De blaadjes vallen van de bomen, de dagen worden kouder en het is steeds langer donker. Dit kan behoorlijk wat invloed hebben op je stemming. Veel mensen ervaren dan ook een herfstblues of winterdip. Het leek mij goed hier een blog aan te wijden.
“Wanneer ‘s ochtends m’n wekker gaat is het nog donker. M’n huis is koud en buiten is het vast nog kouder. Ik hoor de gure wind om mijn huis heen draaien en plagend tikt de regen tegen de ramen. Getver, ik wil helemaal niet uit bed. Ik zet m’n wekker nog een kwartiertje verder, dat moet kunnen toch? Heel even val ik weer in slaap, maar ik schrik snel weer wakker van het schelle geluid van m’n wekker. Het is nog steeds donker en koud, maar goed, ik moet toch opstaan. Ik loop met dekens en al richting de thermostaat en draai hem flink omhoog. Ik zet een kop thee, maak een ontbijtje en ga op de bank zitten. Ik ben moe en ik voel me rot. Ik heb een hele lijst aan taken om te doen vandaag, maar ik weet gewoon niet hoe ik mezelf er toe moet zetten ook maar iets voor elkaar te krijgen. De dag is net beginnen, maar was ie maar al voorbij.”
Ik kon echt veel last hebben van de donkere, kouder wordende dagen. In de herfst begon ik die dreigende winterdip al een beetje te voelen. Ik voelde me snel somber en had veel moeite om m’n bed uit te komen. In deze tijd had ik ook nog veel last van mijn eetstoornis. Die twee dingen konden elkaar dan behoorlijk versterken. Het is goed om de eerste tekenen van zo’n dip snel op te merken, op deze manier kan je er tijdig iets aan doen, voordat het erger wordt. Je kan zo’n dip herkennen aan de volgende punten:
- Je bent vaak moe en hebt meer slaap nodig dan gewoonlijk
- Ook na veel slaap word je niet uitgerust wakker worden
- Je raakt snel geïrriteerd
- Je hebt moeite met concentreren
- Je bent trager, slomer, moeilijk vooruit te branden
- Je voelt lusteloos en passief
- Je hebt meer zin in eten
- Je komt wat aan in gewicht
- Je hebt minder behoefte aan sociale contacten
Wanneer de lente aanbreekt gaan deze symptomen, als het goed is, vanzelf weer over. Toch is het niet wenselijk je de helft van elk jaar zo rot te voelen en is het belangrijk hier iets mee te gaan doen.
Naar buiten gaan
Ik kan me goed voorstellen dat je niet altijd zin hebt om naar buiten te gaan, zeker niet wanneer het zo koud is en het misschien zelfs regent. Toch is het belangrijk om, juist in deze periode van het jaar, wel naar buiten te gaan. Herfstdips en winterdepressies hebben voornamelijk te maken met het gebrek aan licht. Binnen blijven zitten werkt dus alleen maar averechts. Wanneer je binnen blijft zitten vang je sowieso minder licht op dan wanneer je naar buiten gaat, al heb je een lampje aan. Dit is ook zo wanneer het bewolkt is. Dus trek je jas aan en ga naar buiten. Denk bijvoorbeeld aan het maken van een wandeling, maar het kan ook nog simpeler zoals het pakken van de fiets in plaats van het ov of de auto. Al ga je alleen maar even de boodschappen doen. Dat kan al enorm veel schelen. Je bent er even uitgeweest en hebt ook het gevoel dat je iets nuttigs hebt gedaan.
Vitamine D
Vitamine D is een vitamine die vrijkomt bij contact met uv-straling uit zonlicht. Deze vitamine zorgt ervoor dat je je fit voelt en is belangrijk voor de aanmaak van serotonine, een stofje waar je gelukkig van wordt. Wanneer de zon minder schijnt en je weinig buiten komt kan je hier een tekort aan krijgen. Het is dus heel belangrijk naar buiten te gaan. UV-straling zit immers altijd in de lucht, ook als het bewolkt is. Toch kan het in de herfst en winter voorkomen dat je niet genoeg vitamine D aanmaakt, hierdoor kan je je erg somber en vermoeid gaan voelen.
Vitamine D kan je vinden in verschillende voedingsmiddelen. Het wordt vaak toegevoegd aan boter dat we op ons brood smeren en aan bak- en braadproducten. In vette vis zitten van nature veel vitamine D. Denk hierbij aan zalm, haring of makreel. Ook in vlees en eieren is een, wat kleinere, hoeveelheid vitamine D te vinden. Een andere optie is het gebruik van voedingssupplementen. Vraag hierover wel eerst advies van je huisarts, want je kan ook een teveel aan vitamine D binnenkrijgen. Met een gezond eetpatroon en door regelmatig naar buiten te gaan kom je al een heel eind!
Licht naar binnen
Ik had best weleens de neiging om de gordijnen dicht te houden, een lampje aan te doen en met een dekentje op de bank te gaan liggen. Op deze manier zorgde ik er alleen maar voor dat m’n dagen nog donkerder werden en dat werkte juist averechts op mijn gemoedstoestand. Doe daarom de gordijnen open en zorg dat er lekker veel licht naar binnen komt. Af en toe een raampje open voor wat frisse lucht doet een mens vaak ook goed. Verstop je niet voor het licht, maar omarm elk zonnestraaltje.
Beweging
Zojuist had ik het al over het missen van het geluksstofje serotonine, maar ook endorfine heeft te maken met je ervaring van geluk. Dit stofje kun je aanmaken door te gaan sporten. Dit betekent niet direct dat je je dag in dag uit keihard in het zweet moet werken, maar voldoende lichaamsbeweging door de week heen kan erg goed helpen je beter te laten voelen. Het allermooiste zou nog zijn als je buiten zou gaan sporten! Denk bijvoorbeeld aan hardlopen of wandelen, maar ook binnensporten doen al veel voor je gemoedstoestand. Zelf heb ik altijd veel aan yoga gehad, maar dat hoeft voor jou niet hetzelfde te zijn. Kijk naar welke sport jij leuk vindt om te doen, want daar gaat het immers ook.
Sociaal contact
Ik had al snel de neiging me af te zonderen wanneer ik niet zo lekker in m’n vel zat. Ook dit is weer een zo’n vicieuze cirkel. Het kan goed zijn dat je minder zin hebt in sociaal contact wanneer je last hebt van een herfst- of winterdip, maar wanneer je daar te veel aan toegeeft zal het alleen maar erger worden. Wees er daarom op tijd bij. Spreek af met vrienden, vriendinnen en/of familie. Ga gezellig iets leuks doen binnen of buiten de deur. Als jij niet naar hun toe kunt komen, kunnen zij ook altijd naar jou toe komen.
Dagplanning maken
Ik kon me soms zo radeloos voelen wanneer ik wakker werd en geen idee had wat ik met m’n dag moest doen. Die herfstdip liet me totaal ongeïnspireerd op de bank zitten en het liefst zou ik gewoon weer terug in bed kruipen. Het maken van to-do lijstjes en een heldere planning voor de dag hielp mij dan toch wel om ‘gewoon maar te beginnen’. Op deze manier hoefde ik het in ieder geval niet meer op het moment zelf allemaal te bedenken en wanneer ik eenmaal begonnen was kreeg ik toch wel weer een beetje beter gevoel over mezelf.
Wakker worden met licht
Zelf heb ik dit nooit gedaan, maar wakker worden met een wake-up light schijnt een hele fijne manier van wakker worden te zijn. Zeker wanneer de ochtenden zo donker zijn en er dus geen natuurlijk zonlicht is. Een wake-up light bootst dit zonlicht na waardoor het net lijkt alsof de zon opkomt. Je lichaam zal hier op reageren en aansturen om wakker te worden. Hierdoor voel je je meer uitgeslapen dan an wanneer je door zo’n schreeuwende wekker uit je slaap wordt gerukt.
Accepteren
Bovenstaande tips kunnen je helpen om je herfst- of winterdip wat beter te doorstaan, maar ga ook niet overdrijven. Het is oké en volkomen normaal dat je wat lager in je energie zit tijdens deze donkere dagen. Accepteer dat en praat er over met anderen. Je zal zien dat je hier niet de enige in bent. Loop jezelf niet voorbij in het volgen van de tips en het ontkennen van je lagere energielevel. Je lichaam niet voor niets aan het ook een beetje nodig te hebben nu op een lager pitje te staan. Het is daarom ook prima om bijvoorbeeld af en toe lekker met een kop thee en een dekentje op de bank te zitten. Daar kan ik ook nog altijd heel erg van genieten. Het is, zoals met veel dingen in het leven, een kwestie van het vinden van de juiste balans.
Heb jij last van de herfstblues of een winterdip?
Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2017.
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en diëtisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie