“Mijn therapeut is zo slim, zo krachtig, zo moedig, zo goed. Het lijkt wel of ik verliefd ben. Het lijkt erop, maar het is het niet helemaal. Ik voel me gewoon veilig bij haar. Zij weet namelijk hoe het werkt. Zij snapt mij. Zij heeft het overzicht. Zij weet de weg. Ik niet. Ik weet niet hoe het werkt, ik snap mezelf vaak niet, ik heb geen overzicht: ik heb geen idéé welke kant ik op moet. Daarom bewonder ik haar zo. Zij kan wat ik wil kunnen. Zij doet wat ik wil doen. Zij heeft eigenschappen die ik wil ontwikkelen in mijzelf.” – Anoniem
Positieve overdracht komt vaak voor in therapie. Je ontwikkelt bepaalde gevoelens voor je therapeut die lijken op verliefdheid. Die gevoelens ontstaan doordat je therapeut iets vertegenwoordigt waar jij behoefte aan hebt. Als je bijvoorbeeld een verlangen hebt om verzorgd te worden, zul je misschien ‘vallen’ voor een zorgzame therapeut. Als je een verlangen hebt om beschermd te worden, zul je gaan projecteren op een sterke therapeut. Je projecteert je verlangens, je wensen, je behoeften dus op je therapeut – of op een leraar, lerares, trainer, coach, dokter, oudere vriend/vriendin.
### Projectie werkt als volgt. Stel je een groot bioscoopscherm voor. Dat scherm is je therapeut. Jij bent de projector die de film op het scherm projecteert. Wat jij wilt zien – jouw innerlijke film – dat zie je op het scherm. Dus als jij behoefte hebt aan een krachtig persoon, zul jij je therapeut zien als een sterk iemand, die nooit bang is, die altijd weet wat er moet gebeuren, die jou kan beschermen. Het is natuurlijk een wisselwerking, want je zult niet zo gauw een krachtig persoon projecteren op iemand die heel verlegen is of heel muizig. Maar over het algemeen zegt de film die jij projecteert, meer over jouw verlangens, dan over je therapeut. ###
“Mijn stagebegeleider was echt een pittig wijf. Ze was voor niemand bang, vertelde iedereen waar het op stond en was niet op haar mondje gevallen. Ik voelde me een beetje geintimideert door haar. Maar ik had vooral veel bewondering! Zij gaf gewoon haar grenzen aan als iets haar niet beviel. Zij zei gewoon wat ze vond, als ze een mening had. Ik durfde dat écht niet! Ik werd een beetje verliefd op haar. Niet dat ik een relatie met haar wilde! Dat mens was 50. Maar ik wilde gewoon zo graag in haar buurt zijn, omdat… ja, misschien zodat ik een beetje kon ‘meeliften’ op haar moed, haar kracht, haar durf. Het leek wel alsof ik mij ook een beetje moediger en krachtiger voelde als ik bij haar was. Ik realiseerde mij dat mijn verliefdheidgevoelens vooral een wens waren om ook voor mezelf op te gaan komen, om ook mijn mening te gaan geven, om ook een beetje pittiger te gaan worden.” – Anoniem
Overdracht en projectie kunnen je dus heel veel vertellen over jezelf. Over wat je wilt, wat je verlangt, wat je voelt, waar je bang voor bent en vooral: over wat je in jezelf wilt ontwikkelen.
“Ik heb niet echt fijne ervaringen met mannen. Als ik heel eerlijk ben vind ik mannen maar flapdrollen. Ik vertrouw ze niet. Maar aan de andere kant kan ik mij ook heel veilig voelen bij een bepaald soort mannen. Sterke, wijze mannen die mij kunnen beschermen tegen andere mannen en al ‘het kwaad’ in de wereld. Ik zie mijn therapeut als zo’n sterke, wijze man. Op momenten dat ik de wereld een onveilige of overweldigende plek vind, kan ik helemaal verdwijnen in een droomwereldje waarin hij mij beschermt. Als een soort vader zorgt hij ervoor dat mij niks overkomt. Hij weet de weg, ik hoef alleen te volgen. Hij is wijs en sterk: in zijn bijzijn ben ik veilig. Als ik in die droomwereld ben, hoef ik even niet te voelen hoe bang ik eigenlijk ben.” – Anoniem
Hoe kun je er nu achter komen wat je kunt en wilt leren van je overdracht? Het is belangrijk om jezelf een paar vragen te stellen hiervoor:
Wat bewonder ik in die ander?
Bijvoorbeeld: ‘Ze heeft zoveel zelfvertrouwen’ of ‘Hij weet zo veel’
Schrijf die kwaliteiten voor jezelf op. Dus: zelfvertrouwen, kennis, krachtig, moedig, zorgzaam, etc.
Welke van deze kwaliteiten bezit ik? En welke niet of in mindere mate?
Zijn het kwaliteiten die ik zou willen bezitten?
Hoe zou ik kunnen werken aan om deze kwaliteiten te ontwikkelen?
Bijvoorbeeld: hoe krijg ik meer zelfvertrouwen/ kennis/ kracht/ moed.
Hoe kan ik deze kwaliteiten uit mezelf gaan halen?
Hoe kan ik (beter) voor mezelf gaan zorgen, in plaats van dat ik wil dat mijn therapeut voor mij zorgt. Of: Hoe kan ik mezelf (beter) gaan beschermen, in plaats van dat ik wil dat mijn therapeut mij beschermt.
Kan mijn therapeut (de persoon op wie ik projecteer) mij hierbij helpen?
Zijn er andere mensen in mijn omgeving die mij kunnen helpen?
Overdracht komt ontzettend veel voor. Er zijn heel veel jonge vrouwen en mannen die projecteren op leraren, trainers, therapeuten, begeleiders en andere volwassenen. Het is niks om je voor te schamen. Het is een vorm van bewondering. Je bewondert iemand, die ouder is, om bepaalde kwaliteiten. Als je eenmaal doorhebt om wat voor kwaliteiten het gaat, kun je projectie inzetten om erachter te komen wat jij graag in jezelf wilt ontwikkelen en wat je nodig hebt in je leven. Dan wordt projectie een sleutel tot je verlangens.
Herkenbaar?
Geef een reactie