Je ouders op je schouders

Je ouders zorgen voor je, en helpen je als je in de problemen zit. Althans; zo gaat het meestal. Soms zijn de rollen echter omgedraaid; één of beide ouders hebben een psychische stoornis, waardoor het kind in feite voor zijn of haar ouder(s) moet zorgen. Bijvoorbeeld als een ouder depressief is, een verslaving heeft of een andere (gedrags)stoornis. 

Deze groep kinderen wordt ook wel KOPP genoemd, Kinderen van Ouders met Pyschische Problemen.

Wanneer één of beide ouders psychische problemen hebben, brengt dat veel druk en spanningen in  het gezin. Ten eerste in praktische zin; de taken die een vader of moeder normaal gesproken vervult schieten er vaak bij in, en moeten worden opgevangen door de andere gezinsleden.

Vaak zie je dat kinderen (met name meisjes) daardoor veel te veel hooi op hun vork krijgen, en op hun tenen moeten lopen om alles voor elkaar te krijgen. Want je school en andere verplichtingen lopen natuurlijk gewoon door.

Bovendien hebben jonge kinderen dan niet de kans om kind te zijn.

Daarnaast heb je natuurlijk de emotionele kant; het verdriet en de pijn om je ouder zo te zien lijden. De machteloosheid dat je hem of haar niet kunt helpen, hoe graag je ook zou willen. En je mist vaak de moeder-of-vader-figuur in je leven; want met je problemen naar hen toe gaan doe je niet snel als ze zelf in de problemen zitten.

Dit kan overigens ook zo zijn als de ouder het praktische gedeelte van de zorg nog wél voor zijn rekening neemt, maar het kind bijvoorbeeld belast door met haar over zijn zorgen en problemen te praten, terwijl het kind daar eigenlijk niet aan toe is.

Als een kind steeds meer de rol van de ouder(s) overneemt, noemt men dit Parentificatie.
Dit kan als het kind volwassen is nog veel gevolgen hebben:

Je bent niet in staat om je eigen behoeftes en verlangens te kennen; je blijft altijd maar geven zonder er zelf iets voor terug te nemen, en vindt dat je altijd sterk moet zijn.

Je kunt het ook niet loslaten om voor anderen te zorgen, want je gevoel van eigenwaarde is daar altijd op gebaseerd geweest. Je weet niet meer wat je zelf nou ‘bent’ zonder die zorgende functie. Hierdoor geef je anderen vaak niet eens de kans om iets terug te geven.

Je hebt nooit geleerd om je eigen gevoelens en angsten te uiten, en houdt alles voor jezelf.

Je bent niet in staat om je grenzen aan te geven.

Je kunt met een groot schuldgevoel rondlopen omdat je (voor jouw gevoel) niet aan de gestelde verwachtingen hebt kunnen voldoen.

Je gedraag je overdreven ‘braaf’ en wringt je in alle bochten om anderen maar tevreden te houden. Niet alleen in de thuissituatie, maar bijvoorbeeld ook later in een baan, omdat je nooit anders geleerd hebt.

Je heb voortdurend het gevoel tekort te schieten of het niet goed genoeg te doen.

Het kan zijn dat je moeite heb je te hechten aan mensen. Als je als kind te weinig aandacht en zorg heb ontvangen, heb je namelijk nooit een gevoel van basisveiligheid en basisvertrouwen gehad. Je hebt niet ervaren hoe het is om ergens in een ‘veilige’ omgeving te zijn, en kan daardoor moeite hebben om contacten te leggen en je aan mensen te hechten. Je kunt het bijvoorbeeld lastig vinden om getroosd of aangeraakt te worden, omdat je dat niet bent gewend.

Wat is er aan te doen?

Er zijn speciale trainingen voor kinderen en jongeren met dit probleem. De zogenaamd Kopp-trainingen. Deze worden in veel plaatsen in Nederland gegeven.

Je leert hier bijvoorbeeld wat verschillende ziektes inhouden (wat er eigenlijk aan de hand is met je ouder), je zelfvertrouwen vergroten, voor je eigen belangen opkomen, hulp van anderen vragen, je emoties uiten, omgaan met reacties van anderen, grenzen stellen, je sociale netwerk uitbreiden, enz.

Daarnaast kun je natuurlijk steun en herkenning vinden bij de andere deelnemers. Zij zitten immers in hetzelfde schuitje!

Kijk op deze sites voor een KOPP-groep bij jou in de buurt: hier, hier of hier

Meer info?

Voor meer info kun je kijken op
www.kopstoring.nl 
www.parentificatie.nl
  of 
http://kopp.lotgenootje.nl

Er zijn ook een aantal boeken over geschreven voor kinderen en jongeren.

Ook een aanrader is de film ‘Knetter‘, over een meisje wiens moeder manisch depressief is.


! Ook is er een sinds kort een nieuw boek uit dat gaat over dit thema: Moeders liegen niet, of wel? Het boek is van Sofie van Gelder en zij zal vanavond vanaf 19:30 uur een themachat verzorgen op Proud2Bme over dit onderwerp!


admin

Geschreven door De Redactie

Reacties

18 reacties op “Je ouders op je schouders”

  1. de film knetter heb ik een keer toevallig op zapp gezien, erg goede en leuke film! ik ben ook een kopp kind, althans, echt kind ben ik niet meer (net 20). maar de problemen hier zijn er wel al sinds ik 16 ben en hebben veel van me geeist helaas en dan had ik zelf ook nog een eetstoornis. geweldig.

    maar goed artikel dit! jongeren moeten weten dat ze niet de enige zijn en dat er hulp voor ze is :).

  2. Herkenbaar,
    Tenminste, mijn ouders hebben nooit hulp gehad, dus ik ben nooit ‘Kopp’-kind geweest…
    Maar verder klopt het plaatje helemaal!

    Goed dat er trouwens een stichting bestaat!

    Bestaat er ook een stichting voor broertjes en zusjes van kinderen met een psychiatrische aandoening/ziekte…

    Tenminste als iemand Anorexia heeft vraagt de omgeving altijd “hoe is het met je zusje”
    en nooit meer hoe is het met jou!

  3. @Harley: daarover komt binnenkort een blog op proud.

    Je kunt alvast op deze sites kijken:

    http://www.brusjes.nl (vooral op kinderen gericht, maar wel ervaringsverhalen van jongeren en volwassenen)

    http://www.familievan.nl/jeugd/258/383/P442

    http://www.lentis.nl/OverLentis/familiebetrekkingen/Pages/Informatievoorbroersenzussen.aspx

    xxx

  4. Goed stuk!
    Mijn moeder heeft echter geen psychische stoornis, maar zit chronisch in een rolstoel. Hierdoor moet ik toch ook vaak voor mijn zusjes zorgen, en het huishouden doen. Ik merk echter dat er voor zelfhulp voor kinderen van ouders met een handicap vrij weinig te vinden is…

  5. Hoewel mijn ouders geen psychische problemen (meer) hebben, herken ik alle gevolgen ervan wel..

  6. Ik herken me volledig in het verhaal, jammergenoeg.
    Parentificatie is al vaker gevallen tijdens ‘diagnoses’ maar de gevolgen zo te lezen is wel heel erg confronterend.
    vind het geweldig dat er zoveel rond gedaan wordt in Nederland, is er ook enige informatie te vinden vanuit Belgie?

    Groetjes xx

  7. Herkenbaar, mijn vader is manisch depressief. Ben wel benieuwd naar die film. Mijn zus is regelmatig naar KOPP trainingen geweest, ikzelf voelde meer voor een psycholoog & individuele therapie.

  8. Ik ben inmiddels 28 jaar oud, en mijn ouders hebben al psychische problemen, en verslavingen sinds ik een klein meisje was, daarbij komt nog dat mijn ouders gescheiden zijn sinds ik 4 was, en ik dus al zo lang met die problemen rond loop.
    Daar komt mijn eet probleem vandaan, heb gewoon nooit een goeie eetstructuur gehad, en zit nu ook opgenomen omdat ik problemen heb met het hele lijstje wat er in dit stukje blog staat.
    Tja, het zijn dingen die ik gewoon nooit geleerd heb, en het is heel lastig om die dingen op je 28ste nog aan te moeten leren.

    Goeie blog!

  9. Kan dit ook als je ouders geen psychische stoornissen hebben (of als het niet bekend is, hoogsten af en toe een lichte depressie?)

  10. loveit.
    Ik heb ook tijdje voor mn moeder moeten zorgen ivm depressie, ik vond het alleen maar fijn omdat ik mijn moeder anders kende en haar terug wou. Ik was toen ongeveer 7 a 8, dusja. 🙂

  11. Ik heb helaas ook 2 ouders die hulp beoefend zijn.
    Mijn moeder heeft last van psychoses en mn vader heeft 2 auto ongelukken gehad en een zware wiphless aan overgehouden.
    En dan is mijn broertje autistisch, en dat maakte mij als enige van het gezin de “gezondste”
    Wat misschien voor mij nog moeilijker maakt om toe te geven dat het echt niet goed met mij gaat ….

    Ik merk ook maar weet niet of andere dat ook hebben ik een echte moeders, dochter band mis. Ik merk dat ik dit soms te graag zou willen en omdat het met mijn moeder niet kan ik het liefst de aandacht van iemand in mijn ogen “vervanger”zou willen opeisen…
    Zo voelt het voor mij maar geef er niet aan toe!….

  12. Heel herkenbaar. De tranen schieten in mijn ogen. Bovenstaand stukje gelezen te hebben, geeft toch een stuk erkenning.

  13. Mooi om te lezen.
    Heel herkenbaar dit allemaal. Mijn moeder had 3 keer een psychose toen ik 7-8 jaar oud was. Ik heb lieve ouders met de goede bedoelingen. Pas sinds een aantal jaren ben ik er achter dat dit best wel veel invloed heeft gehad voor mijn ontwikkeling. Ben nu 38 jaar. Gelukkig ben je nooit te oud om te leren:)

  14. Voor mij is dit ook zeer herkenbaar, en confronterend. Ondanks het feit dat ik al jarenlang weet dat er veel aan de hand is, is het alsnog moeilijk om dit te lezen. Pas vanaf mijn 26ste levensjaar (ik ben nu 27) besefte ik dat het zorgen voor je ouders en naasten vanaf je zesde levensjaar niet hoort. Ik ondervind nu allerlei problemen op sociaal emotioneel gebied. De gevolgen van parentificatie kunnen heel zwaar zijn. Ik vind het achteraf gezien jammer dat ik in mijn tijd geen kopp trainingen heb gehad. Maar het doet mij goed om te lezen dat er tegenwoordig veel mogelijkheden zijn om jongeren op weg te helpen/ bij te staan. Wie weet kan ik zelf ooit jongeren helpen.

    Je bent inderdaad nooit te oud om te leren.

  15. Mijn moeder ontwikkelde op mijn 10e jaar een depressie en een eetstoornis..
    Ik had gehoopt dat ik hier begeleiding voor had gekregen.
    Ik stond echt alleen.

  16. Ik vind het echt heftig om te lezen. Ik ben nu bijna 28 en ben sinds kort erachter gekomen dat ik Kopp kind ben. Ik kende deze term niet en heb ook nooit hulp gehad in mijn kindertijd. Mijn moeder is een borderliner met narcistische trekken en mijn vader is ook een narcist. Daar naast zijn ze allebei verslaafd aan pijnstillers en is mijn moeder al mijn hele leven fysiek ziek. Wij moesten thuis alles doen.vooral dat ik toen ik in mijn tienerjaren niemand had waar ik terecht kon heeft mij veel problemen opgeleverd. Maar bij werkte het als een dimlicht pas sinds kort merk ik dan ik problemen heb en dat er veel leugens zijn waarvan ik dacht dat het de werkelijkheid was. Daardoor heb ik mijn oudere zus pas sinds een paar maanden in mijn leven want ik had altijd geleerd dat zij slecht was. Ik ga nu zelf echt hulp zoeken want door alle leugene en dingen die er gebeurd zijn. Weet ik niet eens wie ik eigenlijk ben en wat ik wil. Helaas is het nog extra moeilijk omdat mijn ouders nog steeds extreem op mij leunen en ze me proberen te manipuleren. Gelukkig zie ik dat nu wel wanneer her gebeurd dat is al een hele stap.

  17. Ik ben zelf ook manisch-depressief.
    Ik ben 42 en heb emotioneel nooit steun gehad thuis.
    We hadden een groot gezin mijn vader heeft dit ook altijd was je voorzichtig want,je wist nooit in wat voor bui hij was.
    Alle hulpverleners vinden mij heel erg sterk .
    Ik heb zelf nu een kind met een zeldzame diagnose en achterstand op diverse gebieden.
    Ik heb het altijd alleen moeten doen niemand die zag hoe zwaar het voor me maar,ook mijn kind was.
    Haar vader ziet ze zelden daar heb ik altijd verdriet om gehad nu weet ik dat hij haar niet verdient.
    Het is een schat ik hou zielsveel van haar.
    Ondanks de zorgen en slapeloze nachten die het met zich mee bracht.
    En wat hierboven staat ik wilde ook altijd graag een moeder die heb ik wel maar, ik kan er geen band mee maken.
    Aan iedereen hier ouder of kind vul deze leegte met een hobby er zijn zoveel mensen met dit soort problemen.
    Wees lief voor jezelf dat heb ik ook moeten leren!
    Was er maar geen taboe en dat het bespreekbaar is.

    Liefs

  18. ben 59 en worstel nog steeds met mijn ouders. heb mijn hele leven please-gedrag vertoont, maar nu ik mij ervan bewust ben, is het minder, hoewel het op de loer blijft liggen. mijn moeder probeert mij nog steeds te manipuleren nl.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *