Angst en controle

Wat er ook gebeurt, jij wilt overal de controle over hebben. Jij wilt zelf bepalen wanneer je naar huis gaat, jij wilt zelf bepalen wat en hoeveel je eet, hoeveel je weegt, wanneer je naar bed kan, wat je gaat doen met vriendinnen, hoe laat je weer thuis bent. Je wilt alles weten en alles kunnen veranderen, mocht dat nodig zijn.

Dit betekent dat als je naar een feestje gaat, jijzelf wilt kunnen bepalen wanneer je weer naar huis gaat. Je wilt dus met de fiets, je eigen auto of exact weten welke treinen/ bussen je terug kan nemen. Je wilt niet afhankelijk zijn van iemand anders.

Op vakantie gaan is helemaal lastig. Als het binnen Nederland is, is het nog wel te doen. Je hebt dan wel het overzicht en kan naar huis wanneer je wilt. Maar als de vakantie over de grens is, wordt dit al een stuk lastiger. Je kent immers de weg niet, noch het openbaar vervoer.

Met het vliegtuig op vakantie is het meest lastig voor je. Dit betekent namelijk dat je in een voertuig moet stappen dat je zelf niet kan besturen en waar je geheel geen controle over hebt. ###

Eenmaal in het land van bestemming heb je het gevoel niet terug naar huis te kunnen wanneer je wilt. Is het een land waar ze geen Engels spreken, dan wordt het nog moeilijker, aangezien je nog minder controle hebt over alles. Je weet niet wat er wordt gezegd én je kan niet zeggen, duidelijk maken, wat jij wilt.

Controle willen hebben kan in nog veel meer situaties terugkomen. Denk bijvoorbeeld aan op bezoek gaan bij een vriendin. Hoe persoonlijker de afspraak, hoe lastiger je het vindt om erheen te gaan. Wat zullen jullie gaan doen? Waar moeten jullie over praten? Wat als ze vragen heeft over hoe het met mij gaat? Wat als er stiltes vallen? Wat als ik weg wil maar er net ben? Allemaal vragen waar je van te voren het antwoord niet op kan hebben. Minder persoonlijke afspraken: samen een werktstuk schrijven, zijn eenvoudiger. Je weet wat er gaat gebeuren, je kan van te voren afspreken van hoe laat tot hoe laat je eraan gaat werken en je weet dus wanneer je weer thuis bent.

En dan hebben we natuurlijk nog het bellen. Bellen kan, als je overal de controle over wilt hebben, erg lastig zijn. Je weet van te voren namelijk niet wat er aan de andere kant van de lijn zal worden gezegd. Je hebt geen controle over hoe het gesprek zal lopen.

Ook hier geldt, hoe persoonlijker het gesprek, hoe lastiger het kan zijn. Al kunnen gesprekken die je moet voeren voor je werk/ studie, waar je vooraf nog niet volledig duidelijk hebt wat je gaat zeggen, ook erg lastig zijn.

Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen van de controle willen hebben, maar deze niet volledig hebben door de omstandigheden. Zo kan het zijn dat je nauwelijks bezoek durft te ontvangen in je huis: je bent bang dat je de controle over je huis kwijtraakt (als je heel netjes bent) of je vindt het vervelend dat je niet weet wanneer het bezoek weer weggaat.

Eigenlijk staan controle willen hebben en angstig zijn heel dichtbij elkaar. Voel maar eens wat er gebeurt met jezelf als je ergens de controle over los moet laten: je raakt in paniek, wordt angstig. Misschien besef je zelf nog niet eens zo goed dat dit gevoelens van angst zijn en denk je enkel “Nee, dat zie ik niet zo zitten”.

Ik vergelijk het gevoel vaak met bovenop de hoogste duikplank staan en twijfelen of je zal springen. Dát gevoel is angst, angst om de sprong te nemen in het diepe, ookal weet je feitelijk dat je weinig kan gebeuren.

Eigenlijk kan die extreme drang naar controle er juist voor zorgen dat je de controle over je leven verliest. Als je hier namelijk erg last van hebt, durf je en doe je op den duur niets meer. Je durft niet meer naar vriendinnen toe, je durft niet meer op vakantie, je durft niet meer bij iemand anders te slapen, je durft niet meer te bellen of de telefoon op te nemen, je durft geen bezoek meer te ontvangen, je durft niet meer… te leven.

Wat dat is eigenlijk wat is het, je durft niet te leven. Je bent bang om te leven, omdat je bang bent dat er iets misgaat. Je bent bang dat iets niet gaat zoals jij wilt dat het gaat. Je bent bang om niet leuk gevonden te worden, bang om te falen, bang om een ongeluk te krijgen, bang om het niet goed genoeg te doen, bang om aan te geven wat jij wilt, bang voor alles waarover jijzelf geen controle hebt. Misschien is je grootste angst wel om dood te gaan.

Oefenen, oefenen, oefenen is vaak het antwoord op wat je hier aan kan doen. Erg makkelijk gezegd, want als je zo eenvoudig zou kúnnen oefenen, was je er al lang van af. Als je zou kúnnen veranderen, had je het al lang verandert. De eerste stap naar verandering is erkennen dat je last hebt van angsten, erkennen dat je bang bent, dat je het eng vindt om geen controle te hebben. Daarnaast is het goed om uit te zoeken wat de oorzaak is van je angsten, waar je werkelijk bang voor bent. Misschien kom je daar niet zo eenvoudig achter, heb je daar hulp bij nodig van mensen die om je geven. Ook kan het goed helpen om jezelf telkens weer de vraag te stellen “Maar wat is het ergste dat me kan gebeuren?”

Ook kan je van te voren in je hoofd of op papier bedenken hoe je e.e.a. wilt gaan doen, wat je wilt gaan zeggen, waarover je wilt gaan praten, wat je kan zeggen als een gesprek stil valt. Dit geldt eigenlijk voor alle dingen die je eng vindt om te doen: bereid het voor. Vind je het eng om een nachtje bij iemand te gaan slapen, vraag jezelf dan af wat er nou werkelijk kan gebeuren. Bedenk hoe de dag en nacht eruit zal zien, wat je kan doen als je je niet fijn voelt en bespreek je angst met de persoon waar je gaat slapen. Het uitspreken van je angsten kan soms al heel erg helpen.

Vind je het nog te moeilijk, doe het dan samen met iemand. Ga samen met iemand naar die ene bijeenkomst. Zet je telefoon op speaker en bel die dokter samen. Ga samen met iemand bij die vriendin op bezoek…. en ga zo maar door.

Meestal kom je er dan achter dat het allemaal best meevalt en durf je de keer erop misschien alleen. Waarschijnlijk gaat dat dan nog niet met plezier en zullen paniekgevoelens, huilen en het allemaal niet meer zien zitten, hieraan vooraf gaan. Laat je steunen, laat je motiveren om tóch te gaan. Probeer het echt aan te gaan, want hoe meer je toegeeft aan de angst, hoe erger hij wordt, hoe meer leuke dingen hij van je zal afnemen, hoe kleiner je wereld zal worden.

Merk je dat je niet verder komt, dat je angsten blijven en ze je erg beperken in je leven, zoek hulp!

Scarlet

Geschreven door Scarlet

Reacties

27 reacties op “Angst en controle”

  1. Wow, wat een timing. Dit is precies waar ik het vanochtend over had met mijn psycholoog. Ik vind het fijn om deze blog te lezen, het zet veel dingen even op een rijtje! (:

  2. Herkenbaar, mooi geschreven!

  3. idd perfect timing.. ik ga morgen op vakantie met heel de familie, en er is NIETS gepland… helemaal nietss…!! drama als je bedenkt dat voor mij alles onder controle moet blijven, ik wil weten wanneer er wat gegeten wordt, met wie ik op een kamer slaap, en wat we allemaal gaan doen… dat is zooo moeilijk! dus de angst is op en top aanwezig 🙁

  4. Wauw echt een hele herkenbare blog! heel fijn om te lezen =)

  5. De connectie tissen angst en controle is een hele openbaring en inzichtelijk geschreven voor me, waarvoor dank, het voelt als confronterend en heftig en dat is het ook , het maakt me ook ergens soort van verdrietig, en schaam ik me er voor dat ik uit mijn ‘comfrot zone’ moet stappen en hulp,moet vragen om minder angst te kunnen ervaren en dus zo een stukje zelf controle uit handen te geven…is dit raar? Herkenbaar misschien voor iemand?

  6. Mooi geschreven, bedankt!

  7. perfecte timing

  8. Ja mooi geschreven en oefenen helpt inderdaad, soms tot vervelens toe maarja. Beter dan wachten tot je angstig wordt voor angst. Want dan komt paniek om d hoek kijken en ben je verder van huis!

  9. Heel herkenbaar, ben ‘gelukkig’ niet de enige die het zo ervaart.

  10. heel herkenbaar ik heb dit heel erg, dwangmatigheid en als ik ergens heen moet.. geen angst willen voelen en alles onder controle willen hebben.nooit op anderen kunnen vertrouwen.. lastig!!

  11. Ook voor mij een goeie timing van deze blog!
    Zelf probeer ik vaak te oefenen en door de angst en controle heen te breken, maar het lukt mij eigenlijk niet meer te genieten of uit te kunnen kijken van/naar normale, sociale dingen. Uit me terugtrekken met een boek in een heel rustige omgeving waarin nauwelijks iets (onvoorspelbaars) gebeurt kan ik als enige nog een soort voldoening of rust ervaren. De behoefte hieraan is steeds groter geworden, ik ben dat eigenlijk steeds dwangmatiger gaan doen en mijn leven is daardoor wel behoorlijk uit mijn vingers geglipt.
    Herkent iemand dit? Of heeft iemand ervaring dat dit toch weer kan veranderen? Ik weet van vroeger hoe het is om gewoon te genieten van “normale” dingen, en zou dat enorm graag weer willen kunnen!

  12. Jeetje wat herkenbaar.. Wat een timing ook. Dankjewel voor dit stuk, ik ga er wat mee doen.

  13. Dat van dat bellen klopt precies! Nu weet ik eindelijk waar het vandaan komt dat ik nooit wil bellen… En ik durf inderdaad de telefoon niet op te nemen.
    En ook feestjes sla ik hierom het liefste over..
    Dank je voor het artikel!

  14. Herkenning.. Het klopt precies!

  15. Herkenbaar, Bij sommige dingen had ik niet eens door dat het hierdoor kwam. Wow

  16. Hele, hele mooie blog.

  17. Timing kon niet beter…

  18. Herkenbaar, vooral als ik heb afgesproken met een vriendin. Dan ben ik echt angstig, zo van, wat moet ik zeggen, wat moet ik doen als we niets leuks aan elkaar te vertellen hebben? Wat zal ze van mij denken?

  19. Wauw, helaas herkenbaar… Vooral het niet met vriendinnen alleen durven zijn zonder iets echt ‘te.doen’ te hebben. pijnlijk:'(

  20. wauw.. heel herkenbaar..

  21. Wat hier boven staat is echt heel erg herkenbaar.
    Ik heb dit zelf heel erg gehad, en ik heb het nog steeds een beetje.
    Bij mij werd een gegeneraliseerde angststoornis vastgesteld (dit is een angststoornis waarbij je je zo veel zorgen maakt over alles, en dat je alles wilt weten van te voren omdat je zo bang bent dat er iets fout gaat dat je gewoon constant bang en verdrietig bent over wat er komen gaat) en ik ben hiervoor in behandeling geweest bij een psycholoog en dat heeft mij echt heel erg geholpen. Dus voor de meiden hier voor wie het echt te erg wordt en je eigenlijk niet goed meer kunt functioneren, zoek help! Dat heb ik ook gedaan en bij mij heeft het echt heel veel geholpen.

  22. Jammer dat er geen bronnen worden gebruikt!

  23. waarom moeten er bronnen worden gebruikt? Dit is toch gewoon een stuk geschreven en bedacht door Scarlet?

  24. Geweldig stuk. Volgens mijn psychologe is mijn anorexia extreem gefocust op de controle. Controle die ik nergens anders kan krijgen; financieel en in sociale situaties niet.

    Wat wel helpt is dus de begeleiding vanuit het autisme; we gaan samen naar afspraken met nieuwe mensen en ze belt instanties die ik niet durf te bellen.
    Verder bespreken we dingen, dat maakt ze een stuk minder erg.

  25. Woow wat een openbaring!
    Ik houd niet van bellen, spontane afspraakjes, logeren etc…
    Nu pas realiseer ik me waarom! Dit is precies de reden. Ik weet niet precies hoe het gaat verlopen en dat is wat me beangstigd. Ik weet niet waar we heen gaan en hoe lang het duurt. Ik weet niet wanneer, wat en of ik moet eten, hoe laat ik weer thuis ben, wat ik aan moet, hoe ik me moet gedragen…
    Still a long way to go….

  26. ja,ook ik heb allerlei angsten…..uiteindelijk de grootste angst om dood te gaan. of om erg pijn te moeten lijden…dit geeft grote spanningen….televisie helpt niet hierin….geeft teveel prikkels teveel spanningen….spannende programmma s niet gaan zien daarom. ook agreesieve muziek werkt niet mee hierin. Heb onlangs opnieuw een autoongeluk gehad…dit maakt het nog erger.!! T leven lijkt een risico dus…..bedankt voor jullie allemaal die ook hun moeiten deelden op deze site.!! Mischien heeft iemand nog wat raadgevingen in deze moeiten?? Ik probeer wel mijn zorgen bij God te brengen intussen…want het wordt alsmaar erger in mijn situatie….

  27. Zo herkenbaar dit bizar gewoon ben heel blij te lezen dat ik niet alleen ben met angst , en dus geen aansteller bent .

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *