Daar zit je dan. Je voelt je rot. Je zit niet lekker in je vel. Er zit een lading spanning in je lichaam die je kwijt wilt. Maar niemand ziet dat dit van binnen bij jou gaande is.
Een lange tijd loop je rond met het idee dat je die spanning op geen enkele manier kwijt kunt raken. Maar dan plotseling weet je het wel. Je leest het in een boek. Je ziet het op tv. Je ziet het op het internet. Vrienden hebben het erover.
Zelfbeschadiging
Een ander woord voor zelfbeschadiging is automutilatie. Vaak wordt dit afgekort tot AM. Automutilatie houdt in dat iemand zichzelf om verschillende redenen pijn doet. Er zijn veel manieren waarop mensen zichzelf beschadigen. Automutilatie is een manier om om te gaan met niet gewenste emoties.
Ongeveer één op de vijftien jongeren beschadigt zichzelf opzettelijk. Dit aantal neemt toe. Zelfbeschadiging is voor veel mensen een taboe, je gaat jezelf toch niet met opzet pijn doen?! Dit maakt dat veel jongeren zich er vreselijk voor schamen en er niet over durven te praten.
Automutilatie begint soms met de drang om gezien te worden (echter er zijn ook mensen waarbij dit in een waas/ dissociatie gebeurt). Je hoopt dat mensen jouw krassen zien en begrijpen dat je het moeilijk hebt. Soms laat je het “per ongeluk expres” zien.
Jammer genoeg blijft het daar niet bij. Op een gegeven moment blijft het idee van jezelf pijn doen hangen. Het wordt niet meer gebruikt om zichtbaar te worden. Het wordt een middel om jezelf te straffen. Om de pijn die je voelt te verplaatsen naar iets wat zichtbaar en duidelijk is. Of misschien juist om weer wat duidelijks te voelen, namelijk: pijn. Terugkomen in de realiteit. Of omdat je jouw eigen lichaam haat.
Maar er kunnen nog meer redenen zijn:
- Jezelf pijn doen zodat je iets pijnlijks uit bijvoorbeeld het verleden vergeet/ en op dat moment niet aan hoeft te denken. Je verlegt je aandacht.
- Bewijzen dat jij macht en controle hebt. Jij kunt tegen pijn. Jij bepaalt waar en wanneer je pijn hebt.
- Het opvullen van de leegte in jezelf.
- Je omgeving manipuleren. Iemand doet niet wat jij wilt, en je straft hem of haar door jezelf pijn te doen.
- Als je heel boos en verdrietig bent om jouw woede en verdriet te uiten.
- Vaak hebben mensen die zichzelf pijn doen psychische problemen. Het snijden komt onder andere veel voor bij borderline persoonlijkheidsstoornissen, maar komt ook veel voor bij eetstoornissen.
Veelal heeft het jezelf pijn doen het gevolg dat je rustig wordt. Jammer genoeg kan dit rustige gevoel ook een verslavend effect hebben. Wanneer je valt en je pijn hebt, maakt je lichaam endorfine vrij. Dat is een stofje in je lichaam dat ervoor zorgt dat je in een soort waas komt. Een soort pijnstiller en aandachtverlegger/ vlucht voor andere emoties. Daarom is het voor vele mensen heel moeilijk te stoppen met zichzelf te beschadigen. De reden van… zal echter voor ieder persoon verschillend zijn. Het zijn vaak ook meerdere redenen tegelijk die een rol spelen. Wat zijn jouw redenen? Vul voor jezelf de VRAGENLIJST in
De gevolgen van automutilatie zijn veelal groter dan je op dat moment voorziet:
- Je hebt littekens. Als je geluk hebt, gaan die na een paar jaar weg. Sommigen gaan nooit meer weg.
- Littekens kunnen ervoor zorgen dat je erg onzeker wordt over je lichaam. Misschien heb je de neiging ze steeds te verbergen. Denk aan later naar het strand gaan of het krijgen van een partner. En wat als je later kinderen krijgt? Of wat zeg je tegen kinderen die jouw littekens zien? Telkens wordt je er weer mee geconfronteerd
- Je wordt altijd herinnert aan die negatieve periode uit je leven als je jouw littekens ziet.
- Het kost moeite een nieuwe manier van communicatie te vinden. Dus gewoon praten over wat je voelt.
- Het heeft een verslavend effect, dus er is een terugvalkans.
- Ook zijn er mensen die de littekens en het idee dat je jezelf pijn doet, raar en vies vinden, hoe ga je daarmee om?
- Jezelf pijn doen zorgt ervoor dat jouw zelfwaardering afneemt en zelfbeeld negatiever wordt. (hierdoor kom je dus al snel in een negatieve cirkel terecht die kan enkel kan doorbreken door te stoppen met jezelf pijn doen!)
Er zijn verschillende middeltjes op de markt die jouw littekens kunnen verminderen/ mooier laten genezen.
Op het internet naar automutilatie zoeken kan ook triggerend werken. Er zijn zelfs mensen die het cool en stoer vinden om met hun littekens op het internet te koop te lopen. Maar zoals elke behandelaar zegt: alles is jouw eigen verantwoordelijkheid. En de verantwoordelijkheid nemen om te stoppen is een geweldige!
Ik raad jullie wel aan deze boeken en films pas te lezen en kijken als jullie goed in jullie vel zitten. Boeken over eetstoornissen kunnen triggerend zijn. Deze evengoed.
Stoppen met jezelf pijn doen is erg belangrijk. Maar hoe doe je dat?
- Realiseer je als eerste dat jijzelf degene bent die jezelf dit aandoet en niemand anders. Jij bent dus ook de enige die de keuze kan maken om het te stoppen. Zie het niet als iets buiten jezelf waar jij niets aan kan doen.
- Bedenk goed bij jezelf waarom je wilt stoppen met jezelf pijn doen en onthoudt deze redenen zo goed, dat je ze op ieder moment van de dag weer voor de geest kan halen.
- Praat erover met andere mensen. Breng hen op de hoogte van jouw gedrag en spreek met mensen af dat je met hen kan bellen, chatten, afspreken wanneer de drang groot is.
- Schrijf voor jezelf op wat je kan gaan doen om afleiding te zoeken wanneer er drang tot ontstaat. We hebben je alvast een handje geholpen met een VOORBEELDLIJST. Haal hier dingen uit die JOU aanspreken. Ga geen dingen doen die je niet liggen, want dan mislukt het gegarandeerd.
- Vervang het jezelf beschadigen voor iets niet schadelijks zoals: in een kussen slaan, krassen op een papier, scheur kranten doormidden…etc.
- Zorg ervoor dat wanneer je “iets” gebruikt om jezelf pijn te doen, dit niet meer in huis is of binnen handbereik is.
- Lees nare gevoelens te accepteren. Laat ze eens komen, huil, gil, jank…. Loop niet voor je gevoelens weg… want dan komen ze ALTIJD weer terug.
- Gaat het een keer mis, kom dan niet bet gedachtes als “zie je wel, ik kan het niet OF zie je wel, het gaat toch mis, dus ik kan net zo goed niet meer mijn best doen om te stoppen OF het wordt toch nooit wat met mij”. Dit zijn enkel saboterende gedachtes om wel toe te geven aan jouw “verslaving” en daar help je jezelf niet mee. Dus gaat het mis, pak dan erna de draad direct weer op!
- ZOEK HULP!
Zelfbeschadiging maakt NIETS mooier, enkel lelijker
Romans over zelfbeschadiging:
- De hemel is geen huis – Gerda van Erkel
- Krassen – Shelley Stoehr
- Een zekere leeftijd – Rebbecca Ray
- Ik ook van jou – Ronald Giphart
- De eenzaamheid van de priemgetallen – Paolo Giordano
- Het land Prozac – Elizabeth Wurtzel
- Aderlating – Victoria Leatham
- Stuk – Judith Visser
Films over zelfbeschadiging:
- Thirtheen
- The Virgin Suïcides
- Ik ook van jou
- Girl, interrupted
- Prozac Nation
- Painful secrets
So write LOVE on your arm instead of SCAR
Lees ook: Snijden om niet te voelen
Geef een reactie