Praten over je eetstoornis of mentale gezondheid kan best spannend zijn. Wat als de ander het raar vindt? Of als de reactie heel naar gaat zijn? Wat als de ander het niet begrijpt of er niks van wilt weten? Wat als het vertellen vervelende consequenties gaat hebben voor de relatie? Zelf voel je je er al onzeker genoeg over, dus het kan lastig te bedenken zijn dat een ander het niet iets slechts zou vinden. Toch is mentale gezondheid iets dat we allemaal hebben en iets dat ook bij iedereen even wat minder gezond kan zijn. Net als bij lichamelijke gezondheid, is het nodig om er zorg voor te dragen en hulp bij te vragen. Erover praten met elkaar, minder schaamte creëren en je er minder alleen hoeven voelen, draagt – hoe eng het ook kan zijn – meteen al bij als iets positiefs. Het mag er zijn, jij mag er zijn. Dat besef, dat gevoel, ís goed voor je mentale gezondheid. Daarom in deze blog een aantal tips.
Wat wil je graag kwijt aan de ander?
Praten over je mentale gezondheid, maar waarom eigenlijk? In het intro gaf ik al wat voorbeelden van waarom het goed is om erover te praten. Om je niet meer zo alleen te voelen, om steun te krijgen, om schaamte te doorbreken, het geen taboe meer te laten zijn, om te mogen zijn! Andere redenen kunnen zijn om hulp te vragen, of advies. Of omdat het invloed heeft op jullie relatie of een situatie, waar je nu toch tegenaan loopt. Er kunnen meerdere redenen zijn waarom jij besluit om te praten over jouw mentale gezondheid. Deze redenen kunnen ook anders zijn bij verschillende mensen. Tegen je huisarts zeg je misschien weer iets anders dan tegen je ouders. En tegen je vrienden zeg je iets anders dan tegen je werkgever.
Wie, waarom en wat?
Ga na tegen wie je iets wilt zeggen, waarom je iets wilt en wat dan belangrijk is dat ze van je weten. Dat kan helpen om te bedenken wat je precies wilt zeggen en hoe je dat kan brengen. Als je het spannend vindt, kan het namelijk heel helpend zijn dit voor jezelf al even op een rijtje te hebben. Het gesprek kan dan alsnog anders lopen dan hoe je het gepland had. Dat kan fijn zijn als het goed voelt, maar ook daarin mag je je grenzen aangeven. Dat is ook iets waar je van tevoren over na kan denken. Wat wil ik wel kwijt en wat liever nog niet? Hopelijk geeft dit wat houvast!
Een tip die ik hierover mee kan geven, is om te proberen het niet te zwaar te maken. De manier waarop je iets vertelt, kan een groot verschil maken. Dat betekent niet dat je gevoelens er niet mogen zijn, maar juist dat ze er wel mogen zijn. Het is helemaal oké om over je mentale gezondheid te praten. Dat hoeft niet kleiner gemaakt te worden dan het is, maar ook niet groter. Door het lichter te houden, kan je bij zowel jezelf als de ander wat spanning wegnemen, waardoor het praten makkelijker gaat. Zo maak je het ook normaler. Maar doe vooral iets wat bij je past en als er tranen aan te pas komen, laat ze maar stromen. Dat hoort er ook allemaal bij en is helemaal niet erg!
Zoek eventueel informatie op waar jij je in kan vinden
Hoe meer ik begreep wat mijn mentale gezondheid inhield, hoe beter ik het zelf onder woorden wist te brengen, hoe makkelijker ik het ook vond om erover te praten. Het was een beetje een wisselwerking, want door erover te praten, leerde ik ook steeds beter mijn woorden vinden. Oefening baart kunst, zullen we maar zeggen. Toch moet je ergens beginnen. Dan kan het best lastig te zijn om onder woorden te brengen waar je nu eigenlijk mee zit. Als je dit lastig vindt, kan het fijn zijn om op het internet of hier op Proud2Bme informatie of een artikel op te zoeken dat jouw gevoel of problematiek – volgens jou – goed weergeeft. Dit kan je er voor jezelf bijhouden, maar je kan het ook aan een ander geven, zodat diegene zich wat meer in kan lezen na jullie gesprek!
Het hoeft niet perfect
En als je tijdens dat eerste gesprek nog niet helemaal hebt kunnen zeggen wat er allemaal op je hart ligt: maak je geen zorgen. Het hoeft niet perfect. Een gesprek mag later voortgezet worden, je mag altijd ergens op terugkomen of nog over uitweiden. Het mag stotterend, snikkend, stotterend. Dat is allemaal oké.
Wat is het juiste moment?
Een goede voorbereiding kan veel schelen, maar je kan het ook overdenken, waardoor de stap om erover te praten alleen maar groter en enger wordt. Daarom is het belangrijk om het op gegeven moment ook ‘gewoon’ te doen. Wat is daar het juist moment voor? Daar kan je zelf een beetje in sturen. Bijvoorbeeld door eerst een bericht te sturen dat je graag iets wilt delen. Of aan te geven dat je straks of binnenkort even ergens over wilt praten en of jullie daar een geschikt moment voor kunnen vinden. Op die manier weet de ander al dat dit niet niks voor je is en dat het belangrijk voor je is het hier even rustig over te hebben. Dan kan diegene zich daar ook op instellen.
Zo heb ik het ook wel eens gedaan, maar andere keren heb ik het er ook gewoon uitgefloept, omdat het me zo hoog zat of het gesprek toevallig zo liep. Uiteindelijk is er ook geen perfect moment voor. Het zal misschien altijd wel spannend blijven en dat hoef je niet helemaal weg te nemen. Omdat geen enkel moment perfect is, zijn de meeste momenten waarschijnlijk gewoon goed of oké. Zo kan je het ook zien. Een andere tip is om gebruik te maken van het moment waarop iemand vraag hoe het met je gaat. Dat zal je misschien wel eens gevraagd worden. Een uitgelezen kans om daar dan eerlijk antwoord op te geven. Je kan het!
Iedereen reageert weer anders
Zelf had ik niet echt een idee van hoe ik wilde dat een ander reageerde, behalve dat ik erg hoopte dat een ander niet boos zou worden of me zou haten. Toch kon een reactie die niet direct boos of onaardig was, wel vraagtekens bij me oproepen. Bijvoorbeeld als iemand ineens heel stil werd en niet zo goed leek te weten wat ‘ie wilde zeggen. Boeit het hem wel?, vroeg ik me dan af. Terwijl een ander me dan weer kon overladen met vragen, wat ik ook een beetje heftig vond. Kortom, iedereen kan weer heel anders reageren. Veel vragen, weinig vragen, uitbundig, ingehouden, afstandelijk of juist heel aanhalig. Wat jij zelf prettig vindt, kan voor iedereen verschillen. En misschien weet je het zelf eigenlijk ook niet zo goed, dat is oké.
Maar het kan dus goed zijn dat iedereen weer anders reageert. Dat ligt niet aan jou, dus twijfel niet aan jezelf. Voor een ander is het ook iets dat even binnen moet komen en wat iemand misschien zelf ook lastig vindt of op zijn eigen manier wilt verwerken. Mijn vriend wil bijvoorbeeld altijd eerst even nadenken en iets laten bezinken, terwijl ik zelf veel impulsiever reageer. De één voelt de neiging om meteen te willen helpen of veel vragen te stellen, terwijl de ander vooral wilt luisteren of juist niet zo goed weet wat ‘ie moet zeggen, omdat diegene het zelf ook spannend vindt. Maar dat betekent niet dat het slecht of verkeerd is. Het is goed voor jezelf om daar een beetje rekening mee te houden.
Laat je niet ontmoedigen
En laat je niet ontmoedigen door een eerste reactie die misschien niet is zoals je had gehoopt. Misschien is het voor de ander ook even onwennig, maar dat betekent niet dat het zo blijft. Nadat het bij beiden even bezonken is, kan die persoon er alweer heel anders in staan of zich anders uiten. Dit komt eigenlijk ook wel neer op dat het niet (in één keer) perfect hoeft. Hierover praten is ook een proces voor iedereen. Net zoals jijzelf, kan een ander ook altijd ergens op terugkomen of juist over uitweiden. Het is ook niet gek om hier naar te vragen als jij zelf met twijfels zit.
Je bent niet alleen
Je bent niet alleen… Echt niet. Toen ik bij Proud2Bme ging werken, kwam dit besef in een stroomversnelling binnen. Natuurlijk omdat ik hier zo veel verhalen lees van zo veel verschillende mensen. Het gevoel niet alleen te zijn, is echt een kracht van deze community. Maar ook merkte ik dat toen mensen in mijn omgeving doorkregen dat ik hier werkte, ze ineens meer gingen delen over hun eigen problemen met eten of mentale gezondheid. Het kwam zelfs ineens van heel onverwachtse hoeken. Ik wist dit eigenlijk wel en had ook al eerder ervaren dat mijn openheid ook een ander meer op zijn gemak kon stellen, maar nu kwam het wel heel helder op me af. Openheid bij jezelf brengt openheid bij een ander.
En dat vind ik iets heel moois. Moed is besmettelijk. En in kwetsbaarheid zit veel kracht verscholen. Praten over je mentale gezondheid is ontzettend waardevol.
Met wie praat jij (of zou jij willen praten) over jouw mentale gezondheid?
Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021.
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en diëtisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie