Wanneer je aan je tentamen denkt, breekt het zweet je uit. Je hebt best goed geleerd en je weet ook veel over dat onderwerp maar ondertussen heb je het gevoel dat je helemaal niks weet. Hoe dichter bij de datum van het tentamen komt, hoe zenuwachtiger je wordt en hoe meer je het gevoel krijgt dat je het niet kunt. Je bent bang voor een black-out, bang dat je de antwoorden niet weet, niet goed genoeg geleerd hebt en keihard faalt. Dit is niet iets wat alleen op school bij proefwerken om de hoek komt kijken, maar vaak komt de angst om te falen voor op meerdere gebieden in het leven.
Sommige mensen denken eigenlijk altijd dat ze het niet kunnen. Ze denken altijd dat ze proefwerken of verslagen verpest hebben waarna ze de resultaten terug krijgen en een 8 blijken te hebben. Voor mensen die geen faalangst hebben, kan dit heel moeilijk te begrijpen zijn. Falen is heel vervelend, maar het is wel heel nuttig. Iedereen faalt weleens en het gaat nooit precies zoals wij willen. Van fouten en dingen die mis gaan leren we het meest en niet alleen over het vak wat we nog een keer moeten leren of het verslag dat wij opnieuw moeten maken. We leren ook over onszelf en we zijn hierdoor constant in ontwikkeling. Eigenlijk hoeven we er dus ook niet bang voor te zijn. Angst laat ons niet beter functioneren, integendeel. Het belemmert ons en laat ons krampachtig iets tegenhouden wat eigenlijk heel goed is voor ons en wat soms ook niet tegen te houden is. In deze blog geef ik 10 tips tegen faalangst.
1. Onderzoek waar je bang voor bent
Je mag best accepteren dat je faalangst hebt, maar je hoeft niet te denken dat je hier de rest van je leven aan vast zit. Je kunt hier (wellicht met wat hulp) goed vanaf komen. Allereerst is het goed om te bedenken waar je precies bang voor bent. Soms is het moeilijk om dit direct te kunnen benoemen. Stel jezelf dan bijvoorbeeld de volgende vragen: “in welke situaties komt deze angst naar boven?” “Welke gedachten heb ik in mijn hoofd?” ‘Wat voel ik?” Je kunt ook samen met iemand, bijvoorbeeld met een van je ouders, een leraar op school of een vriendin proberen te bedenken waar je precies bang voor bent.
2. Zoek uitzonderingen
Wanneer je faalangst hebt, heb je waarschijnlijk verschillende rampscenario’s in je hoofd van wat er zou kunnen gebeuren, wat anderen dan zouden denken en wat dit zou doen met jouzelf. Om bijvoorbeeld weer terug te gaan naar het tentamen voorbeeld; ondanks dat je heel goed geleerd hebt, ben je bang of ben je er zelfs bijna van overtuigd dat het niet zal lukken. Ik heb geleerd om naar uitzonderingen te zoeken. Wij kunnen onszelf soms heel goed overtuigen van de meest gekke en onrealistische dingen. Want waarom zou je nu ineens heel erg falen terwijl je altijd een 8 haalt en nu net zo goed geleerd hebt? En als dat gebeurd, waarom is dat dan zo erg? Met het zoeken naar uitzonderingen bedoel ik het zoeken naar momenten waarop het wel goed ging, waarop je je misschien zorgen maakte maar dat dit uiteindelijk helemaal niet nodig bleek te zijn. Door al deze uitzonderingen te verzamelen, kun je beter relativeren en kan de faalangst wat verminderen.
3. Stel je eisen bij
Faalangst hangt meestal samen met enorm hoge eisen die mensen aan zichzelf stellen. Soms stellen we zelfs eisen die buiten ons bereik liggen. Je hoeft het niet altijd perfect te doen. Stel haalbare doelen en als het een keer wat minder gaat is dat ook niet erg. Het hoort bij het leven.
4. Faal en leer
Falen is op het moment zelf vaak niet fijn maar het gebeurt zo nu en dan. Iedereen faalt weleens en dingen gaan gewoon niet altijd goed. Gelukkig is dit ook iets positiefs. Van dingen die mislukken, falen, leer je namelijk ontzettend veel. Houd jezelf dit voor want daardoor kan er een last van je schouders af vallen.
5. Zorg ervoor dat je goed uitgerust bent
Vermoeidheid kan je prikkelbaarder maken en het kan faalangst vergroten. Zorg ervoor dat je uitgerust bent en voldoende ontspant. Hierdoor kun je meer aan en zal je wellicht minder angst ervaren.
6. Leer omgaan met spanning
Zowel geestelijke als lichamelijke spanning kun je verminderen met bijvoorbeeld ontspannings- en meditatie oefeningen. Leer jezelf om met spanning om te gaan. Probeer te voelen wat je ervaart, wat je denkt en wat je voelt in je lichaam. Er zijn verschillende cursussen waar je kunt leren ontspannen, bijvoorbeeld meditatie of mindfulness, maar je kunt het ook zelf doen met bijvoorbeeld YouTube.
7. Schrijf van je af
Schrijven zorgt ervoor dat je alles wat zich in je hoofd afspeelt, verplaatst naar het papier. Het vermindert de chaos in je hoofd en het kan ervoor zorgen dat je beter inzicht krijgt in je gedachten. Dit kan helpen om te relativeren en de angst te verminderen.
8. Praat!
Praten helpt in heel veel gevallen. Misschien zorgt het er niet direct voor dat je van je faalangst af komt, maar je kunt in ieder geval je verhaal kwijt. Daarnaast kijkt iemand zonder faalangst heel anders naar zo’n situatie en diegene kan jou wellicht hele waardevolle en handige adviezen geven waar je zelf nog niet op was gekomen. Daarnaast kan diegene jou overhoren als je bijvoorbeeld twijfelt of je je tentamenstof wel goed genoeg kent. Buiten dat iemand zonder faalangst een grote steun kan zijn, kan het ook helpen om met iemand te praten die zich in jouw verhaal herkent.
9. Bereid je goed voor
Wanneer je bang bent om te falen voor een examen of tentamen, is het belangrijk om je goed voor te bereiden. Met goed bedoel ik goed en niet extreem obsessief waarbij je niet slaapt en je jezelf helemaal gek maakt. Goede voorbereiding kan zorgen voor meer zelfvertrouwen en minder faalangst.
10. Koppel presteren los van wie jij bent
Jij bent zoveel meer dan dat tentamen of die presentatie die je moet geven. Ik heb mij ook vaak genoeg zorgen gemaakt om cijfers die ik moest halen van mijzelf of presentaties die vlekkeloos moesten verlopen. Maar nu, 2 jaar nadat ik ben afgestudeerd, vraagt niemand naar mijn cijfers. Er is zoveel aan jou dat belangrijker is dan de prestaties die jij levert. Natuurlijk kunnen goede prestaties behoren tot jou kwaliteiten, maar die behoren dat ook nog wel als het een keertje wat minder gaat. Door fouten te maken leer je, en van leren groei je.
Een mooi boek dat hier over gaat is ‘De kunst van het falen’ van Arjan van Dam.
Wat is jouw tip tegen faalangst?
Geef een reactie