Verlies is in het leven onvermijdelijk. We willen allemaal dat onze dierbaren zo lang mogelijk bij ons blijven maar dat is niet altijd realistisch. Iedereen zal een keer iemand verliezen, of dit nu al op jonge leeftijd is of wat later, in het volwassen leven. Het verliezen van een dierbare, of dit nu een hond, een tante, opa, buurman, vriendin of moeder is, is vreselijk. Het is hierbij zinloos om verlies met elkaar te vergelijken. Voor de één kan het verlies van een trouwe hond net zo erg voelen als het verlies van een lieve oma voor de ander.
Als omstander kan het moeilijk zijn om iemand te steunen die in de rouw is. Het geeft je een machteloos gevoel. De ander mist die persoon waarschijnlijk, maar je kunt nu eenmaal niets aan de situatie veranderen. Die persoon komt niet meer terug, er zijn geen verzachtende omstandigheden en er is niemand die diegene zal kunnen vervangen. Het enige wat je kunt doen is de ander steunen in het hele rouwproces.
Hoe je iemand dan kan steunen en wat je precies wel en niet moet doen, is niet altijd even makkelijk te bepalen. Natuurlijk is ieder mens verschillend en zal ieder mens ook weer andere behoeften hebben, maar over het algemeen zijn er wel een aantal zaken die je sowieso kunt doen om de ander te steunen in deze moeilijke periode. In deze blog deel ik een aantal tips.
1. Vraag hoe het gaat
Nogal logisch natuurlijk, maar vaak vragen we aan elkaar hoe het gaat en reageren we automatisch met ”goed hoor” zonder naar elkaar te luisteren. Vraag aan de ander hoe het nu echt gaat en luister dan ook daadwerkelijk naar het antwoord. Laat de ander vertellen hoe hij of zij zich voelt zonder te onderbreken of van onderwerp te veranderen. Geef de ander de ruimte om zijn of haar verhaal te doen en zorg dat diegene het gevoel heeft dat het er ook echt mag zijn.
2. Vul niet in hoe het voor de ander is
We hebben vaak de neiging om alvast voor de ander te zeggen dat iets vreselijk is door bijvoorbeeld de opmerking: ”wat naar voor je, ik kan me voorstellen dat je haar heel erg mist.” Hoewel de intentie natuurlijk goed zal zijn, weet je niet precies hoe een ander zich voelt of wat er in diegene omgaat. Soms is het meer helpend en nodig je een ander wat meer uit om te vertellen over zijn of haar emoties door de zin net iets anders te formuleren. Je kunt bijvoorbeeld ook zeggen: ”ik kan me niet eens voorstellen hoe dit voor je moet zijn, hoe gaat het met je?” Hiermee nodig je de ander direct uit om wat meer te vertellen over wat er in zijn of haar hoofd omgaat.
3. Voorkom clichés
Dingen als ”gelukkig heb je goed afscheid kunnen nemen” of ”ze is nu op een mooie plek” kunnen verkeerd overkomen. Het is waarschijnlijk goed bedoeld, maar dit zijn opmerkingen die je maakt vanuit rationele gedachten terwijl verlies en rouw alleen maar gaan over emoties. Dit soort opmerkingen zijn daarbij totaal niet helpend en kunnen soms juist extra pijnlijk zijn. Als je niet weet wat je moet zeggen, kijk dan nog even bij het eerste punt, vraag bijvoorbeeld gewoon eens hoe het gaat en laat de ander praten.
4. Vraag of je de ander kunt helpen
Niet alleen praten kan waardevol zijn, ook helpen met bijvoorbeeld praktische zaken kan heel fijn zijn voor iemand die het zwaar heeft. Geef aan dat je de ander graag wil helpen en stel concrete dingen voor, zoals: ”kan ik misschien wat boodschappen voor je doen?” Als iemand zich rot voelt, kan het voor diegene lastig zijn om te bedenken waarmee je zou kunnen helpen. Het kan dus handig zijn als je concrete dingen bedenkt, zoals de hond uitlaten, schoonmaken, een maaltijd klaarmaken of die persoon even ergens mee naartoe nemen. Dring het niet op, maar laat in ieder geval weten dat je graag wil helpen als het nodig is.
5. Laat de ander huilen
Het is logisch dat iemand verdrietig is als diegene net iemand verloren heeft. Laat diegene dan ook vooral huilen als er tranen omhoog komen. Sommige mensen vinden het heel ongemakkelijk als een ander gaat huilen en hebben de neiging om de tranen te drogen en de ander op te vrolijken. Dat is ook lief bedoeld maar huilen hoort ook bij het rouwen en is helemaal niet erg. Iemand helpen kan ook door er enkel te zijn als de ander huilt en dingen te zeggen als ”het is ok, ik ben er voor je, huil maar even.” Je hoeft niet direct aan te komen met zakdoeken om de tranen weg te maken, die stoppen uiteindelijk vanzelf wel.
6. Houd contact
Iemand die rouwt, kan de neiging hebben zich wat te isoleren en moeite hebben om in contact te blijven met de mensen om zich heen. Ook voor de omgeving kan het lastig zijn om het contact te blijven zoeken omdat de relatie een tijdje wat kan voelen als eenrichtingverkeer. Toch is het belangrijk om te blijven communiceren, ook al gaat het gewoon even moeizaam en is het even niet zo gezellig zoals anders. De ander heeft je nodig en juist nu moet je er zijn. Hij of zij mist een enorm dierbaar iemand en kan het er nu niet bij hebben als jij het laat afweten. Houd dus echt contact en blijf de ander opzoeken.
Geef een reactie