Je mag onzeker zijn

Elke dag loop ik wel ergens tegenaan. Elke dag zijn er dingen waar ik me druk over maak; dingen waarin ik tekort in kan schieten. Elke dag kan ik opnieuw onzeker zijn over alles en elke dag opnieuw vind ik dat behoorlijk vermoeiend. Ik moet er namelijk elke dag opnieuw voor kiezen om die uitdaging aan te gaan. Dat geeft niet, want het is het waard en het maakt mij sterker. Maar het kan me ook frustreren en laat me verlangen naar controle. Verlangen naar zekerheid. Wanneer komt dat gevoel? Komt dat ooit? En is dat nodig?

Ik vond het altijd lastig als mensen het hadden over triggers; ik herkende mezelf er nooit zo in. Er waren geen duidelijke woorden of gebeurtenissen die mijn eetstoornis konden prikkelen. Althans, zo voelde ik dat. Het was meer een groot overheersend ding dat op de achtergrond altijd aanwezig was. Maar waar zat het hem dan in? Een duidelijke aanleiding kon ik niet vinden, maar toch stond ook ik regelmatig voor een keuze. Ook ik werd vaak geconfronteerd met een tweestrijd; een punt waarop ik duidelijk voor mijn gezonde kant of voor mijn eetstoornis-kant kon kiezen.

Wat zorgde er dan voor – zonder één duidelijke trigger – dat ik het soms zo moeilijk vond? Was onzekerheid, een nogal groot en vaag begrip, genoeg om een eetstoornis vast te blijven houden? Op zoiets vaags vond ik het lastig om grip te krijgen. Terwijl dat grote, vage gevoel, wel elke dag aanwezig was en mij beïnvloedde. Mij, bewust of onbewust, liet kiezen voor de eetstoornis-kant. 

De onzekerheid die ik voelde, probeerde ik weg te nemen met mijn eetstoornis. Als alles mis zou gaan, was ik in ieder geval dun. Als mijn leven niet zou lopen zoals ik had gehoopt, zou ik in ieder geval het lichaam hebben dat ik wilde. En als ook dat niet zou lukken, zou ik in ieder geval ergens controle over hebben. Grip hebben op iets; de hele dag als dat nodig was. Als alles mis zou gaan, ik uiteindelijk niets bleek te kunnen, had ik mij genoeg op het eten gestort om dat niet te voelen.

Het leven voelde vaak als iets dat ongecontroleerd op mij afkwam. Iets dat altijd vol verassingen kon zitten, zonder dat ik het gevoel had die verassingen aan te kunnen. Het kon goed uitpakken, maar ook totaal verkeerd. Ik vertrouwde mezelf niet op de momenten dat het mis kon gaan. De onzekerheid van het leven en de onzekerheid in mijn eigen kunnen; een combinatie die ik te lijf ging met destructief gedrag.

Het vluchten voor de onzekerheid maakte me niet minder onzeker. Het verstoppen ervan gaf me geen kracht en zéker niet meer zelfvertrouwen. De volgende dag, bij de volgende drempel, was het er gewoon weer. Dat vluchten en verstoppen kon ik mijn hele leven blijven doen, maar het ging me nooit leren om er doorheen te komen. Het ging me geen mogelijkheid bieden om ermee om te gaan.

Terwijl die onzekerheden er natuurlijk niet voor niets waren. Die hadden te maken met keuzes, met veranderingen, dingen die bij het leven hoorden. Door mijn gevoel – vooral mijn angsten – voor het leven weg te nemen, stapte ik eigenlijk elke dag een beetje uit het speelveld. Ging ik langs mijn eigen zijlijn staan, om toe te kijken naar wat ik niet durfde. Onzekerheid en angst is naast verlammend ook juist iets wat je in beweging kan zetten. Niet altijd de juiste beweging, maar het zet aan tot iets. Tot iets voelen, iets ondernemen, iets kunnen veranderen. Er wordt iets aangeraakt, door welke gebeurtenis dan ook. Zodra dat gebeurde, zette ik dat weer uit. Met als gevolg dat er uiteindelijk helemaal niets kon veranderen.

Het triggerde mij, dat was duidelijk. Het vervelende was ook dat dit altijd en overal kon gebeuren, waardoor er weer een aparte angst voor die onzekerheid ontstond. Ik veroordeelde die onzekerheid. Alsof dat voor mij het bewijs was dat ik het niet aankon. Terwijl ik ook nog helemaal niet gefaald had. Ik voelde simpelweg alleen wat over de uitdaging die mij te wachten stond, maar dat gevoel was al genoeg bevestiging voor mij om me terug te trekken. Ik veroordeelde dat gevoel en ik veroordeelde mezelf voor het feit dat iets me raakte. Wat me uiteindelijk alleen maar stil liet staan, want er doorheen was geen optie.

Dat allemaal terwijl die onzekerheid misschien niet eens over het hier en nu ging. Deze ene gebeurtenis, deze ene uitdaging kan eng zijn en al je alarm bellen af laten gaan. Maar misschien wakkert het een onzekerheid aan die hier in eerste instantie niets mee te maken heeft? Komt dat uit het verleden? Door iets wat je hebt meegemaakt? Iets wat zich hardnekkig heeft geworteld in alles wat je nu doet? Niets menselijkers dan dat, maar door dat los te koppelen ontstaan er misschien mogelijkheden. De mogelijkheid dat je voelt dat je veel meer potentie hebt, ookal is het gevoel echt niet meteen weg. De mogelijkheid dat je deze situatie wél aankan, ook mét onzekerheid. Want waarom zou dat niet samengaan?

Misschien komt dat gevoel wel nooit? Dat gevoel van totale zekerheid, in het leven en in jezelf? Maar wat ik wél weet, is dat het gevoel er in ieder geval niet gaat komen door de onzekerheid uit de weg te gaan. Misschien ga ik geen volledige zekerheid vinden, maar is dat ook helemaal geen voorwaarde om onzekerheid aan te kunnen? Misschien kan onzekerheid een signaal worden naar jezelf; een gevoel dat je op mag merken zonder oordeel, zonder dat het je vertelt dat je iets niet kan. Want je mag bang zijn, je mag onzeker zijn. En misschien kun je het dan nog steeds aan.  

Hoe ga jij om met onzekerheid?