Je voelt de spanning opkomen, of misschien niet eens en is het er gewoon. De drang om jezelf te beschadigen of om op welke manier dan ook te compenseren na een eetbui. Je wilt er niet aan toegeven maar je hebt het gevoel dat je jezelf niet kan tegenhouden. Niet deze keer. Je verzetten tegen de drang tot destructief gedrag is niet makkelijk, maar wel mogelijk. Gezonde coping mechanismen zorgen er niet voor dat de drang weg gaat en dat je ervan ‘geneest’, maar kunnen je zeker helpen om afleiding te vinden, jezelf te kalmeren en de focus op iets anders te leggen.
“Toen ik eenmaal gewend was geraakt aan mezelf pijn doen om als het ware te vluchten voor negatieve gevoelens, was het erg moeilijk om er weer mee te stoppen. ‘Nog één keertje dan’ heb ik regelmatig tegen mezelf gezegd. Het destructieve gedrag was een afleiding voor mijn werkelijke problemen: Mezelf pijn doen om niet te hoeven voelen. Het hielp me uiteindelijk niet echt. Even leidde het me af, maar als snel stond ik dan weer met beide benen in de realiteit en voelde ik me veelal nog slechter over mijzelf. Mijn zelfwaardering daalde met iedere keer dat ik mezelf pijn deed. Ik had dat toen niet zo bewust door, maar achteraf wel. Hoe slechter je voor jezelf en je lichaam zorgt en slechter je zelfbeeld…
Jezelf pijn doen is wel de meest slechte manier van voor jezelf zorgen. Hiermee stoppen was niet eenvoudig, maar wel mogelijk. Ik zie het als een keuze, net zoals wel of niet kiezen voor drugs en drank. Je kunt kiezen voor de eenvoudige weg en snel naar de drank grijpen (jezelf pijn doen), maar je kunt ook kiezen voor de minder eenvoudige weg die je uiteindelijk meer oplevert (hulp vragen, afleiding zoeken etc). Dat zorgt voor spanning, pijn, angst, verdriet, maar helpt je uiteindelijk vooruit. Je moet hierdoor heen om weer normaal te leren omgaan met negatieve gevoelens. Jij hebt de touwtjes in handen. Het is jouw leven en jouw lichaam, maak het niet kapot, daar krijg je hoe dan ook, later spijt van.” anoniem.
Hoe meer je gebruik maakt van (verschillende manieren van) gezonde coping, hoe beter het uiteindelijk zal gaan om je aandacht te verleggen en patronen te doorbreken. Heb je de drang tot destructief gedrag en het gevoel dat je vast zit? Misschien heb je dan iets aan onderstaande tips.
21 tips die jou misschien kunnen helpen
1. Ook dit moment gaat voorbij
Herinner jezelf eraan dat ook dit moment voorbij gaat. Misschien niet direct, maar binnen afzienbare tijd zal de emotionele pijn en drang weggaan.
2. Verplaats de chaos in je hoofd naar papier
Schrijf de gedachten die in je hoofd rondspoken op. Het hoeven geen hele zinnen te zijn. Het gaat erom dat je de chaos in je hoofd vermindert door het op papier neer te zetten. Wanneer je je weer beter voelt, kun je dit nog eens teruglezen zodat je misschien kunt begrijpen hoe je je voelde en wat er voor zorgde dat je dit gevoel had. Dit kun je bijvoorbeeld ook meenemen naar je psycholoog als je het moeilijk vindt om te omschrijven wat er in je hoofd omgaat op zo’n moment. Het gaat er niet om hoe of hoeveel je schrijft, het gaat om het feit dat je schrijft.
3. Kom uit je huis!
Kom uit de omgeving waar je bent wanneer je de drang hebt. Het is goed om een openbare plaats op te zoeken, waar het niet mogelijk is om aan de drang tot destructief gedrag toe te geven. Lukt dat om welke reden dan ook niet? Isoleer je niet. Ga desnoods naar een andere ruimte in het huis waar ook andere mensen zijn, bijvoorbeeld de woonkamer.
4. Bel een vriend of vriendin
Maak een lijst met telefoonnummers van vrienden, vriendinnen of familieleden die je kunt bellen als je steun nodig hebt. Hard op uitspreken hoe je je voelt, een reactie krijgen van anderen die met je meedenken en er over praten kan heel effectief zijn.
Misschien heb je niet zoveel mensen in je omgeving om mee te praten op zulke momenten of heb je geen behoefte om met iemand te praten die je kent. Er zijn ook verschillende telefonische hulplijnen waar je terecht kunt zoals Sensoor (0900-0767) en de Kindertelefoon (t/m 18 jaar) (0800-0432).
5. Samen zijn
Destructief gedrag krijgt minder kans wanneer je niet alleen bent. Omring jezelf met mensen. Vraag een familielid of vriend om even bij je te zijn. Wil je niet uitleggen waarom? Je mag best zeggen dat je dat gewoon even nodig hebt en dat je er verder niet over wilt praten.
6. Zoek naar uitzonderingen
Heb je het gevoel dat je het allemaal niet aankunt? Ga op zoek naar uitzonderingen. Wanneer lukte het je wel om de drang te weerstaan? Wat heb je toen gedaan? Wat hielp jou in die situatie? Soms is het even zoeken, maar de uitzonderingen zijn er vaak wel! Misschien (nog) niet op dit gebied, maar soms helpt het om iets te bedenken wat goed ging in een andere, misschien soortgelijke, situatie.
7. Schreeuw in je kussen
Herken je het gevoel dat je het liefste heel hard wilt schreeuwen? Ik wel. En op sommige momenten kan het ook echt helpen. Probeer het is.
8. Huilen
Huilen kan enorm opluchten en het mag ook. Je hebt het zwaar en je hoeft je tranen niet tegen te houden. Gun jezelf dit moment.
9. Kijk naar je favoriete serie of film
Afleiding zoeken is erg belangrijk. Heb je geen zin om actief bezig te zijn of vind je het moeilijk om iets te bedenken? Ga lekker op de bank liggen en kijk naar je favoriete film of serie.
10. Luister naar rustgevende muziek
Veel mensen komen tot rust door het luisteren van muziek. Maak een CD of playlist met muziek waar jij rustig van wordt.
11. Maak een collage van foto’s en oude tijdschriften
Pak een stapel met (oude) tijdschriften of foto’s, schaar, lijm en een vel papier. Maak een collage van dingen die jij leuk vindt of waar je blij van wordt. Of knip gewoon uit wat jou op dat moment aanspreekt of opvalt.
12. Creatief bezig zijn
Creatief bezig zijn zorgt voor ontspanning en is vaak heel goed als afleiding. Ga tekenen (weet je niet wat? print een kleurplaat uit!), boetseren, haken, breien, etc. Zoek iets uit wat je leuk vindt. Haal er spullen voor in huis en leg het bijvoorbeeld in de woonkamer zodat je er makkelijk bij kunt. Op het moment dat je afleiding goed kunt gebruiken, hoef je er niet naar te zoeken.
13. Doe yogaoefeningen of ga mediteren
Doe ontspanningsoefeningen of ga mediteren. Heb je dit nog nooit gedaan of weet je niet hoe je dit moet doen? Internet staat er vol mee. Ga er eens voor zitten op een rustig moment en leer jezelf een aantal oefeningen aan die je kunt doen op momenten dat je de drang hebt tot destructief gedrag. Bijvoorbeeld oefeningen die te maken hebben met ademhaling of het concentreren op en aanspannen van bepaalde lichaamsdelen. Er zijn ook veel cursussen of groepslessen op de sportschool die gericht zijn op yoga en ontspanning.
14. Slapen
Probeer te slapen. Dit kun je ook combineren met één van de andere tips. Bijvoorbeeld het luisteren naar rustgevende muziek. Als je wakker wordt, kijk je misschien alweer heel anders naar de situatie.
15. Ga opruimen
Opruimen is niet altijd leuk, maar het helpt wel om je hoofd leeg te maken. Richt je kledingkast opnieuw in, zoek dozen uit die al zo lang staan te wachten, ruim de was op of zoek oude tijdschriften uit en gooi dingen weg.
16. Kijk video’s op youtube
Bekijk grappige video’s op youtube. Bijvoorbeeld filmpjes over dieren, kinderen, bloopers, etc. Dat lachen gezond is weten we wel. Maar wist je ook dat het echt zorgt voor een verlaging van de bloeddruk, het terugdringen van stress en het verhogen van de aanmaak van endorfine (hormoon dat pijn vermindert en ervoor zorgt dat je je goed voelt)?
17. Nagels lakken
Lak je nagels. Dit is een precies werkje waar je geconcentreerd voor moet zijn. Daarnaast is dit ook positief omdat je op een goede manier bezig bent met jezelf en je uiterlijk.
18. Schrijf een brief aan iemand van wie je houdt
Schrijven is goed, maar je kunt ook schrijven over iets anders dan over hoe je je voelt. Schrijf een brief aan iemand waar je om geeft. Je hoeft hem niet echt te geven of op te sturen, maar het is soms wel goed om dat juist wel te doen. Iedereen vindt het fijn om iets positiefs te horen of te ontvangen toch?
19. Ga een intern dialoog aan
Wanneer de negatieve stemmetjes teveel aanwezig zijn, kun je ook het interne gesprek aangaan. Dit kan heel moeilijk zijn. Probeer je dan voor te stellen wat je zou zeggen als je een vriendin had met de drang tot destructief gedrag. Wat zou je dan tegen haar zeggen?
Hier een voorbeeld:
X Negatieve stem (NS): Je mag niet eten.
♥ Gezonde stem (GS): Waarom niet? Waarom zou ik dat niet verdienen terwijl het iets is wat ieder mens doet en wat je nodig hebt om te overleven?
X NS: Je mag niet eten want je bent dik.
♥ GS: Zelfs als ik dik was, zou ik mogen eten. Iedereen die dik is eet toch? Waarom zou ik een uitzondering zijn?
X NS: Omdat ik mager moet zijn.
♥ GS: Ik moet gezond zijn, ik moet herstellen. Ik besta niet om mager te zijn, ik besta om een gezond en gelukkig leven te hebben en te doen wat ik leuk vind. Ik verdien het om te eten wat goed voor mij is en wat ik lekker vind. Net als ieder ander. Ik wil beter worden want ik gun mijzelf meer dan dit.
Dit is slechts een voorbeeld. Maar probeer het eens uit. Ga het gesprek met jezelf aan.
20. Muziek maken
Maak muziek, bespeel en instrument of zing. Ook op deze manier komen gevoelens en emoties naar buiten.
21. Knuffelen
Knuffel met iemand van wie je houdt. Bijvoorbeeld een familielid of je huisdier. Knuffelen helpt tegen angst, eenzaamheid en stress.
Je kent vast al wat tips van de bovenstaande lijst en misschien heb je ook al wat uitgeprobeerd. Misschien spreekt het één je wat meer aan dan het ander, dat is logisch. Het is echter wel zo dat het daadwerkelijk doen vaak heel anders is dan als je het zo leest. Probeer eens wat uit en kijk wat voor jou werkt. Het is goed om een lijstje te maken van dingen die je kunt doen op het moment dat je het nodig hebt.
Wat helpt jou om tegen de drang tot destructief gedrag in te gaan?
Geef een reactie