Aankomen door eetbuien

Na een periode van te weinig eten begon bij mij een periode van niet te stoppen eetbuien. Binnen no time kwam ik kilo’s aan. Omdat ik ondergewicht had, was het in theorie geen probleem. Mijn lichaam had het juist nodig. Maar wat als je wel al een gezond gewicht of juist overgewicht hebt? Wat als je zwaarder gaat wegen dan goed voor je is? Als zowel je fysieke gezondheid als je zelfbeeld hier onder lijden? Als je die eetstoornis maar niet onder controle lijkt te krijgen? Wat als je maar blijft aankomen door de eetbuien…?

Om te beginnen wil ik alvast even gezegd hebben dat ik nooit overgewicht heb gehad. Ik schrijf over aankomen vanuit mijn eigen ervaring, maar die specifieke ervaring met overgewicht heb ik niet. Ik begrijp dat het voor de mensen die daar wel mee worstelen kan voelen alsof ik makkelijk praten heb. Maar de ervaring van eetbuien, de enorme angst om aan te komen en het haten van je eigen lichaam ken ik maar al te goed. Het gevoel dat je het allemaal niet meer onder controle hebt. Het walgen van je eigen lichaam. De eeuwige wens om af te vallen en de verwoede pogingen om te lijnen. Pogingen die hebben geleid tot niets dan wanhoop en zelfhaat. De oneindige cirkel van eetbuien en compenseren. De angst voor eten die steeds sterker werd en het vertrouwen in mijn lichaam dat steeds minder werd.

Overgewicht kan een extra moeilijkheid zijn. Maar wie geen overgewicht heeft, kan hier net zo goed mee worstelen en heeft evengoed een échte eetstoornis. Ja, je lichamelijke gezondheid telt mee en je gewicht hoort daarbij, maar een eetstoornis zit voornamelijk in je hoofd. Dat is uiteindelijk waar de grote verandering plaats moet gaan vinden. Een eetstoornis krijg je immers niet door je gewicht, maar je gewicht kan wel (hoeft niet) gevolgen ondervinden van je eetstoornis. Dus voor degene die wel worstelen met overgewicht: ik hoop dat, ondanks dat ik geen overgewicht heb gehad, je toch iets aan mijn verhaal kan hebben en eruit kan halen wat voor jou waardevol is.

De wens om af te vallen

Hoe krom het ook is; mijn motivatie om in behandeling te gaan was in eerste instantie enkel en alleen om van mijn eetbuien af te komen. In mijn achterhoofd bleef het idee spelen dat als ik dat weer onder controle had, ik wel weer wat kon afvallen. De wens om af te vallen hield mijn eetstoornis in stand. Ik moest afvallen van mezelf en om af te vallen moest ik minder eten. Schrappen dus. Ik had geen vertrouwen in de voedingslijst die ik vanuit m’n behandeling mee had gekregen. Als ik daar al vertrouwen in had, zou ik toch minder eten om mezelf al een beetje in te dekken voor eventuele eetbuien en om het afvallen te versnellen. Doordat ik vaak te weinig at, bleef mijn lichaam om eten vragen. Doordat ik heel streng en angstig was, voelde een beetje ‘buiten de lijntjes kleuren’ al alsof ik het compleet verpest had en het niets meer uitmaakte. Één extra koekje en de ziekte in mijn hoofd liet mij direct tien kilo zwaarder voelen. Dan maar een eetbui, want daar kon ik m’n angst en verdriet in kwijt.

Fat shaming & de angst om aan te komen

Voor mij was het heel waardevol om de wens om af te vallen los te laten. Het bracht me namelijk nergens. Door de zelfhaat en de honger bleef ik maar in stomme cirkeltje rondlopen. Waarom was het dan toch zo moeilijk om er niet meer naar te handelen? Omdat ik bang was. Ik was ontzettend bang dat ik niet zou voldoen en ‘te dik zijn’ speelde daar een grote rol in. Waarom? Omdat dat is wat ik altijd al, bewust of onbewust, had geleerd. Fat shaming is iets dat werkelijk aan de hand is. Hoe idioot en onterecht het eigenlijk ook is. Want waarom maakt dat jou meer of minder mens? Wat zegt het over jouw karakter en jouw waarde? Vanuit de buitenwereld kreeg ik continu bevestigd dat het er blijkbaar wel toe deed hoeveel je woog en wat voor figuur je had. Dikke mensen werden gepest op het schoolplein of waren het lulletje in een romantische comedy. Dikke mensen waren nooit sexy of cool. Dikke mensen telden niet mee. Dunne mensen wel. Die kregen wel de hoofdrol, waren de modellen en leken gewaardeerd te worden. Of ik nu echt te dik was of door een vertekend lichaamsbeeld dacht dat ik te dik was, de angst dat anderen me daarom af zouden keuren was enorm.

Body positivity 

Krijg je een eetstoornis door dit schoonheidsideaal? Nee, dat denk ik niet. Hoewel ik wel denk dat het er invloed op heeft, had mijn eetstoornis in essentie helemaal niks met mijn gewicht te maken. Een eetstoornis is immers nooit iets dat op zichzelf staat. Het is altijd gekoppeld aan een achterliggend probleem. Een ander psychische aandoening, een trauma of een laag zelfbeeld bijvoorbeeld. Daarnaast heeft een eetstoornis vaak te maken met het onderdrukken van gevoelens. Het is in wezen een copingmechanisme dat zich ontwikkeld tot een psychische aandoening. Tegenwoordig wordt er steeds meer aandacht besteed aan body positivity, wat een heel goede ontwikkeling is. Dat kan zeker bijdragen bij eetstoornisherstel. Maar stel dat iedereen helemaal ‘body positive’ zou zijn, dan zouden er nog steeds eetstoornissen kunnen bestaan. Niet vanwege de angst om geen goed genoeg lichaam te hebben, maar als een manier om om te gaan met emoties. In dat geval zou de angst op gezondheidrisico’s bij overgewicht meer op de voorgrond komen te staan. In plaats van de angst om niet te voldoen.

Maar overgewicht is toch ongezond?

Ja, in theorie breng het gezondheidsrisico’s met zich mee als je te zwaar bent. Als dat je motivatie is om wat gewicht kwijt te raken, is dat oké. Doe het echter wel onder begeleiding van een diëtist. Zéker als je ook met een eetstoornis worstelt. Echter rust niet je gehele gezondheid op enkel je gewicht. Er zijn heel veel mensen die een volgens het BMI een gezond gewicht hebben, maar verder helemaal niet zo gezond zijn. Ik denk dat we allemaal eigenschappen of gewoontes hebben die wat minder gezond zijn en eigenschappen die wel goed zijn voor onze gezondheid. Wat kan betreft is het ook een beetje geven en nemen, de juiste balans zoeken. Wat kost iets je en wat levert iets je op? Zo zijn er mensen die er vrede mee hebben dat ze roken. En zo zie ik het door de vingers dat ik wel eens een biertje teveel drink. Als het maar niet de spuigaten uitloopt. En zo is het ook met gewicht. Als je verder gezond bent, hoeft het niet erg te zijn als je iets te zwaar bent. Zeker niet als het accepteren daarvan voor veel meer rust in je hoofd zorgt! Daarnaast zegt je BMI ook niet alles. Kijk waar jíj je fijn bij voelt en laat dat gevoel niet afhangen van het oordeel van het oordeel van een ander. Want fat shaming zegt meer over die persoon dan over jou. 

Neem je probleem serieus

Je goed voelen in je lichaam kan een hele klus zijn. Die negatieve overtuigingen ombuigen naar iets milders, is geen makkie. En als je tevreden bent met je lichaam, kan je nog altijd een eetstoornis hebben. Neem je probleem daarom serieus. Hoe zeer ik het ook geloofde, in werkelijkheid was het voor mij niet nodig om af te vallen. Dat was niet enkel omdat ik een gezond gewicht had met een vertekend lichaamsbeeld. Dat was boven alles omdat mijn gewicht niks te maken had met waar het werkelijk om ging. Wat mijn gewicht ook was geweest, het had mij niet gezonder gemaakt als het zou veranderen, omdat niet mijn lijf, maar mijn hoofd ziek was. Dit geldt voor iedereen met een eetstoornis. Staar je niet blind op dat lichaam, maar gun jezelf de ruimte om te onderzoeken wat er achter zit. Geef ruimte aan de onderliggende problematiek en ga daarmee aan de slag. Zoek hulp in je omgeving en/of van een professional, want dat mag, ongeacht je gewicht.

Een aantal praktische tips

♥ Hou je aan een volwaardig eetpatroon met een goede structuur en voldoende hoeveelheden. Ontzeg jezelf niets. Alles kan, zolang het met mate is. 

♥ Schakel hulp in van een diëtist om een eetschema te maken dat bij jou persoonlijk past.

♥ Geef je lijf en het eetschema de kans. Hou dit echt een aantal weken/maanden vol voor je conclusies trekt.

♥ Je komt niet aan van een volwaardig eetschema, wel van eetbuien. Weet wat je wil schrappen.

♥ Het kan gebeuren dat je een beetje aankomt als je eetbuien hebt bovenop je eetschema.
Dit is heel lastig, maar probeer toch door te zetten. Door weer te lijnen kom je weer in het cirkeltje terecht.

♥ Zoek steun bij je omgeving. Zowel praktisch als emotioneel.

♥ Wees niet boos op, maar geïnteresseerd in jezelf. Waarom doe je zoals je doet? Je hebt de eetbuien niet voor niks. Wat heb je werkelijk nodig?

♥ Schakel professionele hulp in.

♥ Oefen body positivity als je daar iets aan hebt.

♥ Verschuif je focus op de fijne dingen die niets met je lichaam te maken hebben. Je bent meer dan een lijf!

♥ Denk aan de lange termijn. Eetstoornisherstel kost tijd.

Hoe ga jij hiermee om?