Waarom vinden we mooi wat we mooi vinden? Waarom is slank het streven en hoe komt het dat we allemaal hetzelfde plaatje voor ons zien als we denken aan ‘het schoonheidsideaal’? Ook als je – na hard werken – niet meer streeft naar die onhaalbare perfectie perfectie, krijg je er linksom of rechtsom altijd wel mee te maken. Het is er nu eenmaal en bestaat al zo lang als mensenheugenis; het schoonheidsideaal. Hoe wordt dat bepaald? En hoe veel soorten schoonheidsidealen hebben we stiekem al voorbij zien komen?
Gewoon mooi?
Ik weet niet beter dat slank, dun zelfs, wordt gezien als mooi. Als goed. Als ik denk aan het schoonheidsideaal, denk ik al jaren aan een beetje een gebruinde huid, het liefst met witte tanden. Glanzende haren mogen ook niet ontbreken en wimpers liften we, net zoals wel meer dingen inmiddels. Als ik denk aan wat ik mooi vind, denk ik inmiddels gelukkig ook aan hele andere dingen, maar vroeger was dit wat ik wilde. Dit was het hoogst haalbare en alles wat je kon doen om in de buurt te komen, dat deed ik. Of als ik het niet kon doen, wilde ik het voor later als ik groot ben.
Bron: rachel-claire
Je bent jong, je leest de Hitkrant, dus zonder dat je het doorhebt wordt dat beeld aan je voorgeschoteld en dacht ik bij elke poster: ja, dat is mooi. Zo moet het zijn. Ja, wauw, dan heb je het wel zo’n beetje voor elkaar allemaal. Waarom ik dat vond? Waarom ik dat allemaal mooi en goed vond, stond ik nog helemaal niet zo bij stil. Het voelde normaal en waarom het precies normaal was, geen idee…
Dat wat geportretteerd wordt
Pas in de musea en bij het opletten tijdens geschiedenis kwam ik erachter dat dat schoonheidsideaal, wat zo ontzettend vast lijkt te staan, door de tijd heen behoorlijk veranderlijk is. Zo vast staat dat helemaal niet. Wat wel vaststaat is dat de mensen die we mooi vinden, vastgelegd worden. De mooie mensen zijn de mensen die we zien. In de bladen, op de billboards, op social media. En dat is wel van alle tijden, want ook de mensen die we vroeger mooi vonden, waren we mensen die gezien werden. De mensen die geportretteerd werden of waar de eerste fotografen over de vloer kwamen.
Portretten maken is van alle tijden. Nu kan dat makkelijk met je camera en je telefoon, iedereen kan en mag nu op de foto en zichzelf laten zien. De showroom, het publieke podium, is van iedereen. Vroeger was dat niet zo. Sterker nog, er was maar een klein select groepje mensen die het zich kon veroorloven om geportretteerd te worden. Als je geld en status had, behoorde dat tot je mogelijkheden en waren dat dus ook de mensen die gezien werden. Of in ieder geval de mensen wiens uiterlijk – al was het voor dat moment – in de belangstelling stonden. Dat waren doorgaans witte, volle mensen. Vanuit een slechte hoek zou ik mijn onderkin misschien weg willen halen, maar als je naar die behoefte zou luisteren in het rijksmuseum ben je vrijwel de hele middag bezig.
Welvaart is aantrekkelijk
Zij hadden het goed, zij hadden wat te besteden. De mensen die geschilderd werden werkten niet op het land en kwamen dus ook niet vies, gebruind en gehavend terug van het werk ’s avonds. Er was voor hen eten in overvloed en de rondingen die hierbij hoorden, straalden welvaart uit. Ja, zij hadden het goed voor elkaar. Ja, zij waren mooi, want hoe meer macht hoe meer je – zeker toen – bepaalde wat mooi was. Of bepaalde wat gezien en gelezen werd.
Is dat gevoel van welvaart misschien ook toe te passen op deze tijd? Welvaart, het goed hebben, wat te besteden hebben, het echt voor elkaar hebben? Misschien dat die stabiliteit en zelfstandigheid ook nu aantrekkelijk maakt? Zij die we slank of dun of gespierd vinden, worden doorgaans bestempeld als gedisciplineerd en sterk. Maar hebben ook de middelen om dat te bereiken. Een sportschool abonnement, geld voor gezonde voeding, een juice apparaat in de keuken of geld om elke dag de beste en verste voeding te kopen. Geld voor therapie, als je minder goed in je vel zit. Ben je bruin? Dan heb je allang niet meer als armoedzaaier op het land gewerkt, wat uitstraalde dat je arm was en niets te bieden had. Nee, dan ga je naar de zonnebank en heb je zelfs ‘een gezond kleurtje’. Witte tanden? Voldoende geld voor een goede tandarts en misschien zelfs voor een strippenkaart bij de tandenbleker.
Misschien zijn we totaal nieuwe en andere uiterlijke kenmerken gaan zien als tekenen van welvaart en is welvaart iets waar we tegenop kijken. Iets waar we altijd graag méér van zouden willen. Dat wil ik ook, daar moet ik naar streven. Dan heb ik het goed, of zelfs: dan bén ik goed.
Leren van de geschiedenis
Tja, wat kunnen we hier mee? Sinds ik me dit echt besef doe ik er toch echt mijn voordeel mee. De geschiedenis kan je veel vertellen. Het is van alle tijden om een schoonheidsideaal na te streven, maar het is dus ook van alle tijden dat dat veranderlijk is. Dat dat te maken heeft met de tijd, de welvaart, de maatschappelijke ontwikkelingen. Je kan er dus tegen vechten, maar het zal er altijd zijn en als je er toevallig niet (helemaal) aan voldoet, kun je eigenlijk alleen maar deze tijd de schuld geven en niet jezelf. In een andere tijd was jij het model geweest.
Dat wat we mooi vinden wordt voor een groot deel dus door omstandigheden bepaald. En dat is ook nog eens meer dan alleen tijdsgeest. Wat wij in het westen mooi vinden en wat hier op de covers staat, is namelijk totaal anders dan wat in anderen culturen als mooi gezien wordt. In Afrika bijvoorbeeld, daar willen ze zo dik mogelijk zijn en in tegenstelling tot wat je hier veel hoort, komen ze daar het liefst een aantal kilo’s aan voor hun bruiloft. En waar wij doorgaans onze huid te veel beschadigen door de zon of de zonnebank, worden veel huidjes is Japan juist gebleekt omdat witter mooier is. En dan heb ik het nog niet over de schotels in de lippen van de Ethiopiërs gehad. Hoewel; de tunnels in de oren hier op straat lijken er misschien best veel op…
Hoe dan ook, overal op de wereld en in elke tijd verandert het schoonheidsideaal. Bepaald waar je woont en wanneer je er woont dan dus of je mooi bent? Of jij jezelf mooi mag vinden? Zo lijkt het bijna wel, maar als je het zo van bovenaf bekijkt is dat ideaalbeeld dus ook te verwaarlozen. Is het weinig waard als je het afspiegelt tegen de idealen die je voor gingen en als je kijkt waar we het ongeveer op basseren. Dat maakt het niet minder aanwezig, of minder vervelend, maar kan wel helpen om het een beetje te relativeren.
Gezondheidsideaal
Je bent al mooi, waar en wanneer je ook leeft. Je voldoet waarschijnlijk al aan honderd schoonheidsidealen tegelijk. Het beste wat we kunnen doen is ons eigen schoonheidsideaal bepalen. Leven op een manier waarop jij je goed voelt en je het meeste uit je dagen kunt halen, je leven indelen op de meest ideale manier. Schoonheid halen uit de dingen die voor jou belangrijk zijn. Dat hele schoonheidsideaal kunnen we best vervangen voor een gezondheidsideaal. Want zeg nou eerlijk: als je je gezond voelt, straal je en geniet je. Er is niets mooier dan dat.
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie