”Maanden voelde ik me somber en had ik nergens puf voor. Binnen een paar dagen leek dat gevoel ineens om te slaan en voelde ik me een stuk beter. Ik had veel minder behoefte aan slaap en had zin om van alles te doen. Ik boekte een vakantie en besloot mijn huis onder handen te nemen. Ik ging aan de slag met behang, verf en zocht nieuwe meubels uit. Ik had niet eens tijd om te eten en slapen vond ik zonde van de tijd. Er was zoveel te doen en het ging ontzettend goed: ik dacht dat ik de hele wereld aan kon. De mensen om mij heen dachten daar anders over.” -Annemarie
Bovenstaand voorbeeld beschrijft hoe iemand die kampt met een bipolaire stoornis zich kan voelen. Deze stoornis wordt ook wel een manisch-depressieve stoornis genoemd en wordt gekenmerkt door stemmingswisselingen. Het gaat hier echter niet om stemmingswisselingen die elkaar snel afwisselen zoals iedereen die in het dagelijks leven weleens heeft.
Episodes en symptomen
Bij een bipolaire stoornis is een bepaalde stemming veelal heviger en bovendien houdt deze een stuk langer aan. Iemand kan zich bijvoorbeeld weken lang extreem goed voelen. Diegene is dan hyperactief, heel erg vrolijk en uitgelaten en heeft het gevoel de hele wereld aan te kunnen. Deze periode wordt veelal een manische episode genoemd.
Op het moment dat iemand manisch is, gebeurt het vaak dat diegene alles niet meer goed kan overzien en daarom dingen doet met negatieve gevolgen. Zo kan iemand buitensporige uitgaven doen zonder in te zien dat dit niet handig is. Tijdens een manische episode komt het vaak voor dat degene die hier last van heeft ruzie maakt met anderen en snel boos is omdat hij of zij het gevoel heeft dat anderen hem of haar belemmeren terwijl de omstanders zich vooral zorgen maken en hem of haar bewust willen maken van waar diegene mee bezig is. Ook kan iemand met een manie psychotisch worden en last krijgen van wanen en hallucinaties.
Er wordt gesproken van een manische episode bij de volgende symptomen:
♥ iemand heeft minimaal een week een verhoogde of prikkelbare stemming;
♥ er zijn problemen in de sociale en/of relationele sfeer;
♥ iemand heeft een vergroot gevoel van eigenwaarde, grootheidsideeën, verminderde behoefte aan slaap, is snel afgeleid, is ongeremd en praat veel meer;
♥ bovenstaande symptomen zijn niet het gevolg van het gebruik van drank, drugs of een lichamelijke aandoening.
Naast de manische episode is er ook nog een zogenaamde hypomane episode. Hier wordt van gesproken als de stemming minimaal vier dagen verhoogd of prikkelbaar is. Ook moet er sprake zijn van een aantal symptomen beschreven als bij de manische episode, echter zijn deze bij een hypomanie wat minder heftig aanwezig. Opnieuw mogen de symptomen geen gevolg zijn van het gebruik van middelen of een lichamelijke aandoening. Het verschil met een manische episode is dus dat de hypomanie eigenlijk een wat mildere variant is van de ”gewone” manie. Bij een hypomanie zal er ook niet sprake zijn van psychotische episodes, iets wat bij een manie wel zo kan zijn.
Naast de manische en hypomane episodes is er bij een bipolaire stoornis ook sprake van depressieve episodes waarbij degene die hiermee kampt, zoals de naam al zegt, last heeft van een depressieve stemming.
Er wordt gesproken van een depressieve episode bij de volgende symptomen:
♥ Er is minimaal twee weken lang sprake van een sombere stemming of desinteresse in dagelijkse activiteiten;
♥ Er zijn problemen in de sociale en/of relationele sfeer;
♥ Iemand heeft weinig energie, minder of meer eetlust, slaapproblemen, gedachten aan de dood, concentratieproblemen, besluiteloosheid en gevoel van waardeloosheid;
♥ bovenstaande symptomen zijn niet het gevolg van het gebruik van drank, drugs of een lichamelijke aandoening.
Tot slot kan er ook sprake zijn van een gemengde episode waarbij iemand dagelijks last heeft van symptomen die zowel bij een manische als een depressieve episode horen. Er wordt gesproken van een gemengde episode als deze wisselende symptomen minimaal een week aanhouden.
Subtypen
Er zijn vier soorten bipolaire stoornis, namelijk de bipolaire-I stoornis, de bipolaire-II stoornis, de cyclothyme stoornis, en de bipolaire stoornis niet anderszins omschreven.
♥ Type bipolaire-I stoornis
Bij dit type is er sprake van manische episodes, mogelijk gecombineerd met hypomane, depressieve en gemengde episodes. Iemand kan deze diagnose al krijgen na één manische episode.
♥ Type bipolaire-II stoornis
Bij dit type is er sprake van depressieve en hypomane episodes. Er zijn geen manische of gemengde episodes. De diagnoses kan gesteld worden na één hypomane en één depressieve episode.
♥ Type Cyclothyme stoornis
Dit type ontstaat vrijwel altijd in de jeugd of adolescentie. Bij deze stoornis hebben mensen last van hypomane en lichte depressieve episodes. De symptomen zijn veelal wat minder ernstig dan bij mensen met een type I of II stoornis. De mensen met een cyclothyme stoornis functioneren tussen twee episodes meestal normaal, deze periodes duren echter vaak maar kort. Met name bij dit type zijn er veel problemen in de relaties en/of sociale contacten.
♥ Type Bipolaire stoornis NAO
Iedereen die symptomen heeft die lijken op een bipolaire stoornis maar niet passen onder één van de bovenstaande typen, vallen onder dit type.
Behandeling
Hoewel een bipolaire stoornis niet over gaat, is het met behulp van therapie en medicatie wel heel goed te reguleren. Bewezen is dat cognitieve gedragstherapie erg effectief is. Qua medicatie wordt met name lithium veel voorgeschreven, soms in combinatie met andere medicatie. Ook antidepressiva en antipsychotica kunnen erg effectief zijn. Als je kampt met een bipolaire stoornis dan is het van belang hier ondersteuning bij te zoeken. Met de juiste hulp is het mogelijk een stabiele basis te creëren om te voorkomen dat je vervalt in veel manische of depressieve episodes. Bij voldoende stabiliteit kun je zo een prima leven leiden, ook met een bipolaire stoornis.
Geef een reactie