Ik moest mijn eetbuien inplannen

Met enige verbazing hoorde ik het voorstel aan van mijn behandelaar. Mijn eetbuien inplannen? Waarom zou ik dat doen? Jij plant toch ook geen compleet verpeste middag in als dat niet hoeft? Ik stond er niet voor open om mijn eetbuien in te plannen, ik durfde het niet aan. Pas na mijn behandeling, toen ik gedwongen werd het meer op eigen kracht te doen, gaf ik het een kans. Hoe tegenstrijdig het ook voelde, het heeft mij wel degelijk geholpen om beter met mijn eetbuien om te gaan en ze steeds beter te gaan begrijpen.

Het is dus ook nooit te laat om een bepaalde tip, tool of advies nog eens in te zetten. Dat de behandeling afgelopen was, betekende niet dat ik nooit meer voor uitdagingen kwam te staan of lastige dagen had. Niet elke tip werkte altijd even goed, dus op sommige dagen moesten er andere dingen uit de kast getrokken worden, zo ook deze tip.

Eetbuien aanvoelen komen

De spanning bouwde zich soms heel erg op. Dan voelde ik aan alles dat ik vandaag, morgen of in ieder geval deze week echt een eetbui moest hebben. Ik merkte het aan het voedsel waar ik aan dacht of aan de spanning die ik in mijn lichaam voelde. Vaak wist ik niet eens precies waarom, maar de ervaring leerde dat dit gevoel zich altijd opbouwde tot een immense eetbui. Dat was eigenlijk altijd het eindstation van deze onrust. De ultieme ontlading. 

Een heel duidelijk gevoel dus. Tenminste, echt wel iets wat ik op een gegeven moment herkende. Het maakte me rusteloos, bang en ook wanhopig. Pff, daar gaan we weer, dacht ik. Als een wervelwind die telkens sterker was. Ik kon het alleen maar uitstellen, maar echt voorkomen kon nooit voor mijn gevoel. Toch kan uitstellen al de eerste belangrijke stap zijn. 

Ik vond het een naar en machteloos gevoel, maar het is wel een gevoel waar je iets mee kunt. Je kunt het aanvoelen. Hoewel het je soms ook enorm kan overvallen, kon het zich soms ook opbouwen en dat was dus ergens ook best handig. Hier kon het plannen beginnen en hier kon ik proberen op dat gevoel in te spelen. 

Plannen betekent: Het mag

Het voelde ontzettend verkeerd om dit bewust in mijn week terug te laten komen. Het was namelijk iets verkeerds, iets vies, iets dat niet mocht en waar ik juist vanaf wilde. Dat wilde ik natuurlijk nog steeds, maar die aanpak waarmee ik het veroordeelde had tot nu toe ook niet het gewenste resultaat. Sterker nog, die spanning en dat verbod zorgde soms zelfs voor meer eetbuidrang.

Wanneer ik mijn eetbuien op een vast moment mocht hebben, moest ik dat oordeel voor een deel wel loslaten. Het mocht. Het mocht bij mijn week horen, het was nu eenmaal iets wat er nu bij hoorde en wat ik blijkbaar nodig had. Dat haalde gek genoeg ook een soort druk eraf. Het was niet alleen maar iets waar ik de controle over verloor en mij wanhopig maakte, het was dus ook iets waar ik zelf controle over kon nemen. Dat geeft gelijk een ander gevoel.

Plannen betekent: Uitstellen

Hier kon het plannen dus meteen beginnen, bij dit gevoel. Ik signaleerde de eetbuidrang en plande meteen een moment in waarin dat kan. Op dat moment zou het mij goed uitkomen, maar dat betekende dus wel dat het uitgesteld moest worden. Ik kon niet op dit moment toegeven aan dat gevoel, dat was de eerste uitdaging. Wat er ook in de toekomst ging gebeuren, nu moest ik een manier vinden om met dit gevoel om te gaan en het even uit te schakelen op een veilige manier. Een oefening die je door het uit te stellen, eigenlijk meteen in de praktijk moet brengen.

Een oefening waar meteen al van alles bij kwam kijken. Soms het was het idee van een eetbui in de toekomst mogen, al genoeg. Nu hoeft het niet, maar het mag later wel. Gek genoeg, gaf dat mij dan motivatie om nu vol te houden. Terwijl ik toch vlak daarvoor nog de onweerstaanbare drang voelde. Ik was dus toch in staat dat gevoel een plek te geven, ik had mijzelf eigenlijk meteen al overtroffen. Gaf het mij de mogelijkheid tot ontlading? Kon ik het daarom uitzitten? Als ik het kan uitstellen, kan ik dan ook uiteindelijk zonder?

Het uitstellen zorgde er bij mij voor dat ik mijn hoofd, of zelfs op lijstjes, eten bij ging houden. Ik had na een aantal dagen pagina’s vol eten verzameld, al het eten dat ik tijdens die eetbui moest willen hebben. Het gaf een soort kick om daarmee bezig te zijn, om dat vooruit te plannen. Straks mag ik dat allemaal, nog even volhouden! Maar ook dat volhouden dat werd op sommige momenten een doel op zich. Ik had die eetbui inmiddels zo groot en uitgebreid gemaakt in mijn hoofd en op papier, dat op een gewone maandag inzetten was een beetje zonde. Daar moest een beter moment voor komen, een moment wat vaak niet eens meer kwam. Hoe meer tijd erover heen ging, hoe meer de druk afnam. Een paar weken later kwam ik het lijstje weer tegen en dacht: Wow jeetje, moet ik dat allemaal eten? Ik heb helemaal geen zin meer in al die dingen!? Ik voelde mij blijkbaar allang niet meer zoals ik mij voelde toen ik die eetbui nodig had.

Plannen betekent: Er bewust over nadenken

Door bewust mijn eetbuien te plannen, was het niet meer iets dat mij overviel en iets heel chaotisch. Soms nog wel natuurlijk, soms kon ik alleen maar toegeven, maar het plannen bracht ook vaak meer structuur met zich mee. Als je bewust een eetbui plant, ben je toch ook al bewuster mee met hoe die eetbui er precies uit moet zien. Dat was voor mij een andere benadering dan het gevoel overspoeld te worden. Soms was de controle alsnog volledig weg, maar het begin was wel degelijk anders. Het gaf al een hele nieuwe dimensie om er op die manier mee te zijn.

Ik moest ineens bewust nadenken over iets wat meestal totaal overgenomen was door emoties. Goed, ik wil dus een ontlading? Of wil ik een gevoel weg-eten? En wanneer moet het dan precies en met welke producten? Hoe ziet zo’n moment dus eigenlijk voor mij uit, als ik er van een afstandje naar kijk en het tot in detail in-plan? Op dit soort momenten kwam ik er eigenlijk achter hoe gek en hoe ziek het was, maar ook welke behoefte ik aan het vervullen was. Wat moest er eigenlijk precies gebeuren op dat moment? In alle opzichten, was het heel helpend om hier zo naar te kijken.

Het is de hoogste tijd, en nu?

En als dat moment van de ingeplande eetbui dan eindelijk was aangebroken, werd ik geconfronteerd met tal van emoties. Soms was het gewoon precies het goede moment en was het al winst dat ik die tussentijd goed was doorkomen. Nu kon ik zo veilig mogelijk dit moment inlassen en kon het mij de rest van de week misschien ook helpen. Dat ene moment in de week, zorgde soms voor meer structuur de rest van de week. Soms was dat alles wat nodig was.

Aan de andere kant kwam het ook voor dat het moment suprême zich aandiende en ik even helemaal niets voelde. Geen spanning, geen extase, geen gevoel mij los te moeten vechten met veel eten. Het was rustig, en nu? Er stond wel een eetbui op het programma, waar wat ga ik nu precies doen met dat eten? Toch maar nemen, om hem later te voorkomen? Of is het eigenlijk wel oké zo? En komt van uitstel soms dus echt afstel? Wat moest er nu helemaal weg-gegeten worden, dacht ik soms? Nu was dat ineens minder nodig en was ik blijkbaar door een proces gegaan waarbij die eerdere gevoelens een plekje hadden gekregen. 

Misschien vond ik deze momenten nog wel veel verwarrender. Wat moet ik nou!? Alsof ik dan ineens tegenover mijn eetgestoorde gedrag stond en er wat gezonder naar kon kijken. Hoe verwarrend het ook was dat mijn gevoel daar niet was en ik daar ook niet altijd mee om kon gaan, koppelde het mij voor dat moment wel even los. Ik stond los van mijn plannen en mijn gevoel was dus meer dan alleen mijn gedrag. Deze emoties zaten dus niet onlosmakelijk verbonden met eetbuien, dat had ik nu wel bewezen aan mijzelf. Het waren juist dit soort momenten waarbij ik extreem veel profijt had van het plannen van de eetbuien. Het was misschien niet meer zo nodig en ik had een totaal nieuwe situatie gecreëerd. Niet meteen eentje die makkelijker was, maar wel eentje met meer perspectief.

Nadelen

Er kunnen natuurlijk ook nadelen aan vastzitten. Het is, zoals elke aanpak, heel erg persoonlijk of iets voor jou werkt. Eigenlijk gaat dat op voor alles wat met herstel te maken heeft, het is en blijft een zoektocht waarbij je zelf het beste kunt proberen en aanvoelen wat goed voelt. Wat helpt jou verder? Daar zijn eigenlijk geen regels in, behalve dat je er soms veel geduld voor moet hebben en niet moet opgeven.

Het had niet voor elke periode even goed gewerkt voor mij. Zeker in het begin voelde ik mij vooral verslaafd aan mijn eetbuien. Een junkie, een slaaf van mijn eetstoornis. Eetbuien inplannen was toen voor mij te vroeg geweest, omdat ik er nog te weinig grip op had. Ik kan mij voorstellen dat ik toen mijn agenda vol had gepland met eetbuien en mij er zelfs afhankelijk van had kunnen voelen. Het is denk ik belangrijk dat het juist zorgt voor meer balans en meer bewustwording, het is aan jou om te kijken of het ook zo voor jou kan werken op dit moment. 

Het kan ook minder fijn zijn om iets, wat zo’n nare ervaring is, in te plannen. Eetbuien kunnen een gevoel van ontlading geven, maar ook een gevoel van wanhoop, machteloosheid en walging. Niet iedereen doet er goed aan om dat in te plannen en je wil niet dat het de destructieve kant ervan sterker maakt. Het moet geen straf worden, maar juist dienen als tool om er anders mee om te kunnen gaan. Waar dienen jouw eetbuien voor, is dan eigenlijk de vraag? En hoe krijg jij daar vervolgens meer grip op?

Het is, hoe moeilijk ook, echt even aanvoelen. Werkt het voor jou om het van je af te houden en juist niet in te plannen. Of werkt het juist om die controle gericht los te laten en er anders tegenaan te kijken?

♥