Zelfzorg is onderhoud

Selfcare, selflove, kiezen voor jezelf. En dat allemaal uit liefde. Misschien denk je elke keer als je zoiets leest; het zal allemaal wel… Het is niet vanzelfsprekend om dit te voelen of om dit moeiteloos in jezelf aan te wakkeren. Het is denk ik wel iets wat het leven makkelijker kan maken en wat ervoor kan zorgen dat je andere keuzes maakt als het gaat om je welzijn en gezondheid. Maar die eerste stapjes in het zorgen voor jezelf, in het belangrijk maken van je lichamelijke en geestelijke gezondheid, hoeven misschien niet uit pure liefde te komen om succesvol te zijn. Wat nou als je zelfzorg gaat zien als onderhoud? 

Zuinig omgaan met je spullen

Bekijk het eens heel feitelijk en medisch. Of bekijk jezelf eens zoals je je fiets of je auto bekijkt. Dan bedoel ik niet dat moment dat je je fiets tegen een paal gooit, hem ziet vallen, en toch gewoon wegloopt. Ik bedoel het onderhoud dat je in meer of mindere mate, als vanzelfsprekend, pleegt aan de spullen die je hebt. Misschien niet omdat je er onvoorwaardelijk van houdt, maar omdat je het er toch mee zult moeten doen. Om te voorkomen dat je langs de weg komt te staan, ga je op tijd tanken. Om te voorkomen dat je volledig op je velgen rijdt, pomp je toch mopperend je banden maar weer op. Zou ‘ie niet lek zijn? Morgen maar even langs de fietsenmaker voor de zekerheid…

Bron foto

Voorkomen is beter dan genezen

Want liever iets voorkomen, dan dat je iets moet repareren. Met alle risico’s van dien. Je weet namelijk ook dat genezen en repareren nog veel meer tijd en geld gaat kosten. Je gezondheid is dat belangrijke voertuig waarmee je vooruit moet bewegen. Of zelfs als je niet vooruit kan of wil, wil je er wel veilig mee stil kunnen staan. Het bestaat uit ontzettend veel onderdelen die goed samen kunnen werken, als je het maar blijft onderhouden. Gezondheid is denk ik niet enkel de afwezigheid van ziekte of gebrek. Misschien voelt het zo dat als er niets aantoonbaar mis of ongezond is, je dus kan spreken van gezondheid. Maar is dat zo?

Aan een eetstoornisbrein hoef je het niet te vragen, want dat kan altijd erger. Het kan altijd zieker en tot het moment dat je total loss bent, kun je altijd nog wat verder. Tot dat moment voelt alle zorg overbodig. Ik ben niet ziek, of niet ziek genoeg, dus het gaat goed. Of goed genoeg. Maar niet (te) ziek zijn, betekent denk ik ook niet dat je kunt praten over gezondheid. Het kan misschien erger, ja. Maar het kan – en mag – daarvoor ook al beter gaan. Zou je een haperende en piepende auto ook vol overtuiging een goed werkende auto noemen? En met die slag in je wiel kom je inderdaad wel vooruit, maar je houdt het uiteindelijk niet zo lang vol.

Elk onderdeel telt

De auto is misschien niet total loss, maar als alles piept en kraakt en als de onderdelen niet goed samenwerken, gaan er toch echt rode lampjes branden om jouw aandacht te vragen. Gezondheid is het welzijn dat je ervaart op alle onderdelen die in jouw leven van belang zijn. Wat heeft jouw voertuig nodig? Wat moet optimaal – of zo optimaal mogelijk – werken? Vaak gaat het dan over je lichamelijke, mentale, emotionele, financiële en spirituele gezondheid. Het is een wisselwerking tussen al die factoren en het heeft allemaal invloed op elkaar.

Stel; we brengen het terug naar die keuze die je even niet uit liefde kan maken. En je vindt jouw emotionele welzijn – om welke reden of overtuiging ook – ondergeschikt. Je vindt jezelf misschien niet de moeite waard om te investeren in je mentale gezondheid, want je moet je niet zo aanstellen. Nalatig onderhoud op dat vlak gaat vroeg of laat ook effect hebben op de vlakken die je misschien wél belangrijk vindt. Het gaat roesten bij de emotionele scharnieren. Je mentale onderdelen moeten nodig luchten of ingesmeerd worden, maar daarmee door blijven lopen, zorgt ervoor dat je op het lichamelijke vlak minder goed kan presteren. Of dat het financiële vooruitzicht minder positief is, omdat het door die disbalans allemaal te zwaar geworden is. Kies je niet uit liefde, kies dan vanuit preventie. Kies je niet voor zelfzorg, kies dan voor het nodige onderhoud. Omdat het ten koste kan gaan van dingen die je wél voelt en belangrijk vindt. 

Ik kan het uiterlijk van de auto belangrijker vinden en daar al mijn aandacht aan geven. Maar als ik uit desinteresse en gemak de koelvloeistof niet bijvul, gaat die mooie auto nergens heen. Het is een totaalplaatje en jij – en jouw gezondheid – bent ook een totaalplaatje. Jij bent al die onderdelen; al die onderdelen maken hoe gezond of gelukkig jij je kan voelen. Ook de onderdelen die je moeilijk vindt of die soms een beetje pijn doen, doen ertoe. Misschien juist een beetje meer. 

Feitelijk bekijken

Je kan zelfzorg dus heel feitelijk bekijken. Wat kan het je feitelijk opleveren in je dagelijks leven? Of wat kan het je feitelijk gaan kosten als je het laat verwateren en verslonzen? Wat kan er uit je handen glippen op het gebied van welzijn en gezondheid als je jezelf total loss rijdt? 

Dat uitstellen van die zelfzorg zou je ook anders kunnen bekijken. Het vergt namelijk ook echt moed om die ruimte in te nemen. Om een stap te zetten, de aandacht te vragen, puur voor jouw gezondheid. Wat – gek genoeg – dus niet altijd als een volwaardige reden kan voelen. Breng dat eens terug naar die auto. Een autootje dat geen ruimte in wil nemen en zich daardoor op de parkeerplaats laat verpieteren, heeft daarna twee keer zo veel tijd, ruimte en zorg nodig om weer te kunnen rijden. Misschien voelt elke onderhoudsbeurt en elke vorm van aandacht te veel, omdat het nu niet acuut nodig lijkt te zijn. Je ziet nog geen scheuren en er kraakt nog niets. Maar bij het zien van een scheur, als je ze al aan de oppervlakte kan zien, ben je te laat. Geen enkele vorm van zorg is dus overdreven of onnodig. Elke keer dat je zorgt voor jezelf voorkom je iets in de toekomst. Daar ‘zorg’ je voor. 

Misschien kun je vandaag voorkomen dat je aan het einde van de week uitgeput en huilend op de bank in slaap valt. Misschien kun je nu voorkomen dat je emotionele emmer overloopt, door toch even met iemand te praten deze week. Je kunt voorkomen dat de eetstoornis sterker wordt, door vandaag iets te eten wat je eigenlijk eng vindt. Nee, misschien is het niet nodig en misschien is je eetlijst ook prima. Maar wat kun je met dat stukje zelfzorg winnen? Is het dan nog steeds zo onbelangrijk?

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.