Moet ik naar een psycholoog?

Tegenwoordig gaan er heel veel mensen in Nederland naar een psycholoog. Het taboe wat hier een aantal jaar geleden op lag lijkt steeds meer naar de achtergrond te verdwijnen. Er zijn heel wat mensen die op bepaalde momenten in hun leven een steuntje in de rug nodig hebben en met een professional gaan praten wordt nu al sneller als iets krachtigs en positiefs gezien dan dat er een ‘je bent gek’ stempel op wordt geplakt. Vroeger was dit veel uitzonderlijker en nu is zoiets sneller normaal en praten er ook steeds meer mensen over.

Ik denk dat heel veel mensen zichzelf weleens de vraag hebben gesteld of zij naar een psycholoog moesten. Het idee om met iemand te gaan praten die hiervoor geleerd heeft, kan veel weerstand en angst oproepen. Zeker wanneer je dit nog nooit hebt gedaan kan de drempel een enorme berg lijken. Dit kan ook komen doordat er vroeger wat meer een taboe lag op hulpverlening en dat het dan wel heel erg met je gesteld moet zijn als je naar een psycholoog ging. Ondanks dat dit voor sommige mensen nog steeds geldt, is hier over het algemeen wel veel in veranderd.

Bron

Ik heb mijzelf ook weleens afgevraagd of ik naar een psycholoog moest. Bijvoorbeeld nadat ik mijn moeder verloor. Ik had toen heel erg het idee dat ik met iemand zou moeten praten omdat ik zoiets heftigs had meegemaakt wat ik niet alleen aankon. Ik praatte er wel over en ik liet mijn gevoelens toe, maar ergens dacht ik dat ik dat ook nodig zou hebben. Ik zat best wel met de vraag of ik het wel of niet moest doen. Moest ik mijzelf eerst de kans geven om dit op een geleidelijke manier zelf te verwerken of deed ik er goed aan om hier ook met een professional over te praten?

Omdat ik psychologie heb gestudeerd, ken ik niet alleen de kant van de cliënt maar ook de kant van de hulpverlener. Ik snap vanuit dat perspectief de vraag “Moet ik naar een psycholoog?” ook goed. Veel mensen weten niet wat ze kunnen verwachten, denken dat ze het probleem ook wel alleen aankunnen, hebben misschien weinig vertrouwen in de hulpverlening, denken dat ze er erger aan toe moeten zijn om hulp te vragen en voelen zich te veel, of merken dat de problemen erger worden en dat ze het misschien toch niet zelf aan kunnen. Er kunnen heel veel verschillende oorzaken zijn waarom je jezelf deze vraag stelt en het is ook belangrijk deze overweging te maken. Je hoeft namelijk niet voor alles naar de psycholoog en in sommige gevallen is het juist de beste beslissing om het wel te doen.

Uitgaan van je eigen kracht
Iedereen maakt vervelende dingen mee in het leven en heeft weleens het gevoel dit niet alleen aan te kunnen. Dit betekent niet direct dat je naar een psycholoog moet. Dat dit niet moet betekent echter niet dat het niet mag, maar ik denk dat het belangrijk is dat je je eigen kracht ook niet onderschat. Een relatiebreuk is bijvoorbeeld iets waardoor je helemaal ondersteboven kunt zijn en wat vaak echt tijd nodig heeft om te verwerken. Dit betekent niet direct dat je dit niet ‘alleen’ kunt en dat je hier direct voor naar een psycholoog moet. Op het moment van emotie, vaak vlak na de gebeurtenis, kan het heel heftig zijn en kan je het gevoel hebben dat alles je overspoeld. Dit is iets waar je doorheen moet, hoe moeilijk dat ook is. In zo’n geval is het ook belangrijk dat je steun gaat zoeken in je persoonlijke omgeving.

Je eigen sociale omgeving
Uitgaan van je eigen kracht, zelf dingen proberen op te lossen en het zoeken van steun in je eigen sociale omgeving versterken je zelfredzaamheid. Sommige mensen raken zo verstrikt in de hulpverlening waardoor ze op gegeven moment niet meer weten hoe ze dingen zelf moeten en kunnen doen en hoe zij zelf hulp in kunnen schakelen vanuit hun eigen netwerk op het moment dat het niet goed gaat. Uiteindelijk is het de bedoeling dat we zelfstandig ons leven kunnen leiden en dat we hulp inschakelen wanneer dit nodig is. Sommige mensen blijven te lang in de hulpverlening hangen terwijl dit soms helemaal niet nodig is. Het is dus goed om te kijken of je problemen kunt aanpakken wanneer je steun zoekt bij mensen die je kent. Samen weet je meer dan alleen en mensen uit jou omgeving kennen jou en dat is altijd anders dan wanneer je hulp zoekt bij een psycholoog.

De stap naar de hulpverlening
De stap naar de hulpverlening betekent vaak een stap richting het onbekende. Misschien heb je al wel ervaring met gesprekken met een psycholoog maar je meestal ken je hem of haar niet van tevoren. Dit is heel anders dan wanneer je steun zoekt in je omgeving, maar dat kan ook heel fijn zijn. Er wordt objectief gekeken naar jouw situatie en probleem zonder dat hij/zij gekleurd wordt over alles wat hij/zij al van jou weet. Daarnaast praat je dan met iemand die daarvoor geleerd heeft en jou gericht kan helpen en eventueel een behandeling kan opstarten. Een stap naar hulp kan ontzettend lastig zijn omdat je niet altijd weet wat je moet verwachten en omdat je dan echt moet gaan praten. Dit is althans hoe veel mensen het zien. Natuurlijk is het zo dat je je wel moet gaan inzetten en bereid bent om iets aan je problemen te doen, maar dit betekent niet dat er geen rekening wordt gehouden met jouw wensen en gevoelens. Een hulpverleningstraject of het praten met een psycholoog wordt ook aangepast op jouw tempo en wat je zelf aan kunt.

Bron

Maar wanneer moet je dan naar een psycholoog?
Dit is eigenlijk een vraag waar je niet zo makkelijk een antwoord op kunt geven. Het is namelijk iets wat voor iedereen anders is. Natuurlijk zijn er wel wat algemene herkenningspunten en signalen waaruit blijkt dat je misschien toch hulp moet zoeken. Als ik denk aan deze vraag, denk ik aan situaties waarin vriendinnen voor dit dilemma stonden en ik met hen hierover heb gesproken.

“Een vriendin was haar baan kwijt geraakt en had nu al enige tijd niet zoveel te doen. Ze was veel alleen thuis terwijl het iemand is die graag bezig is en dingen onderneemt. Van rust en vrije tijd geniet zij ook, maar op gegeven moment is het teveel geworden en kwamen de muren op haar af. Ze begon zich steeds somberder te voelen. Ze werd erg onzeker over zichzelf en wat ze wel of niet kan, haar stemming werd steeds slechter en ze was eigenlijk altijd moe en dat terwijl ze de hele dag de tijd had om uit te rusten. Ze vertelde me dat ze twijfelde om naar een psycholoog te gaan omdat ze zich graag beter wil voelen.”

Als zij mij dit had verteld en hierin niet had aangegeven dat ze er over nadacht om naar een psycholoog te gaan, had ik dit niet aangeraden. Nu ook niet, maar als zij dat wilde zou ik het alleen maar aanmoedigen. Ik ben namelijk van mening dat iedereen baat kan hebben bij gesprekken met een professional. Wel denk ik dat zij haar gevoel misschien wel kan beïnvloeden door eerst andere acties te ondernemen. Daarmee zou ik haar eerder adviseren om eerst te kijken naar wat zij zelf kan en waarvoor zij misschien ook haar omgeving kan inschakelen. Zo kan zij bijvoorbeeld op zoek gaan naar dagbesteding, vrijwilligerswerk of een baan die niet direct in haar vakgebied ligt totdat zij ander werk heeft. Dit zou haar problemen al kunnen verminderen of zelfs verhelpen. Ik heb haar dus eerst geadviseerd om te kijken wat er binnen haar mogelijkheden ligt om te onderzoeken of de problemen hierdoor verdwijnen. Wanneer dit aanhoudt, kan zij altijd nog de stap naar de psycholoog zetten. Wanneer zij wel had besloten om toch naar de psycholoog te gaan, had ik dit ook begrepen. Het is belangrijk je gevoel serieus te nemen en als je daar echt behoefte aan hebt, dan is het goed om dat te doen en naar jezelf te luisteren. Met een psycholoog kun je ook je eigen mogelijkheden onderzoeken en daarnaast kan het ook zo zijn dat je in de knoop zit en niet zo goed weet wat je wilt. Wanneer je behoefte hebt om te praten met een psycholoog, zegt dit vaak genoeg.

Ik denk dat het belangrijk is om eerst te kijken naar je eigen mogelijkheden om dit probleem aan te pakken. Probeer wat dingen uit en onderzoek in hoeverre dit invloed heeft op jouw gevoel. Vraag hulp aan mensen uit jouw omgeving en laat ze maar met je meedenken. Wanneer je niet verder komt, kun je jezelf afvragen of je dit met een psycholoog wilt bespreken. Hierbij gaat het wel om problemen waarbij de ernst niet zo hoog is. Er zijn ook situaties waarbij ik direct een afspraak met de huisarts zou aanraden.

Bron

Wanneer wordt hulp noodzakelijk?

♦ Een gevaar voor jezelf of je omgeving
Hierbij gaat het om problemen waarbij je een gevaar bent voor jezelf of de omgeving. Hierbij kun je ook denken aan een (beginnende) eetstoornis. Je zorgt slecht voor jezelf en je lichaam waarbij er kans is op lichamelijke en psychische schade. In zo’n geval wordt sterk aangeraden of is het al dan niet noodzakelijk om naar de huisarts te gaan om de situatie te bespreken. Ook is dit het geval bij (de neiging tot) zelfbeschadiging en suicidegedachten. Dit zijn problemen die je vaak niet alleen kan maar in ieder geval niet alleen hoeft op te lossen. Wanneer je het gevoel hebt dat je een gevaar bent voor anderen is het ook van belang dat je aan de bel trekt. Het getuigt van moed en verantwoordelijkheid als je zelf hulp hiervoor zoekt. Het kan escalaties en meer problemen voorkomen.

♦ Wanneer problemen in ernst toenemen
Ook wanneer je merkt dat problemen in ernst toenemen, zoals ook het probleem van het voorbeeld, en dat je het zelf niet meer in de hand hebt, is het raadzaam om hulp te zoeken. Hierdoor kun je voorkomen dat problemen erger worden en kun je vroegtijdig leren hoe je met dit soort situaties om kunt gaan.

♦ Wanneer het je dagelijks leven beheerst
We hebben allemaal zo onze problemen en zoals ik al eerder aangaf, hoef je niet voor alles naar een psycholoog. Je hoeft niet al je angsten te overwinnen en alles aan te gaan. Er zijn mensen die prima kunnen leven met een fobie voor iets waar je maar heel beperkt mee in aanraking komt. Wanneer het je leven gaat beheersen is het wel belangrijk om hulp te zoeken. Onderzoek hoe en wanneer je er last van hebt en bepaal tot hoever je het acceptabel vindt. Het is niet ‘normaal’ om dag in dag uit belemmerd te worden door problemen in alles wat je doet. In zo’n geval is het belangrijk om aan de bel te trekken.

Hoe krijg je hulp?
Om uiteindelijk hulp te krijgen van een psycholoog of psychiater, moet je eerst langs de huisarts. Je kunt hier je situatie of probleem uitleggen en hij of zij kijkt dan met jou naar de mogelijkheden die aansluiten bij wat je nodig hebt of vertelt. Vervolgens verwijst hij of zij jou door.

Jezelf serieus nemen
Ik denk dat veel te weinig mensen zichzelf en hun problemen echt serieus nemen. Hierdoor heb je misschien het gevoel dat je problemen niet erg genoeg zijn voor hulp of dat je het niet verdient. Het is belangrijk je te beseffen dat jij een gelukkig leven verdient en dat je hulp mag vragen wanneer je dat wilt en nodig hebt. Als jij behoefte hebt aan gesprekken, dan is dat oke. Jij mag hulp zoeken wanneer je dat wilt. Natuurlijk is het wel zo dat je voor sommige behandelingen of doorverwijzingen een diagnose nodig hebt, maar dat is lang niet altijd en overal het geval. Daarnaast kan ook gekeken worden naar of jij meer baat hebt bij hulp van een psycholoog of dat je beter bij een coach of counselor terecht kunt.

Wanneer vind jij dat je hulp moet zoeken? 
Of wanneer was het voor jou het moment dat je hulp zocht?