Vrij vragen voor je mentale gezondheid

Een eetstoornis is een psychische ziekte. Net als bij veel andere psychische ziektes gaan we daar soms heel anders mee om dan met fysieke ziektes. “Je markeert toch niks aan je handen? Je kan toch gewoon je werk gaan doen? Even je schouders eronder.” Dat ons lichaam het misschien wel doet, wil niet zeggen dat je hoofd geen rust nodig heeft. Het betekent niet dat je niet je eigen grenzen over kan gaat. Vrij vragen vanwege je mentale gezondheid mag. Alleen hoe doe je dat? Want het is soms lastig om aan te tonen en misschien ook wel lastig om over te praten.

Niet iedereen krijg evenveel te maken met problemen omtrent hun mentale gezondheid. Sommige mensen zullen precies begrijpen wat je bedoelt als je het hebt over een eetstoornis, depressie of iets anders, maar veel mensen zullen er misschien ook geen verstand van hebben. Gewoon leuke dingen doen, een boterham eten en je schouders eronder. Ik heb zelf ook wel ervaren dat het echt kan helpen als je even doorzet. Als je iets tóch doet, zodat je je er daarna goed over kan voelen. Dat je toch even de deur uit gaat en onder de mensen bent geweest. Maar ja, het is niet altijd zo simpel. Soms gaat het gewoon niet. Die kant van het verhaal ken ik ook.

Ik zal eerlijk toegeven, bij mijn bijbaantjes heb ik altijd een smoesje verzonnen of ben ik gewoon niet komen opdagen. Dit omdat ik het lastig vond om over mijn problemen te praten, maar ook omdat ik het zelf lastig vond om te erkennen dat ik ziek was. Daarover later meer. Voor m’n school en studie gold dat niet. Daar werd beter gecommuniceerd. In eerste instantie omdat ik leerplichtig was en daarnaast omdat mijn ouders op de middelbare school nog heel erg betrokken waren. Op het voortgezet onderwijs moest ik wél zelf vertellen waarom het niet zo goed ging en ik veel lessen miste. Ik moest zelf gaan vertellen dat ik intensievere therapie kreeg en dat ik daardoor niet naar school kon. Daardoor zou ik uiteindelijk zelfs een heel jaar aan school missen. 

Tot mij grote verbazing reageerden ze op school ontzettend positief. Ik mocht naar een soort schoolpsycholoog als ik dat wilde en kreeg de ruimte om te kunnen herstellen van mijn eetstoornis. Door een jaar te stoppen, maar ook door af en toe school te missen. Soms vroegen mijn leraren voorzichtig hoe het ging en daar gaf ik dan voorzichtig antwoord op. Al vond ik het heel moeilijk om open te zijn over hoe het voor mij voelde, het werkte wel. Uiteindelijk zijn we allemaal mensen en allemaal kwetsbaar. Als je veel met andere mensen te maken hebt – bijvoorbeeld omdat je een leraar bent of een werkgever – dan zal je merken dat ziekte (fysiek en mentaal) nu eenmaal voor kan komen. Er werd bij mij soms streng, maar altijd wel begripvol op gereageerd. 

Ga bij jezelf na hoe je je voelt

Zelf vond ik het soms lastig om te bepalen of het nu wel of niet helpend zou zijn om naar school of werk te gaan. In sommige gevallen kon het m’n dag toch ineens goed maken als ik gewoon deed wat ik moest doen. Dan merkte ik dat de structuur van mijn dag me goed deed en dat mijn taken als afleiding konden werken, waarna ik ook een voldaan gevoel had. Het kon juist goed zijn om uit m’n bed te komen en onder de mensen te zijn in plaats van thuis te blijven zitten, te piekeren over eten of een eetbui te hebben. Om me vervolgens alleen maar rotter en alleen te voelen.

Het is niet altijd makkelijk om dit goed aan te voelen. Ik moet zeggen dat het ook een kwestie van oefenen voor me is geweest. Misschien loop je er een paar keer tegenaan dat je achteraf toch een verkeerde keuze hebt gemaakt, maar dat hoort erbij en daar leer je van. Zo leer je steeds beter je grenzen kennen, die per dag misschien wel kunnen verschillen. Voor mij was het belangrijk om ook te bedenken wat me dan wél zou helpen vandaag. Niet naar school of werk gaan dus, maar wel een bepaalde structuur in m’n dag? Mijn huis opruimen? Van me af schrijven? Een wandeling buiten? Contact opnemen met iemand die me kan steunen? Voelen, denken, proberen, leren. Gun jezelf ook die ruimte.

Laat weten wat er niet lukt en waarom

Een ander kan niet in jouw hoofd kijken, maar jij kan wel vertellen wat er in jou omgaat. Jij kan vertellen waarom je dat dagje vrij of die vrije dagen nodig hebt. Iets in mij schreeuwde vaak: Ik hoef me niet te verantwoorden! Ik ben gewoon ziek! Laat me met rust! Jullie begrijpen het toch niet! Maar jezelf verantwoorden hoort af en toe ook gewoon bij het leven. En dat is helemaal niet erg. Dat is niet omdat je jezelf moet bewijzen, maar omdat een ander het ook wil of moet begrijpen. Je zal merken dat wanneer mensen het begrijpen, ze vaak ook heel begripvol reageren.

Laat weten waar je op werk tegenaan loopt en hoe een vrije dag of meerdere vrije dagen jou daarbij gaan helpen. Of wat je werkgever/leerkracht voor jou op werk/school zou kunnen betekenen. Daar mag je echt eerlijk over zijn. Tijd vrijmaken voor therapie of doktersafspraken is zeker terecht. Ziek of zwak zijn vanwege de gevolgen van je eetstoornis ook. Maar ook als je hoofd wat rust nodig heeft, is dat echt geen schande. Het lijkt soms misschien op niets doen, op luieren of ‘lol’ hebben. Maar als het voor jou belangrijk is om dat te doen voor je mentale gezondheid, dan is het zelfzorg. Nodig en nuttig.

Wees niet bang om vragen te stellen

Zelf heb ik nog nooit meegemaakt dat mijn verzoek om vrij te nemen werd afgekeurd. Ook hoor ik daar weinig van in mijn omgeving. Over het algemeen heeft jouw school of werkgever er natuurlijk ook niks aan als jij je grenzen voorbij gaat en begrijpen ze het wel na een goede uitleg. Maar stel dat dat niet zo is, wees dan niet bang om vragen te stellen. Hoe ziet die ander de situatie dan voor zich? Wat is volgens de ander dan wel een goede oplossing? Je hebt hoe dan ook een x aantal dagen dat je vrij mag nemen of je ziek kan melden. Maak daar gebruik van als dat nodig is, want je hebt er recht op!

Voor jezelf zorgen is niet zwak of egoïstisch

Ik schrijf er nu misschien heel makkelijk over, maar ik weet hoe lastig het kan zijn om voor jezelf op te komen en voor jezelf te zorgen. Hoewel een eetstoornis een psychische ziekte is, vond ik het altijd heel lastig om dat te erkennen. Ik voelde me niet ziek, ik voelde me gewoon een zwakkeling. Het is goed om te onthouden dat een eetstoornis niets met zwak of sterk zijn te maken heeft. Je bent ziek en je verdient goede zorg in een vorm die voor jou helpend is.

Zo had ik een vriendin met burn-out klachten. Ze moest op verzoek van de dokter meer rust nemen en dingen doen waar ze wél energie uit kon halen. Dit voelde heel verkeerd voor haar, want als ze dat deed voelde ze zich prima. Als je je zo prima voelt, waarom zou je dan niet gewoon kunnen werken? Maar zodra ze aan het werk ging was het teveel. Ontspannen, zonder plat op de bank te hoeven liggen, was haar medicijn.

Voor jezelf zorgen is niet zwak of egoïstisch. Het is een levensbehoefte. Je (mentale) gezondheid is belangrijk en staat op nummer één. Als je jezelf maar blijft pushen en niet goed voor jezelf zorgt, kom je straks nog op een punt dat je helemaal niet meer kan werken of naar school kan. Dan ben je nog veel verder van huis. Je moet je goed voelen om goed te kunnen functioneren. Gezond zijn en je goed voelen – fysiek én mentaal, – is geen overbodige luxe. Zorg goed voor jezelf.

Heb jij weleens vrij gevraagd in verband met je mentale gezondheid?

Irene

Geschreven door Irene

Reacties

11 reacties op “Vrij vragen voor je mentale gezondheid”

  1. Voor mij is werk juist een fijne plek als ik me niet goed voel en eetbuidrang heb. Ik heb echt alleen thuis eetbuien en werk geeft structuur, leuke collega’s, 1 lunchpauze. Ook als ik de avond voor werk een eetbui wil hebben besef ik me dat ik de dag erna moet werken en me daar niet mega bloated en oncomfortabel wil voelen en dat helpt vaak om het niet te doen (of veel kleinere hoeveelheid dan eetbui). geeft daginvulling en denk ik dan niet aan een eetbui tijdens werk. Maar helaas wel na werk eetbuien als ik de dag erna vrij ben. Bij mijn studie vind ik het wel lastig en denk ik dat alle medestudenten het aan mij zien als ik de dag ervoor een eetbui heb gehad.

  2. Wauw, doodsangst hiervoor door hele nare ervaringen. Nu stapje voor stapje aan het proberen te leren. Als ik het namelijk niet doe, gaat mijn lichaam letterlijk uit en daar heeft ook niemand wat wat aan. Maar echt, deze zelfzorg vind ik doodeng omdat ik daar eigenlijk juist toen ik heel ziek was ontzettend op werd gestraft.

    Goed stuk! Fijn om te lezen dat het ook anders kan en wél normaal is! Ik blijf oefenen!

  3. Toevallig heb ik maandag een gesprek met mijn leidinggevende gehad. Ik ga deeltijd therapie volgen, 2 dagen. Vanuit de behandelaar hebben ze aangegeven dat ik voor die dagen de ziektewet in zou moeten omdat het anders te veel word.
    Mijn werkgever vindt therapie een privézaak en ik krijg er geen verlof voor.
    Ik mag wel die dagen vrij gepland worden, maar moet op mijn uren wel maken.

    Ik kom net uit een burn out en heb de kracht en energie niet om zoveel uur te maken en zoveel weg te zijn.

    Ik zit nu op een heel moeilijk punt, waarbij ik dus de deeltijd waarschijnlijk niet ga doen. Want ik ben een alleenstaande moeder en heb mijn werk en het salaris hard nodig.

    1. Hoi Soraya,
      Wat vervelend om te lezen dat je werk niet wil mee werken. Heb je een vast contract? Zo ja, dan kun je je meestal gewoon ziek melden en heb je 2 jaar recht op loondoorbetaling waarvan het eerste jaar 100% je loon (behalve als de cao iets anders heeft geregeld). Je zou eventueel ook gratis juridisch advies in kunnen winnen bij bijv. het juridisch loket. Je baas mag bij een vast contract, namelijk niet zomaar je ziekteverlof weigeren. Ik hoop dat je hier iets aan hebt en dat het snel wat beter met je gaat.

      Groetjes,
      Jo

    2. Hoihoi, je kan en mag gewoon een afspraak maken met de bedrijfsarts. Dat zou ik zeker doen!

  4. In het verleden ben ik altijd heel transparant en open geweest tov mijn werkgever en dat is op lang termijn altijd op een of andere manier altijd foutgelopen (te laks of niet laks genoeg: ik stopte elke keer tegen dezelfde steen)

    Nu ik dit privé houd en gewoon volgens de regeltjes verlof aanvraag net als iedereen, verloopt dit veel beter. Het steekt een stok achter de deur op dagen waar je de somberheid wil laten winnen en verplicht je op tijdig in te schatten wat en wanneer je mentaal extra rust vraagt. Ik raad het aan.

  5. Ik wilde stoppen met mijn opleiding toen ik 16 was vanwege m’n eetstoornis en omdat ik gepest werd.
    Van de leerplichtambtenaar MOEST ik het jaar afmaken en mocht ik geen lessen meer missen.
    Dit heeft ervoor gezorgd dat ik met super veel tegenzin naar school ging en nix meer serieus deed op school, voor toetsen leerde ik niet meer en leverde alleen een blad met m’n naam erop in, want zodra we klaar waren mochten we naar huis dusja dan lever je maar een leeg blad in.
    Wat kon mij dat cijfer nou schelen? Ik wilde gewoon naar huis en zo snel mogelijk een andere opleiding vinden.
    Ook kreeg ik vaak commentaar van "lever je nou alweer een leeg blad in?" waarop mijn antwoord was.
    "wees blij dat ik hier nu überhaupt sta" en daarna liep ik weer naar de bushalte om naar huis te kunnen. Ik was aanwezig geweest dus geen absentie uren gemaakt.

    Maar mijn god,
    Wat duurt een halfjaar dan lang als je met tegenzin naar school gaat en niemand je serieus neemt.

    Uiteindelijk een andere opleiding gedaan en helaas daar ook moeten stoppen wegens mijn eetstoornis, daar deden ze er niet moeilijk over maarja was toen al 18 dus officieel niet meer leerplichtig.
    Nu ben ik 19 en heb ik totaal geen spijt van mijn beslissing om te stoppen met school en zonder diploma thuis te zitten.
    Lichamelijk gaat het nu veel beter maar geestelijk blijft het een lastig iets…

    (sorry voor deze lange opmerking maar moest het ff ergens kwijt)

  6. Soms kan je niet eerlijk zijn tegen je werk of school om je dan ontslagen word is veel gebeurd in mijn omgeving.

  7. Hoii, sorry dat ik dit vraag maar weet iemand wat ik kan doen? Ik heb een nieuw meisje in de klas maar ze heeft anorexia.. ik heb dat ook maar ik ben in herstel.. maar ze is veel dunner en zieker dan mij.. en ik heb me er de hele dag rot over gevoeld en iemand waar ik soort van een "strijd" mee heb. Maar k wil niet terug naar die nare periode.. iemand tips?

    1. Misschien naar een vertrouwenspersoon gaan op jou school en zeggen dat jij je zorgen maakt over dat meisje en dan ook jou situatie uitleggen.
      Ik snap zelf heel goed dat het lastig is als er iemand in je omgeving ook een ES heeft en jij wel herstelende bent en de ander niet

  8. Mooi geschreven.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *