Stop met het streven naar perfectie

Ik wilde altijd alles perfect doen. De beste leerling zijn, de liefste vriendin die altijd voor iedereen klaar staat. Een perfect leventje. Ik wilde de beste cijfers halen. Een 8 was vaak niet goed genoeg. Laat staan een 7. Maar een 9, daar kon ik wel tevreden mee zijn. Ik wilde de beste oplossingen bedenken voor de problemen van mijn vrienden. En natuurlijk ook op de meest perfecte manier omgaan met mijn eigen zorgen.

En nee, mijn zorgen en problemen liet ik vooral niet zien aan de buitenwereld. Want dan had ik ineens geen perfect leven meer. Dan was ik ineens niet degene die alles onder controle had en overal een oplossing voor kon bedenken. Onbewust streefde ik naar perfectie en ik voelde mij er beter door. Dacht ik. Steeds meer ben ik gaan inzien dat dit niet gelukkig maakt. Want je streeft naar iets wat niet mogelijk is. Je probeert toch ook niet te toveren terwijl je eigenlijk wel weet dat dat nooit zal gaan lukken?

bron

De meeste ‘faal’ momenten in mijn leven hadden alles te maken met het streven naar perfectie. Daar kwam teleurstelling in mijzelf en onzekerheid bij kijken. Dit alles gaf een enorm slecht gevoel en dat wilde ik niet. Wat leverde perfect willen zijn nou eigenlijk op? Ambitieus zijn en streven naar mooie dingen is goed. Maar streven naar het onmogelijke is alleen maar heel frustrerend. Maar goed. Ik weet ook dat loslaten moeilijk is. Misschien kunnen de onderstaande redenen helpen om het proberen om perfect te zijn wat meer los te laten.

• Perfectie is onbereikbaar
Zoals ik al beschreef, is perfectie onbereikbaar. En waarom zijn er dan toch zoveel mensen die zich daar op focussen? Eigenlijk weet je dat het niet kan. Dat het onmogelijk is. Is er iets in jouw hoofd dat zegt dat het altijd beter kan? Soms is goed ook gewoon goed genoeg. Ergens heel goed in willen zijn en op sommige gebieden de lat iets hoger leggen dan op andere gebieden, is oke. Je mag jezelf uitdagen en je mag zeker wel wat van jezelf verwachten. Maar je moet eerst leren om los te laten. Op gegeven moment heb ik dit gedaan.

Op de middelbare school haalde ik goede cijfers. Maar waarom moest ik van mijzelf voor vakken die ik moeilijk vond ook per se een 8 halen? Ik heb ervoor gezorgd dat ik er goed voor stond toen ik mijn eindexamens in ging. Gewoon omdat ik hier heel nerveus over was. Ik heb het idee dat ik mijzelf niet mocht teleurstellen tijdens de examens los gelaten. Dit zorgde namelijk alleen maar voor stress. Hierdoor ging ik veel beter en relaxter mijn examens in. Ik wist dat ik deze examens moeilijker zou vinden dan de reguliere schoolexamens. Daar waren we inmiddels op getraind en ik wist wat ik kon verwachten. Ik wist ergens dus al dat ik minder goede cijfers zou halen en dat ik mijzelf zo verdrietig en teleurgesteld zou voelen als ik er met een te perfectionistische instelling en te hoge verwachtingen in zou gaan.

Uiteindelijk waren mijn cijfers ook lager, wat er voor zorgde dat de cijfers waar ik zo hard voor gewerkt had, ook naar beneden gingen. Het was wel moeilijk hoor, maar ik kon het accepteren. Ik had namelijk met mijzelf afgesproken dat het oke was. En toen ik mij bedacht hoe ik mij had gevoeld als ik de hoogste cijfers van de klas had gehaald, was dit niet eens zo overweldigend. Waarschijnlijk had het er even voor gezorgd dat ik mij heel goed zou voelen, maar of dat alle stress van te voren waard was geweest? Nee! Ik ben nu jaren verder en er wordt nooit meer naar die cijfers omgekeken. Want ik was geslaagd. En daar ging het om.

Streven naar iets wat onmogelijk is, zorgt alleen voor frustratie en onzekerheid. Constant de lat hoger leggen voor jezelf hoeft niet. Je hoeft niet overal de beste in te zijn. Wat er uiteindelijk toe doet, is dat je blij kan zijn met jezelf. Dat je weet dat je je best hebt gedaan en dat je zelf weet dat je ergens goed in bent. Dit hoeft een cijfer niet te laten zien.

• Het maakt je ongelukkig
Streven naar perfectie maakt niet gelukkig. Waarschijnlijk streef je naar iets wat je nooit zal bereiken. En als je wel in de buurt komt bij de lat die je voor jezelf heel hoog hebt gelegd, dan is dit tijdelijk. Je zal er even blij mee kunnen zijn maar uiteindelijk zal je jezelf weer voor een nieuwe, grotere uitdaging zetten. Want het is nooit goed genoeg. Ook al denk je dat misschien wel op dit moment. Daarnaast zullen reacties van anderen ook tegen kunnen vallen. Misschien verwacht jij iets groots, enorme waardering en bewondering, maar wordt er op het moment dat het gebeurd is en dat je het verwacht eigenlijk geen of weinig aandacht aan geschonken.

• Je hebt weinig plezier
Als perfectionist ben je eigenlijk constant bezig met jezelf dingen opleggen. Je bent steeds bezig met nieuwe (onmogelijke) uitdagingen en hierdoor is er minder ruimte voor de dingen die belangrijk zijn in het leven. Zoals plezier maken. Want daar gaat het toch uiteindelijk om? Plezier hebben, dingen doen die je leuk vindt en het naar je zin hebben. En daarnaast is alles ook langer vol te houden als je er plezier in hebt en er echt van kunt genieten. Wat is het leven waard als je alleen maar dingen doet omdat je dat moet van jezelf en als je er daardoor geen plezier meer in hebt?

• Je wordt pessimistisch
Als perfectionist ben je constant bezig met het verbeteren van dingen. Het verbeteren van jezelf, hoe je dingen doet of hoe je dingen in het verleden hebt aangepakt. Het is nooit goed genoeg en je stelt jezelf ook wel eens teleur. Op gegeven moment ga je beseffen dat je perfectionisme nooit zal bereiken. Misschien komt dat nu nog niet binnen, of wel tijdens faalmomentjes, maar uiteindelijk ga je dat inzien. En dan spelen gedachten mee als ‘ik kan het niet’, ‘ik ben niet goed genoeg’, ‘ik ben niet perfect’. En als dat is waar je naar streeft, doen deze gedachten je niet goed. 

 
Bron Bron

• Je bent nooit tevreden
Ik heb ingezien dat ik niet snel of eigenlijk nooit tevreden was. Ik kon wel even trots zijn op het moment dat ik iets had bereikt wat ik wilde… maar al snel gingen mijn gedachten naar ‘dit is goed, maar niet perfect’. Nou lekker dan. Heb ik mij dan voor niks zo druk gemaakt terwijl het nogsteeds niet goed genoeg is? De lat ligt iedere keer weer hoger, het is nooit goed genoeg en je wilt het de volgende keer nog beter doen. Je wilt jezelf constant verbeteren en het niveau van de vorige keer verhogen.

• Je wordt er geen leuker mens door
Denk jij dat je als perfectionist een leuk persoon bent? Misschien wel, want je hebt nog meer persoonlijkheidseigenschappen. Maar ik kan mij wel voorstellen dat ik niet de leukste was toen ik constant bezig was met het streven naar onbereikbare standaarden. Hoe moeten je vrienden zich voelen als je altijd maar bezig bent met beter zijn? Dus ook beter zijn dan hen? En daarnaast gaat er ook gewoon tijd in zitten. Je bent het grootste deel van de tijd daar op gefocust.. en je vrienden dan? 

Daarnaast denk ik, dat perfectionisme ook een bepaalde comfort zone is. Het voelt veiliger als je goed bent ergens in en als je het gevoel hebt dat je ergens controle over hebt. En als het even niet goed gaat dan kun je het altijd nog schuiven op.. ‘ja dat komt door mijn perfectionisme’. Ik heb jaren geleden besloten om wat liever voor mijzelf te zijn. Om meer los te laten en meer goed genoeg te vinden. Ik sta niet meer uren voor de spiegel om er perfect uit te zien. Niet dat dat kan, maar dat zat wel in mijn hoofd. En als ik dan langs een spiegel liep en met het feit geconfronteerd ben dat ik niet perfect ben, was heel mijn stemming weer verpest. Inmiddels ga ik ook gerust zonder make-up in mijn onesie met uggs boodschappen doen. Ik ben het niet helemaal kwijt hoor. Perfectionisme is een eigenschap die bij mij hoort.

Maar ik kan er nu ook gewoon heel blij mee zijn. Perfectionisme heeft ook een goede kant, als je er op een juiste manier mee omgaat. Het is niet zo 123 gebeurd hoor. Ik denk dat er veel tijd overheen is gegaan en dat je op gegeven moment de knop om moet zetten. Ik ben gaan inzien dat perfect zijn onmogelijk is. En dat het soms ook wel is lekker is om niet alles heel goed te doen. Ik heb ingezien dat ik nu veel meer open sta voor anderen en juist heel veel van anderen kan leren. Vriendschappen zijn veel waardevoller geworden. Daarnaast besef ik nu dat het goed is om uit deze comfort zone te stappen. Want juist dan, bereik je het meeste.

Wat heb jij nodig om perfectionisme los te laten?