Eetstoornissen bij mannen en in de fitnesswereld

In de documentaireserie ‘Het Goddelijke Lichaam‘ worden verschillende jongeren in beeld gebracht die worstelen of hebben geworsteld met een drang naar perfectie. De serie trapt af met de aflevering ‘Van sixpack naar eetstoornis‘, waar Ivo en Ricky hun verhaal delen over hun eetstoornis, fitness en het mannelijke ideaalbeeld van een gespierd lichaam. Ze willen zich inzetten om – ook bij mannen en in de fitnesswereld – meer bewustzijn te creëren hierover en delen daarom ook op Proud2Bme hun verhaal in een interview. 

Want hoe zit dat eigenlijk bij mannen en in de fitnesswereld? Als je kijkt naar de lichamen en het doorzettingsvermogen dat veel mensen in de sportschool laten zien, is dat toch iets om trots op te zijn? Helaas wordt deze trots bij veel mensen ook overschaduwd door perfectionisme en een negatief lichaamsbeeld. En is het doorzettingsvermogen misschien wel eerder dwangmatig te noemen. Het is nooit genoeg. Ivo en Ricky maakten dit zelf mee en ontwikkelden vanuit hun drang naar het perfecte lichaam een eetstoornis. 

Wie Ivo en Ricky zijn? Ivo is 26 jaar oud en is Eetgedragcoach. Hij helpt mensen met het verbeteren van hun relatie met voeding en daarmee ook zichzelf. Ricky is 27 jaar en is diëtist en personal coach en helpt mensen met hun relatie met voeding en zelfbeeld. Zelf hebben ze te maken gehad met een eetstoornis, maar hebben hun weg naar herstel gevonden. In deze blog delen ze hun verhaal en geven ze een boodschap mee aan iedereen die moeite heeft om op een gezonde manier om te gaan met voeding, sport en het eigen lichaam. 

Hoe heeft jullie eetstoornis zich ontwikkeld? En hoe en wanneer hadden jullie door dat jullie een eetstoornis hadden?

Ivo: “Ik heb mijn eetstoornis in het najaar van 2018 ontwikkeld, terwijl ik al enkele jaren actief was als personal trainer en leefstijlcoach. Ik wilde er graag representatief uitzien naar de buitenwereld en stelde mijzelf ten doel om gedurende het gehele jaar een afgetraind lichaam te hebben. Dat kom neer op het hebben van een laag lichaamsvetpercentage.

Zo wilde ik ook graag gezien worden: die coach die het gehele jaar afgetraind is. Mijn lichaam werd mijn identiteit en andersom. Ik besloot vaker te gaan trainen en mijn voedingspatroon flink aan te passen. Ik at voornamelijk alleen nog groente, fruit en magere eiwitbronnen. Een voedingspatroon dat ik anderen nooit zou aanraden. Aanvankelijk hield ik het redelijk goed vol om afgetraind te blijven en merkte vrij weinig bijeffecten bij mijzelf op. Maar uiteindelijk slopen de bijeffecten er echter wel in: weinig energie, continu honger en vaak een slecht humeur.

Verder merkte ik op dat ik het eng begon te vinden om producten buiten mijn zelfbedachte voedingspatroon te eten. Waar ik aanvankelijk zonder gedachten een pizza kon eten, spookten er nu allerlei gedachten door mijn hoofd die leidden tot één ding: compenseren. Het compenseren uitte zich in eerste instantie alleen in extra bewegen. In het voorjaar van 2019 ging het snel bergafwaarts. De bijeffecten stapelden op, waardoor ik de hele dag met voeding bezig was en mijzelf volledig had geïsoleerd. De product restricties eisten ook hun tol, waardoor ik mijn eerste echte eetbui kreeg. In een tijdsbestek van 15 minuten propte ik zonder moeite meerdere repen chocolade, wafels, taart en boterhammen met hagelslag naar binnen. Ik voelde mijzelf ontzettend schuldig op dat moment.

De eetbuien namen toe en waar mijn compensatiegedrag zich in eerste instantie alleen uitte in extra bewegen, startte ik later ook met braken. Mijn relatie met voeding was totaal niet meer wat het moest zijn. Lange tijd ontkende ik dat er iets met mij aan de hand was. Ik begon te lezen over eetstoornissen en herkende hier mij in. Aanvankelijk negeerde ik dat, maar na de zoveelste eetbui en een ziekenhuisopname wist ik genoeg: ik moest geholpen worden.”

Ricky: “Door een laag zelfbeeld dacht gelukkig te worden door mezelf volledig af te trainen, dit heeft uiteindelijk geleid tot BED.”

Wat voor hulp hebben jullie toen gekregen?

Ivo: “Tijdens mijn herstel heb ik ontzettend veel hulp van mijn vriendin gekregen. Zij is psychologe en heeft verschillende therapievormen ingezet om mij te helpen.”

Ricky: “Cognitieve gedragstherapie voor een achttal maanden.”

Wat was belangrijk om te kunnen herstellen? 

Ivo: “Voor mij was de steun van mijn vriendin ontzettend belangrijk. Vooral omdat zij zonder oordeel naar mijn situatie wist te kijken. Dat vond ik heel prettig. Overigens was zij in eerste instantie één van de weinigen die van mijn eetstoornis afwist.”

Ricky: “Het kunnen loslaten van de obsessie rondom mijn lichaam zodat ik andere mensen ermee kon helpen.”

Hebben jullie met vooroordelen te maken gehad? Hoe reageerde jullie omgeving?

Ivo: “Zeker! En dat op twee vlakken. Allereerst kreeg ik met het vooroordeel te maken dat eetstoornissen alleen onder vrouwen zouden voorkomen. Ik werd dus niet écht begrepen. En daarnaast ontwikkelde ik mijn eetstoornis als personal trainer/leefstijlcoach zijnde. ‘Een leefstijl coach weet toch zélf wel hoe het werkt?’, kreeg ik dan vaak te horen. Mijn directe omgeving reageerde best geschokt en probeerde mij te helpen waar dat kon.”

Ricky: “De meeste mensen begrepen het wel, toch waren er wat mensen die ook daadwerkelijk uitspraken: ‘kun je niet gewoon wat minder eten’ of ‘kun je niet gewoon stoppen met eten?’”

Wat voor invloed heeft eten en sporten nu nog in jullie leven? Hoe is jullie kijk op uiterlijk, gewicht en voeding nu ten opzichte van toen?

Ivo: “Ik sport en eet nu vooral om andere redenen dan mijn lichaam veranderen of ‘shapen’. Ik sport weer omdat ik het leuk vind en om mijn hoofd leeg te maken. Ik voed mijzelf nu functioneel om de dag goed door te komen en geniet weer oprecht van uit eten gaan. De hyperfocus op mijn uiterlijk, gewicht en voedingspatroon is verdwenen. Ik besteed nog steeds dagelijks aandacht aan mijn uiterlijk, maar zie dat meer als zelfzorg. Het is niet zo dat ik mijn voedingspatroon en lichaamsgewicht zeer sterk relateer aan mijn zelfbeeld.”

Ricky: “Ik sport niet meer voor het veranderen van mijn uiterlijk. Ik doe nog steeds aan fitness maar puur om mezelf uit te dagen, ontwikkelen en voor gezondheidsredenen.”

Ervaren jullie (en mannen in het algemeen) druk om aan een zeker schoonheidsideaal te voldoen? Waarom?

Ivo: “Ik heb die druk vooral ervaren omdat ik er representatief uit wilde zien vanwege mijn werkzaamheden. Daarin sloeg ik toen door en ging het zijn doel voorbij. Uiteindelijk ben ik tot het inzicht gekomen dat een goede coach zijn veel meer is dan het door de samenleving geschetste ‘perfecte’ lichaam.”

Ricky: “Niet meer, in het verleden wel. Wel vind ik dat ik als gezondheidsprofessional een voorbeeldfunctie heb. Een ‘gezond vetpercentage’ is voor mij het gevolg van een gezonde leefstijl, niet het streven.”

Welke rol speelde sporten in het ontwikkelen van jullie eetstoornis?

Ivo: “Sporten speelde een grote rol in de ontwikkeling van mijn eetstoornis. Waar ik in de sportschool vooral bezig was om zoveel mogelijk spiermassa aan te maken, fietste ik daarnaast ontzettend veel om energie te verbranden. Sporten stond in het teken van het perfecte plaatje creëren in plaats van voldoening halen uit de activiteit zélf.”

Ricky: “Het verbranden van calorieën en het wanhopig proberen te veranderen van mijn lichaam.”

Denken jullie dat er veel mensen met een eetstoornis rondlopen in de sportschool? Hoe denken jullie dat we hier met z’n allen iets aan kunnen veranderen/positiefs bijdragen?

Ivo: “Ja, dat denk ik wel. In ieder geval lopen er veel mensen rond met een verstoorde relatie met voeding en zichzelf. Dat is overigens niet alleen in de sportschool zo. Wat wij hier met z’n allen aan kunnen doen is het onderwerp bespreekbaar maken.”

Ricky: “Zeker, door er meer over te praten en eventuele voorlichting aan de mensen zelf en de sociale omgeving.”

Was het belangrijk om het sporten helemaal los te laten tijdens het herstellen van jullie eetstoornis? Hoe hebben jullie dat wel of niet gedaan?

Ivo: “Ik heb sporten nooit helemaal losgelaten, ook niet tijdens het herstel van mijn eetstoornis. Ik ben met een andere intentie en voorwaarde gaan sporten, namelijk om weer te genieten van de activiteit en mijn hoofd leeg te maken. Door dat te doen is mijn beweeggedrag genormaliseerd. Sporten om energie te verbranden deed en doe ik niet meer.”

Ricky: “Nee, voor mij niet. Heb het nooit losgelaten, heb alleen de switch gemaakt naar de focus op kracht.”

Hoe kan je gezond sporten combineren met een eetstoornisverleden?

Ivo: “Door jezelf af te vragen waaróm je sport en je te focussen op andere drijfveren dan puur je lichaam te willen veranderen.”

Ricky: “Ik denk dat dit alleen mogelijk is wanneer je zelfbeeld dusdanige positieve stappen maakt, anders zal je sporten toch wel blijven zien als een controlemiddel om calorieën te verbranden.”

Wat willen jullie dat mensen weten over eetstoornissen bij jongens/mannen? Of wat zou je aan andere jongens/mannen in een vergelijkbare situatie willen meegeven?

Ivo: “Wat ik anderen in een vergelijkbare situatie graag wil meegeven, is om de beschikbare hulp die er is aan te pakken. Het feit dat je er überhaupt al met anderen over communiceert geeft al zoveel verlichting. Een eetstoornis ontwikkel je door een hoop factoren waar je jezelf niet bewust van bent. Het kan iedereen overkomen en het is niet nodig om jezelf de schuld te geven.”

Ricky: “Dat herstel mogelijk is wanneer je ondanks gevoelens van schaamte en schuld je toch de hulp aanpakt die er al is. Ik zou graag willen meegeven dat een eetstoornis geen teken van zwakte is, het overkomt je simpelweg zonder dat je het in de gaten hebt.”

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.