Kritiek krijgen is in eerste instantie nooit echt leuk. Iemand heeft iets op je aan te merken over wat hij/zij niet leuk vindt, iets wat je niet goed zou doen of wat anders zou kunnen. Sommige mensen vinden het dan ook heel moeilijk om kritiek te krijgen en hier mee om te gaan op een goede manier. Het kan voor gevoelens van onzekerheid veroorzaken en je kan het gevoel hebben dat je gefaald hebt. Dat het je niet lukt om aan bepaalde verwachtingen te voldoen en je anderen hebt teleurgesteld. Die gevoelens zijn natuurlijk heel vervelend en ik denk ook heel herkenbaar voor veel mensen. Gelukkig is het iets wat iedereen weleens meemaakt of meegemaakt heeft, ook degene die jou die feedback of kritiek geeft. Het kan je helpen om op een andere manier naar kritiek te kijken. In deze blog geef ik je een aantal tips van hoe je hier mee om kunt gaan.
Ik heb in mijn leven al heel wat feedback gehad. Op die momenten vind ik dat niet altijd leuk en soms ook moeilijk, maar ik weet ook dat het bij het leven hoort en dat ik niet alles in één keer goed kan en hoef te doen, ook al zou ik dat heel graag willen. Fouten maken is niet leuk en niet altijd aan verwachtingen kunnen voldoen ook niet, maar het is wel noodzakelijk voor je leerproces.
♥ Neem tijd om het te verwerken
Complimentjes zijn soms al moeilijk om te ontvangen, maar dit geldt vaak al helemaal als het gaat om kritiek. Het kan zijn dat je schrikt als je zoiets hoort, dat je je direct aangevallen voelt en dat je de directe neiging hebt om jezelf te verdedigen. Dit zie je heel veel mensen doen als ze opbouwende feedback krijgen. Zeker wanneer dit te maken heeft met je persoonlijkheid en hoe je jezelf kent is het heel moeilijk om hier iets over te horen. Het gevoel aangevallen te worden is dan vaak groot en je kunt dan al snel de neiging hebben om terug te vechten en jezelf te verdedigen. Vaak doen we dit zonder dat we echt tot ons door laten dringen wat er eigenlijk gezegd wordt. Je mag best even de tijd nemen om het te verwerken. Als je bijvoorbeeld feedback krijgt op je werk, kun je prima vragen of het goed is al je er later even op terug komt omdat je er even over na moet denken.
Het kan heel moeilijk zijn om niet direct in de verdediging te schieten, maar je krijgt een heel ander gesprek en het is meer helpend als je het even echt laat binnen komen en bedenkt wat je er eigenlijk van vindt. Kun je je er in vinden? Misschien zijn er gedeeltes die je wel kunt begrijpen en waar jij jezelf wel in herkent maar misschien zijn er ook dingen waar je het niet mee eens bent of die naar jouw idee samen hangen met andere dingen. Het is goed om dit bespreekbaar te maken. Je kunt er van leren.
♥ Zie kritiek als opbouwende feedback
Het kan heel erg helpen om kritiek te zien als opbouwende feedback. Dat klinkt al een stuk vriendelijker en in de meeste gevallen wordt het ook gezegd zodat je er iets van kunt leren, toch? Soms wordt het wel als kritiek gebracht. Er ligt misschien dan wel een duidelijke wens in de boodschap, maar het is ook nou eenmaal zo dat veel mensen het moeilijk vinden om op een goede en opbouwende manier feedback te geven. Probeer het te zien als een soort onvermogen en een ongelukkige manier om iets uit te drukken. Een soms botte en onaardige reactie kan wel goed bedoeld zijn. Laat je er niet teveel door leiden en luister naar de boodschap. Natuurlijk mag je het wel aangeven als je het moeilijk vindt dat iets op een bepaalde manier gezegd wordt.
♥ Niet boos zijn op jezelf
Kritiek of opbouwende feedback kan er voor zorgen dat je ook op een andere manier naar jezelf gaat kijken. Gedachten als: “zie je nou wel dat ik het niet goed doe?”, “ik ben niet goed genoeg” en “ik stel iedereen teleur” kunnen door je hoofd schieten. Het heeft geen zin om boos op jezelf te zijn. Wel kan het helpen om jezelf toe te spreken en te kijken op welke manier je dingen kunt veranderen. Met boos zijn op jezelf en jezelf allerlei verwijten maken, kruip je sneller in de slachtofferrol waar bovenstaande gedachtes vaak een rol bij spelen, en dat zet je minder snel aan tot acties op een positieve manier.
♥ Kritiek zien als een cadeautje
Wat zou er gebeuren als je kritiek niet meer zou zien als iets negatiefs maar juist als cadeautje? Het is iets waar je in eerste instantie misschien niet altijd heel blij mee bent, maar wat je wel verder kan helpen. Het is eigenlijk een mogelijkheid om jezelf beter te leren kennen en te groeien in je persoonlijke ontwikkeling. Dat mag je best omarmen. We mogen ergens ook blij zijn dat mensen de moeite te nemen om deze ontwikkelpunten met ons te delen. Dat laat ergens ook zien dat we er toe doen en dat anderen onze ontwikkeling stimuleren. Probeer feedback als cadeautje te zien, het kan je zoveel opleveren en als mens laten groeien.
♥ Andere perspectieven bekijken
Anderen kijken anders naar jou en jouw gedrag dan jijzelf. Dit kan te maken hebben met dat zij bepaalde kwaliteiten zien van jou die jij niet ziet, maar het kan ook te maken hebben met dat bepaalde blinde vlekken die jij hebt en die anderen wel kunnen zien. Feedback zorgt ook voor nieuwe inzichten en dat jij dingen over jezelf te weten komt die je nooit hebt gezien. Misschien past dat niet bij het beeld wat jij van jezelf hebt, maar het is blijkbaar wel hoe je op mensen, of in ieder geval op degene die de feedback geeft, overkomt.
♥ Emotionele ontwikkeling
Wanneer je opbouwende feedback krijgt, zorgt dit ook voor emotionele ontwikkeling. Je moet dit op een bepaalde manier verwerken en wanneer je dit vaker meemaakt, zul je je meer ontwikkelen in hoe je hier mee om kunt gaan. Geef jezelf ook die ruimte om je hierin te ontwikkelen, je hoeft het echt niet direct met open armen te ontvangen. Het blijft toch vaak een gevoelig puntje.
♥ Luister en vraag door
Eerder schreef ik al dat onze eerste reactie bij feedback vaak is dat we snel in de verdediging schieten. Soms hebben we die neiging al als de ander nog niet eens uitgepraat is. We luisteren eigenlijk helemaal niet meer omdat we al bezig zijn met het formuleren van een reactie. Dit is niet nodig, niet eerlijk en je doet ook jezelf te kort. Echt luisteren is vaak heel lastig, maar probeer het toch. Misschien wil je er al direct op in gaan en boos worden terwijl het einde van het verhaal misschien wel een heel veel duidelijk maakt. Luister eerst goed, laat het tot je doordringen en stel vragen om meer te weten te komen over wat hij/zij bedoelt. Soms kan het helpen om bijvoorbeeld ook naar voorbeelden te vragen. Wanneer ‘vertoonde’ je dat gedrag, wat waren momenten die op die manier gezien werden? Zo krijg je zelf ook een beter beeld van wat er bedoeld wordt.
♥ Vraag naar hoe je dingen anders kunt doen
Wanneer je opbouwende feedback krijgt, wil je er misschien wel iets aan doen maar weet je misschien niet altijd wat je dan anders moet doen. Denk bijvoorbeeld aan een stage en dat je op gegeven moment een evaluatie moment hebt waarop teruggekeken wordt en je feedback krijgt op verschillende punten. Er zijn meestal wel dingen die goed gaat, maar vaak ook dingen die nog verbeterd kunnen worden of waarin een andere houding van je verwacht wordt.
♥ Praat erover met anderen
Soms helpt het om te praten met anderen over de feedback die je hebt gekregen. Een ander kan het misschien wat nuanceren en je helpen om het te relativeren en in perspectief te plaatsen. Soms kan iemand die er wat meer buiten staat dat beter dan jijzelf. Het kan ook gewoon opluchten om hier even over te praten.
Hoe ga jij met feedback om?
Geef een reactie