stoten en een muur om mezelf heen te bouwen. Ik wil dingen alleen oplossen en negeer dan soms de adviezen en steun van andere mensen en soms wijs ik het zelfs af. Dit is echter lang niet altijd wat ik echt wil… want wat als ieder advies of elke knuffel weg zou blijven? Dan zou ik me nog slechter voelen en heel alleen. De dingen die gezegd worden op zulke momenten komen wel degelijk aan, alleen soms heb ik wat tijd nodig om het te verwerken en te accepteren dat ik niet alles alleen kan en hoef te doen. Ik denk dat dit voor veel meer mensen een rol speelt.
Dit zijn een aantal dingen die goed zijn om te weten als je iemand in je omgeving hebt met psychische problemen. Dit is lang nog niet alles.. wat zou jij hier aan toe willen voegen?
Lees ook: Mijn kind is ongelukkig, omgaan met iemand met een eetstoornis, in contact blijven met je kind, depressief: wat je beter niet kunt zeggen, hoe help je een vriendin met een eetstoornis.
Wat zou jij willen dat anderen zouden weten?
Dit artikel kwam oorspronkelijk online in 2017
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en diëtisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie