Het is al een stuk minder dan voorheen, maar nog altijd zit hij er. Die kritische, negatieve stem in mijn hoofd. Als een mopperende huisgenoot die vanaf de bank alleen maar commentaar geeft op wat er verder in huis allemaal gebeurt. Ik ben mij ervan bewust en ik kan er steeds beter mee omgaan, maar ik weet nog hoe zij volledig de overhand had. Zeker tijdens mijn eetstoornis kon die negatieve stem mij kleineren, veroordelen en mijn stemming de hele dag beïnvloeden. Ik denk dat we allemaal in meer of mindere mate zo’n stem herkennen. Ontzettend menselijk natuurlijk, maar hoe kun je daar zo goed mogelijk mee omgaan? Hoe zorg je ervoor dat die mopperkont af en toe even z’n mond houdt?
Zelf ben ik me er lang niet altijd bewust van; dat er überhaupt iets in mijn hoofd zit dat tegen mij praat en het grootste deel van de tijd eigenlijk helemaal niet aardig voor mij is. Gek is het overigens niet. We hebben namelijk ongeveer 40.000 gedachten per dag, waarvan 70 procent negatief is (aldus onderzoek van de Amerikaanse psycholoog Timothy Brown e.a.). Logisch dat je dat niet altijd meer opmerkt, terwijl het je stemming wel heel erg kan beïnvloeden.
Ook ik voorzie mezelf dus bijna de hele dag van negatief commentaar en als ik erop ga letten, valt het me inderdaad op. Nog vóór ik te laat bij mijn afspraak ben, vind ik mezelf een chaoot die mijn tijd niet goed in kan delen. Ik zoek voor vanavond een makkelijk gerecht uit, omdat ik bang ben dat het anders te hoog gegrepen is en het hele avondmaal zal mislukken. Ik plaats uiteindelijk toch die foto’s van mijzelf niet, want ze zijn toch niet mooi genoeg. Vind ik zelf. Allemaal geen ramp, maar zo door de dag heen is mijn hoofd toch behoorlijk gevuld met kleine negatieve gedachten over mezelf en met vooroordelen en angst. Angst waar ik vervolgens weer vanuit handel. Het heeft dus direct effect op hoe ik mij voel en wat ik doe, terwijl ik het in eerste instantie niet eens opmerk.
Merk ze op
De eerste stap om er iets mee te kunnen doen en het uiteindelijk te kunnen veranderen, is om het op te merken. Kun je je er bewust van worden wat je denkt? Wat zeg je eigenlijk de hele dag tegen jezelf en wat doet dit met je gevoel? Zelf kan ik soms best schrikken van die innerlijke stem en vooral van het automatisme waarmee deze mij soms volledig af kan branden. En erger nog; ik laat het gewoon toe! Zouden we iemand anders dit ook tegen ons laten zeggen? Zonder daar op z’n minst verbaasd over te zijn of boos over te worden?
In veel gevallen zijn die innerlijke stemmen ooit stemmen van buitenaf geweest. Stemmen die we over hebben genomen. Woorden die je pijn gedaan hebben of kritiek waardoor je aan jezelf bent gaan twijfelen en waarin je stiekem bent gaan geloven. Zeker als kind ben je daar nog veel vatbaarder voor en neem je deze eigenlijk per ongeluk over. Hoe vaker we iets horen, hoe meer we het als waarheid gaan zien en onze eigen gedachten daarop aanpassen.
Die herinneringen en ervaringen zijn als het ware allemaal verzameld in een mopperende huisgenoot die in jouw bovenkamer jou daar telkens ongevraagd op wijst. Door mijn innerlijke stem – die innerlijke criticus – echt als iemand anders te zien, merk ik al dat er iets meer afstand komt. Natuurlijk denk ik het zelf, het zit tenslotte in mijn eigen hoofd, maar door er af en toe afstand van te nemen kan ik het beter observeren. Kan ik die huisgenoot wat beter observeren en zelfs als huisgenoot benaderen. Iemand die wat verder van je af staat, spreek je vaak anders toe dan jezelf.
Sinds ik het zo bekijk en steeds meer zo voel, praat ik ook terug. Iets wat in het begin wat onwennig was, maar inmiddels heel normaal is geworden. Wanneer er stiekem wat onaardige opmerkingen mijn kant op komen denk ik nu vaak: Zo ga je weer lekker? Ga jij maar lekker ergens anders negatief doen, dan ga ik gewoon verder met waar ik mee bezig was. Want dat ging prima!
Je bent niet je gedachten
Gedachten nemen we vaak voor waar aan en we identificeren ons er ook nog eens mee. De dingen die ik denk – uit onzekerheid en angst – voelen vaak als dingen die ik echt vind. Mijn gedachten hebben invloed op mij en daarom voelt het alsof het onlosmakelijk met mij verbonden is, maar is dat wel zo?
Gedachten zijn natuurlijk geen feiten. Het zijn mijn eigen interpretaties (of dus die van anderen), meningen en oordelen. Ik merk bijvoorbeeld dat ik een stuk positiever over mezelf denk als me hele goede dingen overkomen, ik een goede dag heb en mijn vriend mij overlaadt met complimentjes. Logisch dat mijn gedachten dan beïnvloed worden. Maar die zeggen dus eigenlijk niets over mijn identiteit, want die is tijdens al die wisselingen niets veranderd.
Deze gedachte kan misschien ook helpen om ze iets minder serieus te nemen. Gedachten kunnen ontzettend heftig zijn. Die ‘huisgenoot’ staat vaak genoeg stampend en schreeuwend in de kamer, maar het kan ook snel weer wisselen. Het kan snel ontstaan, snel weer veranderen en het zegt vaak niets over jou. Genoeg reden om ze dus niet te serieus te nemen. Zou je je huisgenoot nog serieus nemen als ze om alles zo’n drama zou maken? Of zou je haar dan even uit laten razen en er niet te veel waarde aan hechten…?
♥
Fotografie: dtanpt
Geef een reactie