Een eetstoornis is tijdverspilling

Een eetstoornis is zonde van je tijd. Het is zonde van elke minuut en elke dag die je eraan kwijt bent. Wanneer je je dat realiseert, doet het pijn. Het is pijnlijk dat dit de situatie is. Misschien is nog wel het meest confronterend dat je die tijd ook niet meer terug gaat krijgen. Tegelijkertijd is het ziekte, een stoornis. Ik schrijf deze blog niet omdat je je schuldig moet voelen over de tijd die je verspild hebt. Ik schrijf deze blog omdat er nog heel veel tijd voor je ligt, die je niet zomaar weg hoeft te geven. Tijd die van jou kan zijn, die je kan invullen op je eigen manier. 

Pas als je de eetstoornis steeds meer los durft te laten, zul je merken hoeveel het van jou en van jouw tijd heeft gevraagd. Soms zit het hem in hele kleine, dagelijkse momenten. Maar vaak ook in hele tijdrovende en destructieve handelingen. Het slechte nieuws: een eetstoornis is tijdloos. Het staat los van leeftijd, het slijt niet met de tijd en het heeft bovendien ook nog eens alle tijd… Jij hebt niet alle tijd.

Het goede nieuws? Je kunt tijd vrijmaken voor herstel. Je kunt de tijd die de eetstoornis in beslag neemt gebruiken om te herstellen. Dat is moeilijk en zwaar, maar het is het waard. Ik dacht ooit; die tijd van de eetstoornis ben ik toch al kwijt. Als ik de tijd die ik vandaag kwijt zou zijn aan eetgestoorde handelingen nu probeer te gebruiken om te herstellen, dan is die tijd niet weggegooid. Dan voelt het aan het einde van de dag misschien net zo zonde en net zo verloren. Maar is de uitkomst, met de tijd, echt anders. 

Tijd om te wegen en te twijfelen

De ochtend, de middag, de avond. Ik had op mijn gemakje elke avond een drie-gangendiner kunnen maken in de tijd die ik kwijt was aan het afwegen en twijfelen tussen een paar simpele producten. Een klodder te veel kwark? Dat moest terug. Maar dat plakt aan je lepel, dus tweede lepel erbij. Nu twee lepels met een beetje kwark eraan, maar ik ga ze beide niet terug in het bakje doen. Ze moeten terug in de pot. Waarom gaan ze niet gewoon terug in de pot?!

Met mijn armen over elkaar, als een klein kind, sta ik in de keuken. Mijn benen zijn overstrekt van de spanning. Ik verstar en ben helemaal dichtgeslagen door de twijfel. Ik wil van alles en ik heb honger, maar er mag steeds minder. En die dingen combineren kost enorm veel tijd. Ik had allang klaar kunnen zijn. Nu heb ik na een half uur nog steeds geen ontbijt klaargemaakt, niets gegeten, maar zit ik wél boordevol stress.

Tijd om te bewegen

Het bewegen maakt je een slaaf van je eetstoornis. Het is dwangmatig, onredelijk en vrijwel onmenselijk. Het voelde meedogenloos hoe ver ik moest gaan om een bepaalde tax te halen. De calorieën moesten eraf, de stappen moesten geteld. Avonden lang sporten in de sportschool, urenlang wandelen door de straten. Ik had al mijn lievelingsfilms kunnen kijken. Ik had eindelijk aan die serie kunnen beginnen. Ik had tientallen boeken kunnen lezen. Maar waar rende ik ondertussen heen? Het was het rustighouden van een beest. Het temmen van een ondragelijk gevoel, wat uiteindelijk alleen maar voor een soort neutrale afgevlakte staat van zijn zorgde. Allang geen extase meer, geen doel; slechts overleven. Maar vooral moe. De hele tijd moe.

Tijd om te veroordelen

Veel tijd ging zitten in het checken, bekritiseren en verafschuwen van mijn lichaam. Elke ochtend zes keer omkleden. Voor een feestje gerust twintig keer en dan uiteindelijk toch niet gaan. Na het twintigste setje wist ik ook dat het niet aan de kleding lag, maar aan mijn lichaam. Of nee, aan de veroordeling die ik elke dag voelde tegenover mijn lichaam. Elke dag was ik gerust uren kwijt aan leven met die veroordeling, om toch de dag voort te kunnen zetten ondanks de voortdurende afkeurende stem in mijn hoofd. Het was in mijn hele lichaam gaan zitten. 

Dat stukje neemt heel geniepig ook veel tijd in beslag. In de slaapkamer, in de badkamer, in de paskamer… Enerzijds door het lange twijfelen en rot voelen in deze ruimtes, anderzijds door het zoveel mogelijk vermijden van deze ruimtes. Ook dat kost tijd en energie. Het ontneemt je iets, elke dag een beetje. Nu zorgt herstel niet voor een onuitputtelijk zelfvertrouwen, maar het geeft je wel wat meer balans op deze specifieke momenten. Herstel geeft je het vermogen meer te zien dan wat de eetstoornis je laat zien. Het geeft je – misschien nog wel belangrijker – het vermogen om uit die cirkel te stappen. Om ook met wat minder zelfverzekerdheid de deur uit te stappen. Met het tweede setje toch naar dat feestje te gaan. Het vermogen, de kracht, om je tijd anders in te delen. Omdat je simpelweg beter verdient.  

Tijd in je hoofd

Als een soort harde schijf voelde ik mezelf steeds voller raken. Er paste steeds minder bij. Elke ruimte die ik in mijn hoofd had, werd gevuld met de eetstoornis. De tijd die ik in mijn hoofd aan de eetstoornis verloor was misschien het meest onopgemerkt, maar wel het meest ingrijpend. Het kleurde langzaam maar zeker mijn hele leven in. Wanneer zelfs de uren van de dag niet genoeg zijn, blijken je gedachtes de enige plek waar het eindeloos door kan gaan. De treinreis was geen moment meer om naar buiten te kijken, maar om recepten te zoeken. Van het station naar huis was net genoeg tijd om drie keer mijn calorie-inname te herberekenen. Voor het slapengaan toch nog wat ruimte om vast een strenger eet-plan voor de volgende dag te bedenken. Misschien vind ik daarna de rust om in slaap te vallen? En wanneer je zelfs dan nog droomt over chocolade-donuts en kaasfondue, is er echt geen ontsnappen meer aan.

De tijd die je kwijt bent door eraan te denken en erover te piekeren, is misschien nog wel het meest kostbaar. Omdat het je afleidt van al het andere en er steeds minder binnenkomt. Minder tijd voor de rest van je leven. Minder aandacht voor de mensen om je heen. Geen wonder dat alles soms teveel voelt. Dat ogenschijnlijk simpele en alledaagse dingen, misschien voelen als iets wat er niet meer bij kan. Omdat het er simpelweg niet meer bij kan. Je hebt maar een beperkte mate van aandacht en beperkte tijd te verdelen op een dag. Elke dag die je aan je eetstoornis geeft, heb je daaraan uitbesteed.

Tijd van je leven

Als je bezig bent met afvallen, is dat wat je doet met je dag. Als je bezig bent met eten, niet eten en compenseren, is dat hoe je dagen eruit zien. Als de regels van de eetstoornis elke dag nageleefd moeten worden, is dat waar je je leven op baseert. Dan is dat wat je doet met je tijd. Maar waar stop je al die kostbare tijd eigenlijk in? Wat is het doel van de eetstoornis? Is dat het verlangen naar liefde, naar zorg, naar controle? Is het een manier om de tussentijd te overleven? Dingen kosten nu eenmaal tijd, maar is het je tijd waard als het je niet brengt waar je eigenlijk zo naar verlangd?

Herstellen kost tijd. Maar een eetstoornis kost je jaren van je leven. Herstellen gaat niet betekenen dat je altijd de tijd van je leven hebt. Maar een eetstoornis ontneemt je tijd, die je ook had kunnen leven. 

♥

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2020