Complimenten over uiterlijk, wat zeg je dan wel?

Weinig dingen zijn zo lief en zo lastig tegelijkertijd als complimenten over iemands uiterlijk. Het voelt best fragiel. Je wilt namelijk iets liefs meegeven, terwijl je met de beste bedoelingen de plank ook behoorlijk mis kunt slaan. Misschien heb je dit wel eens gemerkt en twijfel je over wat je kunt zeggen tegen iemand. Of misschien krijg jij vaak die misgeslagen plank op je bordje en is relativeren niet altijd makkelijk. Deze blog is eigenlijk voor iedereen, want complimenten zijn er voor iedereen.

Laten we voorop stellen dat complimenten dus altijd goedbedoeld zijn. De intentie die iemand heeft is positief en iemands intentie is uiteindelijk het belangrijkste. Vaak gaat het ‘fout’ door onwetendheid of misschien persoonlijke ervaringen of opvattingen die botsen. De één vindt iets goed of knap, een compliment waard. De ander weet zich vervolgens geen houding te geven en vindt dit misschien helemaal geen compliment. Bij veel gangbare complimenten en opmerkingen kun je je vraagtekens zetten. In ieder geval kunnen we er samen opnieuw naar kijken en nadenken over alternatieven. Want: zijn dit wel écht complimenten?

‘Wat ben je mooi dun’

Praten over afvallen, over lichamen, bezig zijn met diëten en herhaaldelijk (onsuccesvol) willen lijnen, is iets dat speelt in de samenleving. Overgewicht is iets waar veel mensen mee worstelen en hoewel je kunt discussiëren over of een dieetcultuur dan de beste oplossing is, is dit iets waar mensen zich op zijn gaan focussen. Mijn persoonlijke ervaring is bijvoorbeeld dat afvallen en een slanke lijn hebben voor generaties boven mij als heel positief word gezien. Als gezond, sterk en als een zorg minder, omdat je je dan minder druk hoefde te maken over je lichaam en de mening van anderen. Ik snap waar dit vandaan kan komen, maar ik (en velen met mij) kijk daar nu anders naar. Waarom is dun altijd ‘goed’ en dik zijn (of aankomen) niet? Wat wil jij meegeven als je dit zegt?

Als je worstelt met een eetstoornis kan dit tegelijkertijd een ongelofelijk dubbele boodschap zijn. Het kan bijna niet anders dan dat de persoon die dit zegt niets weet van jouw strijd en niet op de hoogte is van wat jij zelf ondergaat in dit lichaam. Juist daarom, omdat je dat niet altijd kunt weten, kan het veiliger zijn om je hier niet aan te wagen. Je weet het namelijk niet; je weet niet of dit voor de ander een positieve en gezonde ontwikkeling is. Je weet niet of iemand dit zelf ook mooi vindt. Je weet niet of dit lichaam representeert hoe iemand zich voelt. En bij het maken van een compliment vindt de ander het misschien het fijnste als je dit niet te veel invult. Wat kun je dan wel zeggen?

‘Ik zie dat je afgevallen bent, hoe voel jij je hierover?’

Je ziet iemand. Je negeert niet de signalen die je opvallen, maar er is ruimte om iemands verhaal te horen.

‘Het ziet eruit alsof je je goed voelt! Is dat ook zo?’

Blijkbaar vind jij dat iemand er goed uitziet! Dat zeggen en meteen even checken is alleen maar heel erg fijn en oprecht!

‘Jij kan ook alles hebben he’

Volgens mij staat buiten kijf dat als je dit er zo uitgooit als je iemand ziet, je dat oprecht meent. Wat ik lastig vind, is dat het heel erg over het uiterlijk gaat en overkomt als een feit; als iets waar je je nooit druk over hoeft te maken. Terwijl je – ook als je dit hoort van anderen – je misschien ongelofelijk druk hebt gemaakt over wat je aantrok en je je nog altijd niet comfortabel voelt die dag. Het kan voelen alsof je over dat oppervlakkige punt, zoals je uiterlijk, geen recht van spreken hebt. Terwijl het voor jou een veel diepere kern kan aanraken. Wat zou er in plaats daarvan gezegd kunnen worden?

‘Ik vind je een mooi mens.’

Volgens mij bedoel je dat ook, als je dat compliment wilt geven. Iemand komt binnen en die persoon valt je positief op. Dus dat je iemand mooi vindt, komt dat misschien nog wel dichter bij in de buurt.

‘Ik vind echt dat die jurk je goed staat!’

Sowieso kan het fijn zijn om te zeggen dat jij iets vindt, in plaats van ‘dat het zo is’. Je ziet het met jouw ogen en die zien iets positiefs, alleen maar fijn om dat zo aan de ander te laten horen.

‘Staat je mooi, die paar extra kilo’

Ook al is het een dolk in je maag, dit is voor de ander – zonder eetstoornis – een groot compliment. Een teken dat je er gezonder uitziet, waarschijnlijk beter dan hiervoor. Maar een eetstoornis kan hiermee aan de haal gaan en je moet bij dit soort complimenten soms ongelofelijk tussen de regels door lezen. Wat bedoelt iemand precies? Waarom vindt iemand dat? Bij het maken van een compliment wil je (naast dat het ook echt wel spontaan mag gebeuren allemaal) niet dat iemand zelf dingen verkeerd gaat invullen. Dat er niet te veel ruis ontstaat. Iemands uiterlijk is oppervlakkig en heel erg kwetsbaar tegelijkertijd, terwijl het wel het enige is dat de omgeving direct kan aflezen. Soms is het de enige houvast en graadmeter die er is, omdat we niet in elkaars hoofd kunnen kijken en openheid soms moeilijk is. Wat kun je zeggen als je dit je in positieve zin opvalt?

‘Ik vind dat je er lichamelijk beter uitziet, voel je je ook zo?’

‘Beter’ is natuurlijk lastig. Is dit dan mooier of gezonder voor jou als buitenstaander? Ook dat kun je toelichten, maar opnieuw negeer je niet dat je iemand ziet veranderen en wil je ook meegeven dat je dat een positieve ontwikkeling vindt. Door er naar te vragen, is er wel ruimte voor hoe die persoon dat zelf ervaart.

‘Het valt me op dat je meer straalt en meer lacht.’

Vaak is een compliment over meer kilo’s of een gezonder lichaam na een eetstoornis niet iets dat enkel gaat over het lichaam. Dat is wat je kunt zien en wat misschien het meeste opvalt, maar eigenlijk kun je die verandering in meer dingen terugzien. Met die extra kilo’s kreeg ik zelf bijvoorbeeld een gezonder en vrolijker gezicht en mijn ogen straalden duidelijk meer. Mijn rug stond rechter en ik maakte een grapje op die verjaardag, waar ik eerder wat meer op de achtergrond zou zijn geweest. Die zelfverzekerdheid en die energie kwamen met die extra kilo’s en die zijn misschien wel veel waardevoller om te benoemen. Die gaan echt over iemand als persoon. Schroom niet om dat, hoe moeilijk dat soms ook kan zijn, vol overtuiging mee te geven aan iemand.

De mooiste complimenten gaan niet over je uiterlijk 

De mooiste complimenten die ik ooit kreeg, gingen over mijn persoonlijkheid en hadden eigenlijk niets met mijn uiterlijk te maken. Dat besef ik ineens als ik nadenk over hoe mensen elkaar doorgaans complimenten geven en wat voor mij persoonlijk hierin altijd is bijgebleven. Wat vond ik nou echt belangrijk om te horen? Welke complimenten heb ik altijd onthouden? Die gingen eigenlijk altijd over iets dat niet te vangen was in woorden en wat mensen tóch probeerden. Het ging over iets wat ze voelden als ze mij zagen en hoe kwetsbaar ook, blijkbaar was het toch iets wat ze me niet wilden onthouden. Of het was iets wat ze opviel in mijn karakter, wat ze ontzettend waardeerden en bewonderden. Bewondering, dat is denk ik wat ik persoonlijk het mooiste vind aan complimenten. Onvoorwaardelijke bewondering. Zowel bij het krijgen als het geven van complimenten.

Wat is het mooiste compliment dat jij ooit gekregen hebt?

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.