Ken je de DSM IV? Of heb je er misschien wel eens van gehoord?
DMS staat voor: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Het is een Amerikaans handboek voor diagnose en statistiek van psychische aandoeningen dat in de meeste landen als standaard in de psychiatrische diagnostiek dient.
De huidige versie (uit 2000) is aangeduid als DSM-IV-TR. Met behulp van de DSM IV kunnen diagnoses worden gesteld: voor iedere psychische aandoening staan de criteria waar aan “moet worden voldoen” genoemd.
DSM-I (1952)
DSM-II (1968)
DSM-III (1980)
DSM-III-R (1987)
DSM-IV (1994)
DSM-IV-TR (2000)
De huidige DSM is dus in 2000 opgesteld en toen ook voor het laatst aangepast. Tijd voor vernieuwing! In verschillende werkgroepen wordt nu gekeken naar mogelijke wijzigingen en toevoegingen. Zo ook voor de catagorie eetstoornissen.
Want zeg nu zelf: is het wel zo logisch om iemand die aan (bijna) alle criteria voldoet van anorexia, niet de diagnose anorexia te geven, enkel omdat deze nog wél ongesteld wordt? Psychologen lopen soms wat vooruit op deze voorgestelde wijzingen door in het geval van bovenstaande soms tóch de diagnose Anorexia Nervosa aan iemand toe te schrijven. Ook door Binge Eating Disorder te zien als aparte eetstoornis en niet als vorm van de eetstoornis NAO.
Hieronder hebben we voor jullie de voorgestelde wijzigingen opgesomd:
De DSM-IV geeft nu nog de volgende criteria voor anorexia nervosa:
- Weigering om het lichaamsgewicht op een voor de leeftijd en lengte normaal niveau of daarboven te houden (bijvoorbeeld een gewicht van 85% van het normale niveau of het uitblijven van gewichtstoename waardoor het gewicht 85% van het normale niveau is).
- Intense angst voor gewichtstoename of dik worden, zelfs bij ondergewicht.
- Een stoornis in de wijze waarop het lichaam of het gewicht wordt ervaren, overdreven waarde hechten aan het lichaamsgewicht of de lichaamsvorm bij het vormen van een zelfbeeld of ontkenning van de ernst van het te lage lichaamsgewicht.
- Amenorroe bij vruchtbare vrouwen, in dit geval het uitblijven van minimaal drie opeenvolgende menstruele cycli. (De diagnose amenorroe kan worden gesteld als de ongesteldheid alleen optreedt na hormoonbehandeling).
De voorgestelde wijzigingen/ criteria voor de DSM V
- Het beperken van energie/kcal inname welke tot een duidelijk laag lichaamsgewicht zullen leiden. Het duidelijk lage gewicht wordt gedefinieerd als een gewicht minder dan minimaal normaal is of voor kinderen en adolescenten minder dan dat minimaal verwacht wordt voor de leeftijd en lengte.
- Intense angst om aan te komen of dik te worden, of constant gedrag om gewichtstoename te vermijden, ookal is er duidelijk sprake van ondergewicht.
- Een stoornis in de manier waarop iemand zijn of haar lichaamsgewicht of lichaamsvorm beleeft, onevenredig grote invloed van het lichaamsgewicht, of de lichaamsvorm op het oordeel over zichzelf of gebrek van erkenning van de ernst van het huidige lage lichaamsgewicht
Gespecificeerde huidig type:
- Restrictieve type: Gedurende de afgelopen 3 maanden is het persoon niet geregeld bezig geweest met vreetbuien en/of purgeer-gedrag (d.w.z zelf opgewekt braken of het misbruiken van laxeermiddelen plasmiddelen of klysmas)
- Binge-Eating/Purgerend Type: De afgelopen drie maanden heeft de persoon wel binge eating of purgerend gedrag vertoond (dwz. zelf-opgewekt braken of het misbruiken van laxeermiddelen, plasmidellen en klysmas)
De DSM-IV geeft nu nog de volgende criteria voor Bulimia Nervosa:
- Herhaalde episoden van eetaanvallen. Een episode van ‘vraatzucht’ wordt gekenmerkt door beide volgende criteria:
- 1. Het eten in een bepaalde tijd (bijvoorbeeld twee uur) van een hoeveelheid voedsel die beduidend groter is dan de meeste mensen in zo’n periode zouden eten onder gelijke omstandigheden.
- 2. Het gevoel tijdens de periode geen beheersing over het eten te hebben (bijvoorbeeld het gevoel niet te kunnen stoppen of geen beheer te hebben over wat en hoeveel men eet).
- Herhaald ongepast compensatiegedrag om gewichtstoename te voorkomen, bijvoorbeeld het opwekken van braken, misbruik van laxeermiddelen of andere medicijnen, vasten of overmatige lichaamsbeweging.
- De eetaanvallen en het compensatiegedrag treden gemiddeld minimaal twee keer per week op gedurende een periode van drie maanden.
- Het zelfbeeld wordt overmatig beïnvloed door de lichaamsvorm en het gewicht.
- De stoornis treedt niet uitsluitend op tijdens episoden van anorexia nervosa.
De voorgestelde wijzigingen/ criteria voor de DSM V
- Terugkomende episodes/ periodes van eetbuien. Een episode van eetbuien wordt gekenmerkt door:
– (1) Binnen een bepaalde tijd (bijv binnen een tijd van 2 uur) eten van grote hoeveelheden voedsel die absoluut groter zijn dan wat de meeste mensen in dezelfde periode en onder dezelfde omstandigheden zouden eten.
– (2) Het gevoel van de controle over het eten kwijt te zijn gedurende de episode. - Terugkomend ongepast compensatiegedrag om gewichtstoename te voorkomen, zoals het zelf opgewekt braken; misbruik van laxeermiddelen, diureticum of andere medicijnen, het vasten of overmatig bewegen.
- De vreetbuien en het ongepaste compensatie gedrag komt beiden gemiddeld ten minste twee maal per week gedurende drie maanden voor.
- Overdreven veel waarde hechten aan het lichaamsgewicht of de lichaamsvorm bij het vormen van een zelfbeeld; dit komt niet uitsluitend tijdens episodes van anorexia nervosa voor.
De DSM-IV geeft nu nog de volgende criteria voor Eetstoornis NAO:
De eetstoornis NAO is een categorie voor cliënten die meestal een aantal overeenkomstige, maar niet alle kenmerken hebben van de eerdergenoemde, meer specifieke eetstoornissen.
Tot de voorbeelden horen:
- Bij vrouwen wordt voldaan aan alle criteria van Anorexia Nervosa, behalve dat de betrokkene geregeld menstrueert.
- Aan alle criteria van anorexia nervosa wordt voldaan, behalve dat, ondanks significant gewichtsverlies, het huidige lichaamsgewicht van betrokkene binnen de normale grenzen ligt.
- Aan alle criteria van boulimia nervosa wordt voldaan behalve dat de eetbuien en de ongepaste compensatie voorkomt in een frequentie van minder dan tweemaal per week of met een duur van korter dan drie maanden.
- Het geregeld tonen van ongepast compensatoire gedragingen na het eten van kleine hoeveelheden (bijvoorbeeld zelfopgewekt braken na het eten van twee koekjes).
- Herhaald kauwen op en uitspugen van, maar niet doorslikken, grote hoeveelheden voedsel.
- Binge Eating Disorder (eetbuienstoornis).
De voorgestelde wijzigingen/ criteria voor de DSM V
Er wordt aangeraden om Binge Eating Disorder als een onafhanhelijke stoornis te gaan zien in de DSM V. De geadviseerde veranderingen in de criteria voor Anorexia nervosa en Boulimie Nervosa, zouden ook toegepast moeten worden op de ‘Niet Anderszins Omschreven Eetstoornis”. Als deze aanbevelingen worden goedgekeurd, zullen deze mee veranderen.
Nieuwe stoornissen gevaarlijk?
Hoewel het totale aantal stoornissen in de DSM-5 waarschijnlijk rond de 300 zal blijven liggen, zijn er aardig wat stoornissen die verdwijnen. Asperger is bijvoorbeeld in de voorlopige versie van de DSM V niet langer een aparte stoornis, maar zal deel uit gaan maken van andere vormen van autisme zoals PDD-NOS en vallen onder de verzamelnaam autisme-spectrumstoornis.
Ook zal een aantal typen persoonlijkheidsstoornissen verdwijnen: van tien naar vijf. Daarentegen komen er ook weer (nieuwe) stoornissen bij. Zoals de eetbuistoornis, binge eating disorder.
Omdat er in de praktijk al we’l gewerkt wordt met BED als aparte stoornis, heeft het voor de behandeling weinig invloed, maar het heeft wel grote consequenties voor de vergoeding ervan. Ook zal de erkenning van de stoornis ervoor zorgen dat het probleem voor mensen makkelijker bespreekbaar wordt. De stap naar hulp wordt dan tevens iets eenvoudiger.
Toch zit er aan de benoeming van nieuwe stoornissen ook een gevaar. The Guardian “Met de erkenning van de eetbuistoornis worden miljoenen Amerikanen geclassificeerd als geestesziek. En dat terwijl het land nu juist de kosten van de gezondheidszorg probeert te beteugelen”
Wijbrand Hoek meent dat de eetbuistoornis toch echt voldoet aan de definitie van een psychiatrische stoornis. ‘Het gaat niet om iemand die schaatsen zit te kijken en in de spanning een zak chips leegeet. Bij mensen met binge eating disorder die ik zelf op de polikliniek eetstoornissen zie, is er sprake van grote lijdensdruk en leidt de stoornis tot duidelijke beperkingen in het beroepsmatige en sociale functioneren.’
Hoek erkent echter wel dat door het benoemen van nieuwe stoornissen steeds meer mensen het stempel psychiatrisch patiënt krijgen. Daarom trekt zijn Werkgroep Eetstoornissen de grens bij obesitas, ofwel ernstig overgewicht. ‘Als we obesitas als nieuwe stoornis zouden benoemen – we hebben die vraag wel gekregen – en uitsluitend het gewichtscriterium hanteren, heeft eenderde van de volwassen Amerikanen een psychiatrische stoornis. De werkgroep vindt dat je hier heel terughoudend in moet zijn.’
De DSM-5 wordt in mei 2013 gepubliceerd.
Geef een reactie