Dwanggedachtes in coronatijd

Een eetstoornis, dwanggedachtes, depressie, burn-out, persoonlijkheidsproblematiek. Een paar termen waar ik – in de loop der tijd – steeds bekender mee ben geraakt. An sich zijn dit al heftige onderwerpen, laat staan een combinatie hiervan. In het bijzonder in combinatie met iets dat je zelf niet in de hand hebt. Bijvoorbeeld: het coronavirus.

Door mijn eigen ervaring weet ik hoe lastig het kan zijn om je te midden van deze diagnoses staande te houden, maar ik weet niet hoe pittige dit kan zijn in de tijden waarin we nu leven. Ik kan me dus alleen maar voorstellen hoe het kan zijn voor mensen die nu door deze moeilijkheden heen gaan terwijl er aan alle kanten van alles verandert. Met alle gevolgen die dit met zich meebrengt en hoe veel impact dit kan hebben.

Bron foto

Het is geen nieuw gegeven dat het virus een bepaalde flexibiliteit vraagt. Het virus is veranderlijk en de wereld verandert hierin mee. Elke actie heeft een reactie. Zo ook deze verandering. Mensen worden eenzaam(er), verliezen hun baan of er wordt van ze verwacht juist ineens meer te werken. Alles wat stabiel leek te zijn, wordt wankel. Ook voor velen van jullie. Waar de therapie ineens een andere vorm krijgt of soms niet eens meer doorgaat. Het virus raakt iedereen, maar sommigen meer dan anderen. Mijn hart gaat uit naar iedereen die hier – op zijn of haar manier – onder lijdt. Ik hoop dat deze blog jullie wat meer concrete tips, herkenning en steun zal geven. Want ondanks de anderhalve meter, staan wij naast jullie.

OCD

In de blog ‘Ik ben niet flexibel‘ beschrijf ik een situatie waarin ik aanliep tegen mijn onvermogen om me aan te passen. Ik vond – en vind het nog steeds – lastig wanneer ik geen grip lijk te hebben. Wanneer een situatie verandert. Dit kan voor buitenstaanders iets heel kleins zijn, maar zo voelt het voor mij niet.

“Ik ben niet stil, ik zeg alleen niks. Mijn hoofd maakt overuren. Ik weet het niet. Ik weet het niet meer. Ik durf niet meer te antwoorden. Mijn hoofd is kapot, ik kan er niet meer bij. Maar hoe leg ik dat uit? Met al die mensen erbij? Ze praten nog steeds zo hard. Mijn vriend bestelt vis. Ik bestel niks. Hij is chagrijnig. Mijn koffie is koud geworden. Mijn vriend vraagt nog twee keer of ik wil vertellen wat er aan de hand is. Ik zeg niks, ik kan het niet.”

Over het algemeen ben ik een stuk rustiger dan het moment dat ik hierboven beschrijf. Ik heb, mede door veel positieve ervaringen, geleerd dat het leven soms een stuk aangenamer is wanneer er een deel onvoorspelbaar blijft. Het bleek frustrerend om alles maar te willen sturen; dat was niet realistisch. Ik denk dat dit – achteraf gezien – een symptoom is geweest van een hardnekkige angststoornis. Dit maakt het niet perse makkelijker, maar wel verklaarbaar.

Op datzelfde moment had ik ook last van schoonmaakdrang en smetvrees. Beiden vonden hun oorsprong in de diagnose OCD, obsessief compulsieve stoornis. In de blog ‘Hoe ik omging met OCD‘ beschrijf ik hoe ik op deze periode terugkijk en wat mij heeft geholpen om hier een weg in te vinden en dit deel af te kunnen sluiten.

De impact van de coronapandemie

Ik weet dat ik niet de enige ben die last heeft (gehad) van de intense drang naar controle. Destijds was dit ook voeding voor mijn eetstoornis. Iets wat velen van jullie wellicht zullen herkennen. Nu had ik de ruimte om dit voor mezelf uit te zoeken. Geen druk van buitenaf, geen specifieke noodzaak om dit proces te versnellen. In de wereld van vandaag is dit anders. Door de actieve pandemie wordt er veel van ons gevraagd. Een bepaalde vorm van flexibiliteit en aanpassingsvermogen bijvoorbeeld. Maar ook de dagelijkse confrontatie met het bestaan van ‘verkeerde’ bacteriën, de handen desinfecteren. Ik denk, of ik weet vrij zeker, dat dit ten tijden van mijn compulsieve gedrag triggers waren geweest die me juist nog meer de diepte in hadden gestuurd. Dit vertel ik niet om je af te schrikken, maar ik kan goed begrijpen dat bepaalde maatregelen en veel impact kunnen hebben.

Je mag het eng vinden

Ik beschreef eerder dat dingen die voor mensen om mij heen werden gezien als iets ‘kleins’, voor mij als iets groots en onbehapbaars voelden. Misschien herken jij dit ook. Hoe iets wat anderen makkelijk af lijkt te gaan, jou juist enorm veel angst geeft. Wellicht dat juist dit gegeven je het gevoel geeft dat je je aanstelt. Als het anderen lukt, kan ik het toch ook? Zo simpel ligt het soms helaas niet. Ieder mens is anders. Iedereen heeft zijn eigen rugzakje, zijn eigen moeilijkheden. En hoe frustrerend dat soms ook is, het is oké. Je mag iets eng vinden, je mag iets moeilijk vinden. Het leven is, zeker op het moment, al lastig genoeg zoals het is. Je hoeft jezelf niet groot te houden, af te schermen.

Regelmaat en structuur

Hiernaast hoop ik dat het je lukt om vast te houden aan een bepaalde regelmaat en structuur. Misschien zien je dagen er op het moment heel anders uit dan je bent gewend. De kans is groot dat je meer thuis zit, minder mensen ziet en je dagindeling hierdoor ook een andere vorm heeft. Wellicht dat het maken van een dagplanning je kan helpen om jezelf de nodige structuur te bieden. Regelmatig iets te eten (hier vind je ook voorbeelden van eetlijsten voor als je graag een opzetje wilt) en pauzes in te plannen als je het lastig vindt om uit jezelf die rustmomenten te pakken. In mijn ervaring geeft een zekere structuur iets meer ruimte.

Inzicht verkrijgen door te schrijven

Nu zullen thema’s als dwanggedachtes en de drang naar controle hun oorsprong hoogstwaarschijnlijk vinden in iets dat (op het moment) niet in woorden te vangen is. Misschien heb je een idee waarom je die drang ervaart, misschien ook niet. Ik heb een tijd een ‘bullet journal‘ bij gehouden waarin ik noteerde wanneer ik paniek ervoer, wat mijn instinctieve reactie was en of dit een constructieve of destructieve uiting was. Door dit op te schrijven, ging het me uiteindelijk beter af om patronen te herkennen waardoor ik meer inzicht kreeg. Hierdoor kreeg ik voor mezelf meer duidelijk waar ik concreet tegenaan liep, wat ik op zo’n moment miste en kon ik bedenken wat mij in het vervolg zou kunnen helpen.

Doordat ik uiteindelijk meer inzicht kreeg, kon ik concrete doelen stellen. Gericht uitdagingen aangaan omdat ik een beter idee had waarom ik die paniek ervoer. Mijn grootste tip hierin: houd het haalbaar. Het zal helpender zijn om wat kleine uitdagingen per week in te bouwen, dan elke dag een uitdaging aan te gaan die nog niet realistisch voelt. 

Geef er woorden aan

Mocht je op het moment hulp hebben, dan hoop ik dat het lukt om de punten waar je tegenaan loopt specifiek te bespreken. Ik hoop ontzettend dat het je lukt om woorden te geven aan hetgeen waar je mee in strijd bent. Dit is geen makkelijk proces, maar ik hoop wel dat het je zal helpen om wat meer rust te creëren. Die anderhalve meter reikt maar zo ver. Ik geloof graag dat de kracht van een vorm van menselijkheid groter is. Op ons forum en in de chats hoor ik veel verhalen van therapeuten, artsen, pschologen die, ondanks de nodige maatregelen, naar manieren zoeken om de juiste hulp te bieden. Deze hulp is er ook voor jou. 

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.