Als je nadenkt over zelfbeschadiging

Ik vond het altijd beschamend om te zeggen: de eerste keer dat ik mijzelf beschadigde, was nadat ik op het internet had gezien dat dit een ding was. Ik weet niet of ik er ook uit mezelf op was gekomen – dat doet er uiteindelijk ook niet meer toe – maar ik zag het en het liet me niet meer los. Ik dacht na over zelfbeschadiging en zette op gegeven moment de stap om dit ook uit te voeren. Niet wetende hoeveel spijt ik hier jaren laten van zou hebben. Stoppen was moeilijk en de littekens gaan niet meer weg. Mijn omgeving stelde bezorgd, geschrokken of zelfs vol afschuw vragen en ik schaamde me dood. Dit had ik nooit gewild. Toch bleef het aan me trekken, bracht het me blijkbaar iets waarvan ik dacht het nodig te hebben en dat was niet voor niks. Denk jij – voor het eerst – na over zelfbeschadiging? Lees dan deze blog.

Zelfbeschadiging komt in alle vormen en maten. Het is – net als eetstoornissen – niet altijd zichtbaar. Niet iedereen houdt er littekens aan over, maar dat maakt het feit dat je jezelf pijn doet of wil doen niet minder erg. Lees hierover ook de blog ‘Zie je mijn pijn?‘ en ‘10 manieren waarop je jezelf pijn doet‘. Onderschat het niet en zorg goed voor jezelf. 

Leid jezelf af als je nadenkt over zelfbeschadiging

Denk je aan zelfbeschadiging? Of je nou op het punt staat om het te doen of dat het vaag in je achterhoofd blijft rondsluimeren; probeer even stil te staan, je gedachten voor een paar minuten te verzetten en wat tijd te winnen. Luister naar fijne muziek, kijk een televisieserie, wandel een rondje of bel iemand op met wie je kan praten over koetjes en kalfjes. Dit kan je gedachten even verzetten.

Het hoeft helemaal niet zo te zijn dat je je hierna echt beter voelt. Misschien wel, dat zou fijn zijn. Maar zo niet, dan is het ook goed. Het is begrijpelijk dat de reden waarom je jezelf wilde beschadigen niet ineens verdwenen is. Maar het geeft je wel weer iets meer tijd. Tijd om niet vanuit een impuls te reageren en stil te staan bij of dit jou echt gaat helpen. Of dit echt is wat je wilt en waarom je het wilt.

Onderzoek waar de gedachte over zelfbeschadiging vandaan komt

Als het lukt om even stil te staan, geeft dat misschien ruimte om ook stil te staan bij waarom je jezelf pijn wilt doen. Zelfbeschadiging kent vele oorzaken die elkaar soms ook overlappen. Het kan uiteenlopen van het straffen van jezelf tot het beschermen van jezelf en van zelfhaat tot een manier om te communiceren. In de blog ‘Waarom doe je jezelf pijn?‘ wordt hier uitgebreid over geschreven. Ik hoop dat de blog je kan helpen om jezelf een beetje beter te leren kennen, of dat het je kan helpen om te verwoorden wat al die tijd vooral een heel sterk gevoel is geweest.

Schaam je er niet voor, waar het ook vandaan komt. Ik bevond me in een subcultuur waarin het pijn doen van jezelf soms ook een beetje verheerlijkt kon worden. Dit staat niet omschreven in de blog – al past het wellicht onder ‘zelfbeschadiging om te communiceren’ – maar had er achteraf ook bij gekund. Hoe ziekelijk dit ook was, ik voelde me daardoor wel ergens thuis. Net zoals ik me thuis voelde op pro-ana sites. Ook hoor ik vaker hoe zelfbeschadiging ook een soort bewijsdrang kan zijn. Laten weten dat je het erger hebt dan een ander. Dat betekent niet dat je het erger maakt dan het is. Het laat vooral zien hoeveel noodzaak jij hebt om gezien te worden. Hoe niet gezien je je niet voelt of hoe bang je bent om niet gezien te worden. Eenzaamheid is een ontzettend zwaar gevoel en zelfbeschadiging daardoor inzetten is heel begrijpelijk, al is het absoluut niet wenselijk. Maar dat is het in geen geval.

Vertel het aan iemand die je vertrouwt

Hoe eng het ook is om deze gevoelens met iemand te delen, het is belangrijk om hier niet alleen mee rond te blijven lopen. Ook als je jezelf nog geen pijn hebt gedaan, maar er wel aan denkt. Niet alleen vanwege de gedachtes zelf, maar ook om het grotere dat er waarschijnlijk achter zit. Het idee om jezelf te beschadigen heb je niet voor niks en het is ook niet niks. Het is iets dat je ontzettend raakt en dat waarschijnlijk heel kwetsbaar voelt, dus vertel het aan iemand die je vertrouwt.

Misschien denk je dat het wel meevalt. Dat het maar een gedachte is en dat je het toch niet gaat doen. Of misschien heb je het al eens gedaan, maar wil je het graag zelf oplossen. Ik weet uit ervaring hoe verslavend het kan zijn wanneer je hier eenmaal mee begonnen bent. Je stopt er een hoop gevoelens mee weg, maar het is echt niet niks. Je mag het ook altijd hier op Proud2Bme, op het forum of in de chat, kwijt. We weten hoe het is en willen je er graag bij helpen. Je bent niet alleen.

Praat met een hulpverlener

Het kan opluchten en helpen om te praten met iemand in je omgeving, maar die persoon is niet hetzelfde als een hulpverlener. Misschien heb je het gevoel dat je het niet groter wil maken dan het is, maar je mag jezelf echt serieus nemen. Als het echt niet nodig is, dan merk je dat vanzelf wel en kan je altijd weer stoppen met professionele hulp. Zelf heb ik veel baat gehad bij therapie, zowel voor mijn eetstoornis als de achter- en omliggende problematiek. Zelfbeschadiging hoorde daar ook bij. Het kwam namelijk ergens vandaan. Je wilt jezelf niet voor niks pijn doen.

Mijn tip voor therapie is om echt eerlijk te zijn over hoe je je voelt en waar je aan denkt. Dan kunnen ze je ook het beste helpen. Een therapeut zal niet zo snel ergens raar van opkijken en heeft waarschijnlijk al veel ervaring met mensen in een soortgelijke situatie. Daar is het je therapeut ook voor! Natuurlijk mag het allemaal op jouw tempo, moet je elkaar misschien eerst leren kennen of comfortabeler worden met jezelf. Ook dat mag je aangeven. Weet in ieder geval dat je alles mag zeggen en dat niks raar is.

Je bent niet raar, gek of slecht als je denkt aan zelfbeschadiging of worstelt met je mentale gezondheid

Het kan misschien voelen alsof je raar bent. Ik heb mezelf ook regelmatig afgevraagd: ben ik nu gek geworden? Ik voelde me zo’n slecht en waardeloos mens dat ik me zo eenzaam, verdrietig en mislukt kon voelen. Maar gevoelens zijn geen feiten, al kan het soms wel zo voelen. Je bent niet gek, raar of een slecht mens. Worstelen met je mentale gezondheid is – net als worstelen met je fysieke gezondheid – iets dat voor kan komen in een mensenleven. Je bent hier zeker niet alleen in en je kan hier ook weer van herstellen, net zoals je dat op fysiek vlak kan. Soms moet je met iets leren leven, maar dat betekent niet dat het leven niet fijn of waardevol kan zijn. Je bent geen minder mens. Je bent niet verpest. Je mag goed voor jezelf zorgen en voor je laten zorgen. Het is niet altijd makkelijk, maar je bent niet alleen.

♥

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.