Bij vrijwel alle psychische stoornissen komen vooroordelen kijken. Zo ben je bij een eetstoornis per definitie mager en eet je niet en als je depressief bent zit je de hele dag in een hoekje te huilen. Als we het hebben over borderline, dan is dat misschien wel de psychische stoornis met de meeste onjuiste vooroordelen. Als je borderline zegt, schrikken veel mensen direct. Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis zouden compleet gestoord zijn. Bij deze mensen moet je dan ook vooral uit de buurt blijven, toch?
Ik herinner me goed dat ik in het eerste jaar van mijn studie een college had waarin de docent aan de hand van een voorbeeld onder andere iets over borderline vertelde. Vervolgens zei ze letterlijk en vol overtuiging dat mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis gevaarlijk zijn. Ik weet nog dat ik haar vol verbazing aan heb zitten staren en me realiseerde dat ze zojuist deze boodschap had meegegeven aan ongeveer dertig jongvolwassenen die later met deze informatie de beroepspraktijk in zouden gaan. Ik schrok daarvan. Er is behoorlijk wat onduidelijkheid over deze psychische stoornis, waarover ik aan de hand van een aantal feiten en fabels wat meer zal vertellen.
Borderline is aangeboren
Fabel. Niemand wordt geboren met borderline persoonlijkheidsstoornis. Wel weten we dat je geboren kunt worden met een bepaalde gevoeligheid en dat erfelijkheid een grote rol speelt in de ontwikkeling van psychische stoornissen. In hoeverre die stoornis uiteindelijk tot uiting komt, is echter vooral afhankelijk van omgevingsfactoren. Als iemand wordt geboren met een bepaalde kwetsbaarheid maar verder opgroeit in een stabiele gezinssituatie waar zich geen noemenswaardige problemen voordoen, dan is de kans groot dat er niets zal gebeuren met deze kwetsbaarheid. Mochten het kind echter iets meemaken, bijvoorbeeld een trauma, dan is er wel een grotere kans op ontwikkeling van een borderline persoonlijkheidsstoornis.
Mensen met borderline denken vaak zwart/wit
Feit. Bij de meeste mensen met borderline is terug te zien dat er wordt gedacht in zwart of wit, goed of fout en alles of niets. Dit is vooral voor degene die op die wijze denkt lastig, want het kan behoorlijk belemmerend werken in het leven. Met behulp van therapie is het echter zeker haalbaar om meer te gaan zoeken naar het grijze gebied. Dit zal mogelijk altijd iets zijn wat heel bewust gedaan moet worden, maar is zeker niet onhaalbaar.
Iedereen met borderline beschadigt zichzelf
Fabel. Lang niet iedereen met borderline beschadigt zichzelf en niet iedereen die zichzelf beschadigt, heeft borderline. Zelfbeschadiging kan voor sommige mensen met borderline een manier van emotieregulatie zijn, maar dit geldt zeker niet voor alle borderline-patienten.
Mensen met borderline hebben een laag zelfbeeld
Feit. Dit is helaas wel juist. Vrijwel iedereen met een borderline persoonlijkheidsstoornis kampt met een heel erg laag zelfbeeld. Dit laten ze misschien niet altijd zien, er zijn namelijk mensen met borderline die heel goed in staat zijn om dit te verbergen, maar diep van binnen is iedereen met borderline ontzettend onzeker en denken zij allemaal heel negatief over zichzelf. Dit is eigenlijk onderdeel van de stoornis en komt vaak voort uit gebeurtenissen uit het verleden.
Iedereen met borderline heeft extreme woede uitbarstingen
Fabel. Vaak denkt met bij ‘de borderliner’ aan iemand die hysterisch loopt te schreeuwen en bij het minste of geringste extreem boos wordt. Dit hoeft helemaal niet zo te zijn. Wat dat betreft bestaat de borderliner niet. Natuurlijk zullen er mensen met borderline zijn die zulke woede uitbarstingen hebben en heel snel boos om worden om relatief kleine dingen, maar er zijn ook genoeg mensen met borderline die dit helemaal niet hebben en juist alles vanbinnen opkroppen.
Mensen met borderline hebben vaak een of meerdere trauma’s
Feit. Helaas is dit juist. Heel veel mensen met borderline zijn in jeugd, misbruikt, mishandeld of verwaarloosd, zowel op fysiek als emotioneel gebied. Dit zorgt er dan veelal ook voor dat door de jaren heen een persoonlijkheidsstoornis wordt ontwikkeld.
Als je borderline hebt, ben je altijd instabiel
Fabel. Mensen met borderline worden over het algemeen een beetje als labiele mensen beschouwd vanwege de vele stemmingswisselingen en impulsief gedrag. Dit hoeft echter helemaal niet zo te zijn. Er zijn genoeg mensen met borderline die heel stabiel zijn omdat ze weten hoe ze om moeten gaan met moeilijke dingen in het leven. Het is een misvatting te denken dat mensen met borderline bij het minste of geringste helemaal van de kaart zijn.
Mensen met borderline zijn emotioneel kwetsbaar
Feit. Hoewel iemand met borderline dus niet per se labiel is, is diegene emotioneel gezien wel kwetsbaarder dan iemand zonder borderline. Vaak zien we dat iemand met borderline heftiger reageert op emotionele zaken en langer de tijd nodig heeft om iets te verwerken en weer een evenwicht te bereiken. Dit betekent dus niet dat diegene labiel is, maar dat het verwerkingsproces gewoon wat langer duurt dan bij anderen. Dit maakt iemand met borderline wat kwetsbaarder dan anderen.
Borderline gaat nooit meer over
Fabel. De diagnose Borderline persoonlijkheidsstoornis is geen diagnose voor het leven. Borderline is heel goed te behandelen en zeker als de diagnose op jonge leeftijd (voor je dertigste) gesteld wordt en je dan gelijk in behandeling gaat, kun je er vanaf komen. De denkpatronen die je hebt ontwikkeld zijn dan weliswaar al behoorlijk vastgeroest maar nog niet zodanig dat ze niet meer te veranderen zijn.
Mensen met borderline hebben moeite met het aangaan en/of onderhouden van contacten
Feit. Borderline ontwikkel je vaak als gevolg van problemen in relaties met anderen. Als iemand bijvoorbeeld mishandeld of verwaarloosd is, dan kun je je voorstellen dat dit een grote impact heeft op het beeld van iemand over zijn of haar naasten. Het opnieuw aangaan van relaties en het durven vertrouwen van mensen kan dan ontzettend lastig zijn. Dit is dan ook de reden dat de meeste mensen met borderline het lastig vinden om contacten aan te gaan en deze ook te onderhouden. Vertrouwen is vaak een lastig punt en daarnaast is er veelal een grote angst om in de steek gelaten te worden.
“People with BPD are like people with third degree burns over 90% of their bodies. Lacking emotional skin, they feel agony at the slightest touch or movement.” – Marsha Linehan
Geef een reactie