Waarom het ‘s avonds mis gaat

Weer een nieuwe dag om voor herstel te kiezen. ‘s Ochtends neem ik me voor dat het vandaag echt goed zal gaan. Ik begin met frisse moed en maak een duidelijk plan wat betreft mijn eetschema en daginvulling. Het kan gewoon niet mis gaan. Toch word ik diezelfde avond weer overvallen door de drang om een eetbui te hebben. Ik heb het gevoel geen kracht meer te hebben hier tegen te vechten en dat terwijl ik zo sterk was begonnen. Waarom gaat het ‘s avonds toch altijd mis? 

Ik kon zo kwaad op mezelf worden wanneer het in de avond weer misging met eetbuien. De hele dag zo hard m’n best gedaan en dan moest ik het weer verpesten. Waarom had ik niet gewoon wat meer wilskracht? Wat meer discipline? Ik voelde me een zwakkeling zonder doorzettingsvermogen. Een vieze, dikke vreetzak die zich niet kon inhouden. Ik stampte mezelf helemaal de grond in en vond dat ik niet genoeg m’n best deed. Dat ik nooit goed genoeg zal zijn. Als ik dit al niet kan, wat kan ik dan wel? 

Toch heeft het niet slechts met doorzettingsvermogen of discipline te maken. Er zijn duidelijke redenen waarom het juist ‘s avonds sneller mis kan gaan. Wanneer je weet waarom dat is, zal het ook makkelijker zijn om het in het vervolg te kunnen voorkomen. Dus, waarom gaat het ‘s avonds altijd mis? Dat leg ik je uit in deze blog.

♦ Je bent moe
Wanneer je ‘s ochtends wakker wordt en goed hebt geslapen zit je nog vol met energie. Je lichaam is opgeladen, waardoor het makkelijker is om meer wilskracht te tonen. Gedurende de dag ga je naar school, werk, sport, vrienden enzovoort en overkomen je allemaal dingen die energie kosten. Het is logisch dat je aan het einde van de dag moe bent en je opnieuw moet gaan slapen om op te laden.

Wanneer je moe bent is het moeilijker om te vechten tegen negatieve gedachtes of de drang van een eetbui. Je hebt er simpelweg minder energie voor. Je denkt misschien dat alleen het bewegen van je lichaam energie kost, maar nee, je hersenen hebben ook hard voedsel en rust nodig! Om het gebrek aan energie te voorkomen is het om te kijken naar wat jou energie geeft en wat jou energie kost.

Probeer daarom gedurende de dag ook dingen in de plannen die je energie geven en waar je van uitrust. Denk aan sporten, wandelen, yoga, tekenen, muziek luisteren of lekker een serie kijken of dutje doen op de bank. Soms konden rustmomenten voor mij voelen alsof ik niet productief was, maar ze zijn in wezen juist heel productief, omdat je er echt veel aan hebt en op deze manier beter de dag doorkomt. Je hebt het gewoon nodig.

♦ Je bent te streng geweest
Als ik zei dat het de hele dag goed moest gaan, dan moest het ook echt helemaal goed gaan. Dan mocht ik van mezelf geen centimeter naast mijn oorspronkelijke plan zitten. Wanneer ik al een klein beetje van mijn plan afweek voelde het voor mij al als verpest. Naarmate ik in de loop van de dag me toch niet helemaal precies aan mijn strenge voornemens wist te houden, raakte ik steeds wanhopiger en voelde het in de avond alsof ik een vreselijk slechte dag had gehad en net zo goed alles kon verpesten. Zonde, want waarschijnlijk viel het allemaal wel mee met hoe slecht mijn dag was geweest. Ik legde de lat enorm hoog en was gewoon veel te streng voor mezelf.

Het is prima om een schema of plan te maken en doelen te stellen, maar wees daarin ook mild naar jezelf. Een goed plan of duidelijke doelstelling kunnen houvast bieden, maar het is niet meer dan menselijk daar af en toe een beetje vanaf te wijken. Soms overkomen dingen je gewoon of voel je je net even anders dan je van tevoren had gedacht. Het is oké wanneer niet alles in één keer lukt of precies gaat zoals je had gehoopt. Wanneer je één kopje stuk laat vallen tijdens het afwassen, smijt je toch ook niet de rest van de vaat kapot?

♦ Plotselinge leegte
Het is het einde van de dag, de meeste dingen die moest doen heb je achter de rug. Je komt thuis van werk, school, sport of een vriendin en ineens zit je weer in je eentje thuis. Deze leegte kon mij af en toe overvallen. Doordat ik niet meer bezig was en niks meer hoefde te doen, kwamen gedachtes en gevoelens ineens wat meer naar voren. Ik kon flink piekeren over de afgelopen dag of de dingen die ik de volgende dag moest doen. Vaak vluchtte ik op dat soort momenten maar in mijn eetstoornis.

Wanneer gedachtes en gevoelens te heftig voor mij werden gebruikte ik mijn eetstoornis om daar mee om te gaan. Om dit te voorkomen moest ik andere manier zien te vinden om mijn gevoelens te kunnen uiten. Het hielp mij om bijvoorbeeld te schrijven, tekenen of even met iemand te bellen en de dag te bespreken. Wat ook kan helpen is nog even afleiding te zoeken voor het slapengaan door bijvoorbeeld een boek te lezen. Beeldschermen kan je vlak voor het slapengaan beter wel vermijden, want het kan je nachtrust flink beïnvloeden.

♦ Het is een gewoonte
Ik dacht dat doelen volhouden simpelweg te maken had met maar genoeg discipline hebben. Keihard ‘nee‘ tegen jezelf blijven zeggen en gewoon tegen je gevoel ingaan. Terwijl ik het nu zo opschrijf zie ik hoe wrang dat klinkt en vind ik het ook helemaal niet zo gek dat ik het niet altijd vol hield. Iets willen veranderen is niet slechts een kwestie van iets niet meer doen, maar van iets anders wel doen. Dit doe je door nieuwe, goede gewoontes aan te leren. Zoals inderdaad dat boek lezen, dat rustmomentje creëren of dat rondje gaan wandelen.

Goede gewoontes aanleren kost even tijd, maar brengt uiteindelijk veel rust. Het is niet een kwestie van een keertje afleiding zoeken en ‘gewoon veel discipline’ hebben, maar van nieuwe, gezonde en fijne gewoontes aanleren. Een gewoonte aanleren is een kwestie van structureel iets blijven doen tot het in je systeem komt en je het automatisch al doet. Dat klinkt inderdaad makkelijker gezegd dan gedaan. De eerste 10 keer kost het ook moeite, maar na de 100ste keer gaat het haast vanzelf.

♦ Je gelooft wat je denkt
Toen ik nog in mijn eetstoornis zat was ik erg gevoelig voor negatieve gedachten. Ik liet ze mijn leven bepalen en handelde er vaak naar. Woorden als “Het is nu toch al verpest” en “Zie je wel, je kan het toch niet” spookte vaak door mijn hoofd. Meestal gaf ik toe aan deze gedachten zonder ze verder te ontleden. Mijn zelfvertrouwen was immers erg laag en toegeven leek dan makkelijker dan ertegen vechten. Stilstaan bij m’n gedachten vond ik maar lastig en pijnlijk.

Toch is het belangrijk deze gedachten eens goed onder de loep te nemen en je af te vragen of ze wel kloppen. Sta eens stil bij je gedachte, al is hij niet leuk om te horen, en daag deze gedachte uit. Klopt deze gedachte wel? Wat vind ik er zelf eigenlijk van? Wat wil ik eigenlijk? Gaat dit mij helpen? Wat zou er gebeuren als ik hier nu niet naar zou luisteren? 

Het kon op dit soort momenten altijd heel druk zijn in mijn hoofd. De stem van mijn eetstoornis en mijn gezonde kant zorgden voor een hoop kabaal en gekibbel. Soms zag ik door de bomen het bos niet meer. Het hielp mij dan hier even met iemand over te praten of het even voor mezelf op papier te schrijven. Op deze manier werden mijn gedachten wat tastbaarder en makkelijker te bevatten. 

Heb jij nog tips?