Tien geboden om mee te herstellen van je eetstoornis. Tien geboden om naar te leven. Tien geboden om gelukkiger te zijn. Tien geboden, pro-recovery. De eetstoornis bepaalt niet meer. Word de baas over je eigen leven. Leef naar jouw principes. Voed jezelf met gezonde voeding, gezonde gedachten en een gezonde omgeving. Dit zijn mijn 10 pro-recovery geboden.
1. Zorg goed voor jezelf
Hoewel het als iets heel vanzelfsprekends klinkt is het lang niet altijd makkelijk om goed voor jezelf te zorgen. Misschien omdat je het jezelf niet waard vindt om goed voor te zorgen of misschien omdat je niet goed weet hoe je voor jezelf moet zorgen. Voor mij gold vooral dat laatste heel erg. Mijn eetstoornis was ook een soort van ‘zorgen voor mezelf’. Het haalde de druk van de ketel en kon mijn angsten voor het leven even dempen. Een eetstoornis heb je immers niet voor niks, maar een eetstoornis komt niet zonder zowel fysieke als mentale en sociale gevolgen en daarmee zorg je dus helemaal niet goed voor jezelf.
Dat je het niet waard zou zijn om goed voor te zorgen is onzin. Punt. Dat kan ik met zekerheid zeggen en dat geldt voor iedereen. Ieder mens is evenveel waard. Bovendien is het zo dat wanneer je goed voor jezelf gaat zorgen, je jezelf automatisch ook meer gaat waarderen. Door ergens tijd en aandacht aan te besteden, geef je iets vanzelf een bepaalde waarde. Wat voor jezelf zorgen betekent is heel breed en kan voor iedereen verschillen. Denk aan het onderhouden van een goed dag- en nachtritme, de verzorging van je lichaam, de verzorging van je je leefomgeving, het bewaken van je grenzen of juist je grens durven verlegen. Denk aan hulp mogen vragen, rustmomenten inbouwen, op een gezonde manier bewegen, ergens aandacht aan besteden of de boel juist even de boel te laten. Wat heb jij op dit moment nodig?
2. Wees geïnteresseerd in jezelf
Het ging niet goed met mij en dat moest veranderen. Het moest beter met mij gaan en ik wilde lekkerder in mijn vel zitten. De eetstoornis maakte mij ongelukkig. Het bracht me niet meer wat het me ooit bracht, dus ik besloot in therapie te gaan. Ik moest veranderen. Hoewel ik nog niet precies wist waar ik aan begon, kreeg ik snel wat handvatten in therapie door het opstellen van het eetlijst en het maken van wekelijkse doelen. Ik moest me gewoon aan dit plan houden, deze regels voor herstel, dan kon ik van die eetstoornis afkomen. Echter bleek het allemaal niet zo simpel gedaan als gezegd. Boos kon ik er om worden. “Ik kan ook niks.” Wat een teleurstelling.
Belangrijk voor mijn herstel is geweest om oprecht interesse te tonen in mijzelf. Me af te vragen waarom ik de dingen deed zoals ik ze deed? Waarom het zo moeilijk voor me was om me aan mijn doelen te houden? Wat de eetstoornis mij bracht en wie ik daarnaast nog meer was. Door niet streng, maar geïnteresseerd te zijn in wie ik was leerde ik mezelf beter begrijpen en kon ik meer begrip voor mezelf opbrengen. Iets dat niet alleen tijdens herstel, maar ook na herstel belangrijk is om te blijven doen. Wees geïnteresseerd in wie jij bent zonder direct te oordelen. Waarom doe jij zoals je doet? Waarom wil je wat je wil? Wie ben jij nog meer, naast je eetstoornis of andere problematiek?
3. Neem jezelf serieus
Ik vond het lastig om voor mezelf op te komen, omdat ik niemand voor het hoofd wilde stoten. Ik vond het moeilijk om mijn grenzen aan te geven, omdat ik niemand teleur wilde stellen. Ik vond het moeilijk om mijn problemen te erkennen, omdat ik vond dat ik niet mocht zeuren. Ik ging geen uitdagingen aan, omdat ik dacht dat ik het toch niet kon. Ik ging niet in discussie, omdat dacht dat anderen het vast en zeker beter wisten. Ik hield mijn overtuigingen voor mezelf, uit angst dat mensen ze zouden afnemen of me erom zouden veroordelen. Ik lachte van alles weg, zette een masker op, bouwde een muur om me heen en luisterde niet naar mijn behoeften. Ik nam mezelf niet serieus en deed mezelf daarmee tekort.
Neem jezelf serieus. Neem je gevoelens serieus, want wat jij voelt is echt, maar niet definitief. Sta open voor verandering, zonder dat dat betekent dat je faalt. Zorg goed voor je lichaam, want je hebt er maar eentje. Leef het leven dat jij wilt, want alleen jij moet het leven. Erken je problemen, pak ze aan en sta jezelf toe om te ontwikkelen. Vergelijk jezelf niet continu met anderen, want jij bent niet iemand anders. Laat je stem gelden, want jij kan ook wat. Neem jezelf serieus, want je bent dat waard.
4. Neem jezelf niet te serieus
In de blog ‘humor en een eetstoornis‘ schrijf ik hoe humor bij kan dragen aan eetstoornis herstel. Persoonlijk denk ik dat humor en een gezonde dosering zelfspot onmisbaar zijn in het leven. Lachen is ontzettend gezond en het is fijn om niet overal zo zwaar aan te hoeven tillen. Hoewel ik het belangrijk vind om jezelf serieus te nemen, is het net zo belangrijk om jezelf niet té serieus te nemen. Hoewel het leven aan de ene kant alles is wat je hebt, stelt het aan de andere kant ook helemaal niks voor in dit enorme universum. Het maakt uiteindelijk niks uit of jij iets wel of niet perfect hebt gedaan.
Wij mensen zijn nu eenmaal niet perfect en doen soms rare dingen. Eetstoornissen zijn vreemd en slaan soms als een koe op een varken, hoe echt die angst ook is. Iedereen struikelt wel eens over z’n eigen voeten. We hebben allemaal wel eens een onverwacht raar geluid gemaakt, terwijl we eigenlijk gewoon ‘hoi’ probeerden te zeggen. De meeste mensen die van dansen houden, zijn niet daadwerkelijk dansers. Leven betekent ook dat je plezier mag maken. Bekijk het met een knipoog.
5. Vraag om hulp
Om hulp vragen vond ik best lastig om te doen. Ik wilde niet dat anderen zagen dat ik faalde, dat ze zich zorgen zouden maken of dat ik ze zou belasten. Hiermee heb ik het vaak onnodig moeilijk voor mezelf gemaakt. Om hulp vragen is niet zwak. Ik denk zelfs dat dat júist betekent dat je een bepaalde verantwoordelijkheid neemt, dus eigenlijk is het heel sterk. Je hoeft het niet allemaal alleen te doen. Voor een ander kan het ook fijn zijn om jou te mogen helpen en bovendien is het samen een stuk gezelliger.
6. Goed is goed genoeg
In de tijd dat ik een eetstoornis had, was niks dat ik was of deed goed genoeg. De mensen om me heen begrepen daar weinig van. Ik wist wat ik leuk vond, zag er goed uit, was op m’n eetstoornis na best gezond, was niet te dik of te dun, verdiende zelf wat geld, had talent voor tekenen, zat nota bene op de kunstacademie, had lieve vrienden, deed een sport die ik leuk vond en ga zo maar door. Ja, dat zag ik ook wel, maar ja, het kon natuurlijk altijd beter. Ik had vaak het gevoel dat er voor mij 10 anderen waren en kon zo onzeker zijn, dat al die goede dingen plotseling heel breekbaar leken. Ik keek alleen maar naar dat wat ik niet goed vond gaan en verloor daarmee het positieve uit het oog.
Het zit een beetje in de mens om altijd te willen verbeteren. Om te kijken naar wat er nog niet goed gaat en daar aan te werken. Tot op een zekere hoogte is daar helemaal niets mis mee, want natuurlijk wil je graag dat het goed met je gaat. Dat de dingen die je doet goed gaat. Dat wat je doet goed voelt, maar onthoudt ook dat goed ook goed genoeg is. Beter is niet altijd daadwerkelijk beter. Loop jezelf niet voorbij in een eindeloze race naar perfectie, want dat blijkt na een slopende en uitputtende weg altijd een fata morgana te zijn. Goed is goed genoeg.
7. Eet op een gezonde manier
Met alle voedingstrends en voedsel voorkeuren is het soms moeilijk om door de bomen het bos nog te zien. Wat is goed en wat is gezond eten? De basislijst zegt misschien weer iets heel anders dan wat jij thuis gewend bent. Terwijl de één vegetarisch is eet de ander wel vlees. We hebben allemaal een andere smaak en overtuiging wat tussendoortjes betreft. Hoewel het te kort door de bocht is om te zeggen dat het niet uit maakt wat je eet, denk ik toch dat, zeker wanneer je worstelt met een eetstoornis, je die focus ergens anders op zou kunnen leggen. Namelijk dat het niet gaat om wat je precies, tot in de puntjes, eet, maar hóe je eet.
Eet je op een gezonde manier? Eet je met gezonde gedachten? Luister je zowel naar je hoofd als naar je lichaam? Hoe streng ben je voor jezelf? Eet je waar je trek in hebt? Qua diëten is er zo ontzettend veel mogelijk. Meerdere dingen zijn ongetwijfeld goed, behalve wel of niet eten vanuit de angst van een eetstoornis. Alles overdenken. Er obsessief mee omgaan. Je waarde er vanaf laten hangen; dat is niet gezond. Laat het los. Eet op een manier die gezond is voor je lijf en voor je hoofd.
8. Probeer niet alles te controleren
Juist door wat meer los te durven laten, kunnen er ook meer dingen op je pad komen. Kan je openstaan voor nieuwe ervaringen, die je misschien niet aan had zien komen. De teugels af en toe laten vieren, kan ontzettend ontspannend, bevrijdend, maar ook inspirerend werken. Goed, misschien valt het soms eens tegen, maar dat hoort bij het leven. Ups en downs. Het is gewoonweg niet mogelijk om overal controle op te hebben. Dat geldt voor iedereen. Het kost alleen maar een hoop energie en frustratie om toch die controle te proberen te behouden. Bovendien kan het voor een enorme teleurstelling zorgen als het vervolgens niet gaat zoals je had gehoopt. Controle klinkt als iets wat veilig is, maar is in werkelijkheid ook heel beperkend.
9. Je bent meer dan een cijfer
Soms kon ik met een goed gevoel uit bed komen, om een uur later met een slecht gevoel van de weegschaal af te stappen. In werkelijkheid was er aan mij niks veranderd. Ik was echt niet in een uur tijd een ander mens geworden, maar het cijfer op de weegschaal had zo’n grote invloed, dat ik mezelf plotseling heel anders kon ervaren. Benen die in de eerste instantie ‘oke’ leken, waren ineens moddervet geworden en dat allemaal door dat stomme cijfertje.
Hoe kan een enkel cijfer bepalen wie je bent en hoe je je voelt? Je bent meer dan een gewicht, meer dan een cijfer op school, meer dan een leeftijd, meer dan een lengte, meer dan een BMI, meer dan het aantal calorieën dat je eet. Niet alles valt te meten. Al die cijfers bepalen niet jouw karakter, jouw ervaringen, jouw kunnen, jouw inlevingsvermogen, jouw hobby’s, jouw dromen, jouw vriendschappen, jouw waarde. Even helemaal los van alles cijfers, wie ben jij? Wat vind jij leuk? Waar geniet jij van? Waar ben jij trots op?
10. Vergelijk jezelf met jezelf
Eerder in deze blog benoemde ik het al: Vergelijk jezelf niet met anderen, want jij bent niet iemand anders. Jij bent jezelf en we zijn allemaal verschillend. Mooi en goed op onze eigen manier. Dit vond ik best lastig om te erkennen, nog altijd vergelijk ik mezelf wel eens met een ander, maar ik kan het ook wel weer snel loslaten. Er zal altijd wel iemand zijn die het beter of slechter heeft dan jij. Er zal altijd wel iemand zijn met meer geluk, meer talent, maar dus ook met minder. Toch maakt dat niet iemand minder waard.
Het is helemaal niet verkeerd om geïnspireerd te raken door iemand anders, maar vergelijk jezelf niet op een oneerlijke manier. Daar heb je uiteindelijk alleen jezelf mee. Doe wat goed voor jou is en vergelijk jezelf, met jezelf. Na een jaar schilderlessen ben je misschien geen Rembrandt, maar wel een jaar verder dan voorheen, om maar wat te noemen. Ook merken dat je ergens meer plezier aan beleeft, zonder dat je per se ergens beter in wordt, is wat mij betreft vooruitgang. Daar mag je hartstikke trots op zijn.
♥
fotografie: Andrii Podilnyk
Geef een reactie