De verslaving van Lisa

Lisa kwam al op vroege leeftijd in aanraking met drugs. Toen ze 15 jaar was begon ze te experimenteren met blowen en al gauw volgde speed. Voordat ze in aanraking kwam met drugs, had ze een groepje vriendinnen waarmee het contact niet lekker liep.

Ze voelde zich niet veilig in dit groepje; er werd achter elkaars rug om geroddeld, uiterlijk en populariteit waren erg belangrijk en je kon van de ene op de andere dag uit de gratie zijn.
door LT, psycholoog

Na een voorval met deze vriendinnen besloot Lisa uit het groepje te stappen. Vanaf toen begon zij zich af te zetten tegen alles en iedereen. Ze besloot zich niets meer van regels aan te trekken.

Het boterde op dat moment ook niet tussen Lisa en haar ouders. Lisa is enig kind en ze had het gevoel dat haar ouders altijd samen tegen haar waren, alsof ze er alleen voor stond. Er waren strenge regels en ze dacht dat haar ouders een heleboel dingen die zij deed of waar zij mee bezig was, afkeurden. Ze had het gevoel dat ze niet bij haar ouders terecht kon als ze ergens mee zat. Ook tegen hen begon zij zich afzetten. ###

Inmiddels trok ze veel op met haar vriendin Romy. Zij blowde en Lisa vond het wel stoer om het ook eens uit te proberen. De eerste keer vond ze vies, maar na een aantal keren bleek ze de roes wel lekker te vinden. Al gauw blowde ze elke dag , nog voordat ze naar school ging. Ze zat stoned in de les en werd steeds onverschilliger. Thuis had ze veel ruzie met haar ouders, het kwam zelfs zover dat de politie er een keer bij moest komen omdat Lisa een ruit in had getrapt.

In die tijd begon ze ook andere drugs uit te proberen en zo kwam ze in aanraking met speed. De eerste keer dat ze gebruikte kreeg ze meteen paranoïde gedachten; ze dacht dat er inbrekers op het dak liepen. Achteraf was dit voor Lisa een voorbode geweest van wat nog ging komen, maar ze luisterde er op dat moment niet naar.

De drugswereld
Op een gegeven moment leerde Lisa Stef kennen die connecties had met dealers. Hij kon makkelijk aan drugs komen en zij gebruikten steeds vaker samen. Ze kregen een relatie en Lisa bracht veel tijd met hem door. Ze begon zelfs nachten van huis weg te blijven.

Na eindeloze ruzies is het thuis geëscaleerd en hebben haar ouders de sloten van de deuren veranderd. Lisa kon niet meer naar huis. Stef raakte op een gegeven moment ook dakloos en zo zwierven ze met z’n tweeën over straat. Ze konden af en toe bij een bekende slapen of ze sliepen in een auto of een kraakpand. Bij de vrienden die Lisa had, kon zij niet terecht. Uiteindelijk kwamen ze in een andere stad terecht in een drugspand. Stef begon te dealen zo ging hun leven uit niets anders bestaan dan drugs.

Geweld
Op een gegeven moment begon de relatie met Stef gewelddadige vormen aan te nemen. Beiden raakten steeds agressiever omdat ze 24 uur per dag op elkaars lip zaten en continu onder invloed van de drugs waren. Het begon met schelden maar al gauw werd de agressie fysiek. Zo was er een moment dat Stef Lisa mishandelde. Een bekende bij wie ze in het pand woonden, keek toe zonder in te grijpen. Dit was een vreselijk moment voor Lisa. Wat het nog erger maakte, was dat ze niet zeker wist of dit normaal was binnen een relatie en ze zich af vroeg of ze dit had verdiend. Iets anders kende ze niet en een referentiekader had ze ook niet aangezien er niemand was met wie ze over dit soort dingen kon praten. Ze had allang geen contact meer met haar vroegere vriendinnen en ook niet met haar ouders. Het duurde lang voordat ze de stap kon zetten om bij Stef weg te gaan, want hij dreigde soms met zelfmoord als ze het verbreken van de relatie ter sprake bracht.

Psychose
Toch is het haar op een dag gelukt om de stap te zetten en te vertrekken. Ze durfde toen niet naar haar ouders en heeft aangeklopt bij bureau jeugdzorg, waar zij al contacten had. Zij hebben toen crisisopvang voor haar geregeld. Lisa ging echter door met het gebruik van speed.

Inmiddels was zij langzaamaan in een psychose geraakt door het speedgebruik. Ze dacht dat de hele wereld in een complot zat tegen haar; ze had het idee dat ze gefilmd werd, dat er achter haar rug om over haar gepraat werd en dat mensen zich hadden verstopt in haar kamer om haar te bespieden.

Ze voelde zich vreselijk eenzaam, omdat ze dacht dat ze helemaal niemand kon vertrouwen. Ze wilde graag iemand van de leiding in vertrouwen nemen, maar de gedachte dat de hulpverlening ook in het complot zat hield haar tegen. Niemand heeft gemerkt dat zij een psychose had.

Het ergste aan de psychose vond Lisa het gevoel van eenzaamheid. Het was alsof ze in een wereld vol vijanden leefde waarin ze er helemaal alleen voor stond. Dit gevoel van eenzaamheid werkte drugsgebruik in de hand. Drugs gebruiken was voor haar een manier om weg te vluchten van dit gevoel.

Op een gegeven moment is Lisa weggelopen uit de opvang en is ze door de politie van straat geplukt. Ze kon toen kiezen tussen een opname op een gesloten afdeling of vrijwillige opname in een afkickkliniek. Ze koos voor het laatste. Toen ze afgekickt was van de speed begon ze langzamerhand uit haar psychose te raken en besefte ze dat de gedachten over een complot en de onbetrouwbaarheid van andere mensen, misschien wel niet klopten. Soms probeerde ze hierover een hulpverlener in de kliniek in vertrouwen te nemen, maar zij antwoordden vaak met citaten uit de bijbel en dit hielp Lisa niet. Omdat er voornamelijk wat oudere en geharde mannen in de kliniek zaten, vond Lisa weinig aansluiting op één persoon na.

Een keerpunt
Tijdens haar opname kreeg Lisa een nieuwe relatie. Toen ze beiden ontslagen waren uit de kliniek, begonnen ze samen opnieuw te gebruiken. Lisa had het idee dat ze niets geleerd had tijdens haar behandeling in de kliniek. Ze was toen ook niet gemotiveerd geweest om af te kicken, het was een gedwongen keuze geweest.

Samen met haar nieuwe vriend kwam zij opnieuw in de drugswereld terecht en de drugspsychose speelde weer op. Ook hier kwam het punt waarop Lisa besloot om uit dit circuit te stappen. Deze keer samen met haar vriend. Ze hadden het plan opgevat om in een nieuwe stad te gaan wonen en Lisa zou een opleiding gaan volgen. Ze was gaan nadenken over wat ze met haar leven wilde.

Ze had inmiddels hulpverlening ingeschakeld voor haar verslaving en er was weer contact met haar ouders. Echter, vlak nadat ze verhuisd was, ging het uit met haar vriend. Als vanzelf begon zij weer speed te gebruiken nadat zij drie maanden was gestopt.

Haar studie op een particuliere school verliep goed, maar de welbekende gevoelens van eenzaamheid vergezelden haar continu. Zij wist niet goed hoe ze contact moest leggen met haar klasgenoten en hoe ze haar vrije tijd in moest vullen. De behoefte om af te vallen nam toe en daarmee ook haar speedgebruik; ze gebruikte speed als zij uit school kwam en soms zelfs als ze op school was.

Boulimia
Op de momenten dat ze geen speed tot haar beschikking had, begon ze heel veel te eten. Lisa wilde echter afvallen en begon haar eten uit te braken.

Op de basisschool was Lisa al bezig geweest met haar gewicht, dit speelde ook een grote rol in haar vriendinnengroep op de middelbare school. Een prettige bijkomstigheid van het speedgebruik was dat ze gewicht verloor. Ook tijdens de periode dat ze veel drugs gebruikte vond ze wel eens dat ze te dik was, terwijl ze juist was afgevallen.

Het hele eerste jaar van haar studie bracht ze afwisselend door met speed gebruiken, veel eten en braken. Ze kon er niet meer mee stoppen en werd steeds radelozer. Ze gebruikte en braakte niet alleen om af te vallen, maar ergens ook om zichzelf te straffen voor haar “verrotte leven”. Ze voelde zich opnieuw vreselijk eenzaam. Haar speedverslaving kreeg steeds meer de functie van afvallen en werd een onderdeel van haar eetstoornis. Ze ging zich niet beter voelen door het speedgebruik, ze werd er zelfs onzeker en paranoïde door. Maar in Lisa’s ogen was speed gebruiken de enige manier om af te vallen. Onbewust stelde Lisa gelukkig zijn gelijk aan dun zijn.

Gelukkig kreeg Lisa’s hulpverlener die haar behandelde voor haar verslaving, in de gaten dat ze eetbuien had en braakte. Deze hulpverlener meldde haar aan voor een opname in een kliniek voor eetstoornissen. Enerzijds vond Lisa dat het met haar eetstoornis niet zo erg gesteld was, anderzijds wist zij dat er nu echt iets moest veranderen en had ze voor haar gevoel niets meer te verliezen. Haar ouders wisten er niets van. Zij schreef hen een brief op de avond voordat ze naar de kliniek ging. Ze schaamde zich en had het ze niet eerder durven vertellen.

Lisa werd vier maanden opgenomen op een afdeling met alleen maar meisjes die anorexia hadden. Zij was de enige met boulimia en ook de enige met een verslaving. Ondanks dit verschil met de anderen, kreeg Lisa goed contact met een aantal meisjes en ook nam ze voor het eerst een hulpverlener echt in vertrouwen. Deze hulpverlener werkte niet volgens de boekjes maar keek naar wat hij dacht dat Lisa echt nodig had. Hij voelde haar goed aan. Hij maakte haar ervan bewust dat Lisa zeer gevoelig is voor wat zich in haar omgeving afspeelt en hielp haar inzien hoe dit in verband stond met haar eetstoornis.

Hoe is het nu met Lisa?
Momenteel is Lisa ambulant in behandeling voor zowel haar eetstoornis als haar verslaving. Ze heeft nu mensen om zich heen waarbij ze zichzelf kan zijn. Het contact met haar ouders is hersteld en ze beseft nu dat veel dingen die haar ouders gedaan of gezegd hebben uit liefde voortkwamen en dat ze er altijd voor haar waren. Maar omdat Lisa zo bezig was met zich afzetten en omdat er zoveel boosheid speelde, heeft ze zich dat niet eerder gerealiseerd.

Soms is het nog steeds wel eens of haar wereld instort als Lisa wordt overvallen door gevoelens van eenzaamheid. Deze momenten vormen een risico op een terugval. Zij leert hier echter steeds beter mee om te gaan. Als Lisa nu ergens zelf niet uitkomt dan praat zij met haar nichtje, vriendinnen, met de meiden die ze in de kliniek voor eetstoornissen heeft leren kennen of met haar hulpverlener. Ze neemt nu mensen in vertrouwen.

Ze zit in het laatste jaar van haar studie en woont op een studentenkamer. Tijdens haar behandeling heeft zij geleerd om meer voor zichzelf op te komen, om het te zeggen als ze iets niet wil of iets niet prettig vindt. Dat geeft haar veel meer ruimte. Ze voelt meer tevredenheid over zichzelf en kan genieten van de kleine dingen in het leven, die soms onverwacht voor geluksmomenten zorgen.

Lisa wil graag het volgende toevoegen aan haar verhaal:
“Verslaving sluipt er in, je denkt dat je met mate gebruikt maar voor je het weet zit je er middenin. Je denkt dat je je beter voelt door gebruik, maar de volgende dag voel je je tien keer zo rot. Je kunt pas afkicken als je het zelf wilt, maar als je iets écht wilt, zal het je lukken en dat geldt ook voor een eetstoornis. Geen dal zo diep of er komt weer een piek! Maar je moet er wel voor vechten!”

Fotografie: camillephotography
Lisa is niet de persoon op de foto’s

Lees meer over de psychologie van een verslaving