De voor- en nadelen van een eetstoornis

Motivatie om te herstellen kan lastig zijn, omdat naast veel nadelen en gevolgen, een eetstoornis ook bepaalde voordelen voor je kan hebben. Dat lijkt misschien raar om te zeggen, maar je hebt niet voor niks een eetstoornis ontwikkeld. Als het je niet ook iets zou brengen, zou het veel makkelijker zijn om ervan te herstellen. Maar eetstoornisherstel voelt niet altijd goed, omdat je ook bepaalde voordelen moet loslaten en dat kan heel lastig en eng zijn. Als een eetstoornis ook voordelen heeft, waarom zou je dan herstellen? In deze blog bespreek ik hoe je dat voor jezelf op een rijtje kan zetten.

Ze zeggen dat het bij mijn sterrenbeeld past; ik maak graag lijstjes. Misschien is het vanwege mijn ADD dat ik dit overzicht steeds heel bewust opzoek. Ik houd mijn agenda goed bij en maak bijna dagelijks ‘to do’- en ‘wanna do’-lijstjes. Doe ik dat niet, dan merk ik dat ik al snel het overzicht verlies. Ik maak dubbele afspraken, vergeet dingen en raak gestrest omdat ik het gevoel heb dat er van alles langs mij heen gaat. Wanneer ik het dan op een rijtje zet, vind ik dat overzicht weer terug en merk ik vaak ook dat de verhoudingen soms heel anders zijn dan ik van tevoren had gedacht.

Zo blijken er dan toch ineens veel minder dingen op mijn lijstje te staan dan ik dacht. Of is mijn ‘wanna do’ lijst veel groter dan mijn ‘to do’-lijst. Ah, dan hoef ik niks, dan wil ik van alles. En moet dat dan allemaal vandaag? Nee, vaak ook niet. De lijstjes geven mijn overzicht gedurende de dag, maar ook voor meer overzicht in je gedachtes en gevoelens, kunnen lijstjes heel handig werken. Zo ook in het vinden van motivatie om je eetstoornis te herstellen. Of om inzicht te krijgen in wat die eetstoornis nou eigenlijk voor jou betekent.

De voor- en nadelen van een eetstoornis

Maak voor jezelf een lijstje met wat de voordelen en wat de nadelen van jouw eetstoornis zijn. Voordelen kunnen zijn: een gevoel van controle, een gevoel van kracht, een moment van ontlading, een manier om met emoties om te kunnen gaan. Je kan hier meer over lezen in de blog ‘De oorzaak van een eetstoornis‘. Het voelt een beetje gek om het voordelen te noemen, maar een eetstoornis heb je niet voor niks. Het heeft een bepaalde functie, anders had je het niet ontwikkeld. Daar hoeft niet geheimzinnig over gedaan te worden. Ik geloof dat het juist belangrijk is om dit ook voor jezelf te verwoorden en erkennen, omdat het juist heel veel zegt over wat jij eigenlijk nodig hebt.

Echter heeft een eetstoornis ook een hoop nadelen of gevolgen. Gevolgen die aan het begin van de eetstoornis vaak nog niet zo zichtbaar zijn. Op de korte termijn merkte ik vooral de voordelen van mijn eetstoornis. Begrijpelijk, want anders zou je er ook niet ‘aan beginnen’ – niet dat je dat zo bewust kiest, want het sluipt er eigenlijk een beetje in, met de beste bedoelingen. Toch merkte ik op de langere termijn dat de eetstoornis ook een hoop nadelen met zich meebracht. Op fysiek vlak merkte ik dat ik last kreeg van mijn lijf. Zwakke spieren, pijnlijke tanden, die eeuwige vermoeidheid. Uiteindelijk kan een eetstoornis zelfs dodelijk zijn. Je vraagt ontzettend veel van je lijf.

Maar je vraagt niet alleen veel van je lijf. Ook op mentaal gebied is een eetstoornis zwaar. Het maakt je somber en het voelt eenzaam. Het verslecht je zelfbeeld en het vergroot je zelfhaat. De grens van wat goed genoeg is wordt steeds verder verlegd, je bent nooit goed genoeg. Het liegen naar je omgeving en de zorgen die zij om jou hebben, geeft een hoop stress. Over die omgeving gesproken, brengt een eetstoornis ook op hoop nadelen op sociaal gebied. Sociale situaties mijden, omdat je je schaamt voor je lijf of bang bent voor het eten. Je terugtrekken in je eigen bubbel en niet meer goed mee kunnen komen met de rest, omdat de eetstoornis alle ruimte inneemt en jouw ontwikkeling in de weg staat. Meer hierover kan je lezen in de blog ‘De gevolgen van een eetstoornis‘.

Hoe zwaar weegt een eetstoornis

Wat zijn voor jou de voor- en nadelen van jouw eetstoornis? Dat lijstje hoeft niet meteen perfect, je kan er ook een tijdje over doen, dingen bijvoegen of juist weer eraf halen. Zo’n lijstje kan ook altijd in beweging zijn, denk ik. Maar niet elk punt weegt even zwaar, dus voor meer overzicht kan je ook cijfers geven aan de punten die je noemt. Geef met een cijfer aan hoe belangrijk die voor- of nadelen voor jou zijn. Hoe hoger het cijfer, hoe belangrijker het is. Want soms kan je misschien meer punten noemen bij het één dan bij het ander, maar zijn de waardes van die punten toch anders. Hoe zwaar wegen die voor- en nadelen dan?

Eetstoornisherstel levert mij niets op

Misschien kom je aan het einde van het rijtje wel uit op de eetstoornis je meer oplevert dan het je kost. Wat dan? Dat kan natuurlijk gebeuren. Als ik kijk naar wat mijn eetstoornis voor mij heeft betekent, was dat in het begin heel anders dan op het midden of op het einde. Ik had echt tijd nodig om klaar te zijn voor herstel, omdat ik de nadelen pas echt ging ervaren na verloop van tijd en er eerder niet in kon of durfde te geloven. De eetstoornis kan ook voor heel lang zwaarder blijven wegen dan eetstoornisherstel. In het interview ‘Een langdurige eetstoornis‘ spreek ik iemand waarvoor de eetstoornis jaren en jaren als de minst kwade keuze heeft gevoelt. We spreken over wat herstel zo ingewikkeld maakte of een langdurige eetstoornis ook echt een eetstoornis voor altijd is? 

Je bent niet verplicht om te herstellen van een eetstoornis. Als je het echt niet wilt, dan hoeft het niet. Maar je kan jezelf afvragen: voel je je nu dan wel gelukkig? Leef je echt of ben je aan het overleven? Is dit hoe je de rest van je leven wilt invullen? Dat je zo ver bent gekomen met het lezen van deze blog, zegt misschien ook wel dat je nadenkt over wat herstel voor jou zou kunnen betekenen en dat je die nadelen wel merkt. Ik geloof ook niet dat mensen niet willen herstellen van hun eetstoornis, maar dat het gewoon veel en veel te eng is. Als je uit deze situatie kon stappen en je gewoon weer goed kon voelen, zou je daarvoor tekenen. Maar ga je je echt goed voelen? Hoe kan je dat zo zeker weten en waar moet je dan doorheen? Dit heb ik me ook veel afgevraagd.

Therapie voelde slecht en eetstoornisherstel was niet waar ik op hoopte

Ik vond het namelijk tegenvallen. De therapieën, het proces en zelfs herstel zelf. Therapie is keihard werken en geconfronteerd worden met je grootste angsten of heftige trauma’s. Dat voelde helemaal niet goed. Ik vergelijk het wel eens met een drempel – of zeg gerust een enorme berg – waarin je eerst een (heel zwaar) stuk omhoog moet lopen voor dat je weer aan de afdaling kan beginnen en je op rustiger grondgebied komt. Terwijl ik dit schrijf zie ik ook de scene van Lord of the Rings voor me, wanneer Frodo de ring in het vuur gooit. In mijn eetstoornisherstel was ik Frodo en mijn eetstoornis de ring. De ring die zo aan je trekt, waar je zo moeilijk afstand van kan nemen, die je bij je wilt houden, zelfs al weet je dat het alles kapot maakt. Het gooien van de ring in het vuur gaat zo dwars tegen je gevoelens in. Het is bij jou gaan horen, je hebt het ook zo’n tijd bij je gedragen. Maar het moet.

Hoezo herstel tegenviel? Misschien is dat een beetje een te groot woord, maar het was niet waar ik op hoopte. Het leven gaat ook na een eetstoornis met ups en downs. Onzekerheden kunnen in de aard van het beestje zitten en ook niet elk trauma kan volledig worden opgelost, maar je leert daar wel mee leven en dat is zo’n ontzettende winst. Misschien ben ik geen succesvolle supervrouw geworden – misschien ook wel, in de ogen van een ander en misschien ook wel in mijn eigen ogen in bepaalde opzichten – maar wat is het leven een heel stuk lichter zonder eetstoornis. Wat fijn jezelf niet meer te hoeven straffen. Dat goed ook goed genoeg mag zijn. Dat zelfhaat plaats heeft mogen maken voor zelfvertrouwen, júist wanneer het niet goed hoeft te gaan. Meer lezen over waarom herstel niet was waar ik op hoopte – maar uiteindelijk alles was wat ik nodig had – lees je in deze blog. 

Wat zijn de voor- en nadelen van jouw eetstoornis?

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.