Ik zat middenin mijn eetstoornis toen ik plotseling iemand hoorde over koolhydraat-arm eten. Plotseling begon ik er aan te twijfelen wat ik wel of niet moest eten. Er ontstond een beetje een angst rondom koolhydraten. Ze werden weggezet als slechte suikers en onnodige dikmakers. Hoe terecht is die angst? Koolhydraten heb je immers gewoon nodig. In deze blog bespreek ik 10 redenen om niet bang te zijn voor koolhydraten.
1. Koolhydraten is niet enkel snoep en koek
Als ik het woord koolhydraten hoorde dacht ik al snel aan producten als zoet broodbeleg, snoep, frisdrank en snacks. Producten met een hoop toegevoegde suiker en het stempel ongezond erop gedrukt, maar koolhydraten zijn niet enkel snoep en koek. Suikers, zetmeel én vezels zijn allen vormen van koolhydraten. Suikers komen inderdaad veel voor in snoep, maar koolhydraten vind je ook in producten als (wit en volkoren) brood, pasta, granen, rijst, aardappels, groente, peulvruchten en fruit.
2. Koolhydraten bevatten vitamines en mineralen
Het idee dat ik had over koolhydraten was dat het slechts loze energie was zonder verdere waarde, maar dat is niet zo. Koolhydraten bevatten namelijk belangrijke vitamines en mineralen. Dit geldt niet altijd voor alle soorten koolhydraten. Een volkoren brood of stuk fruit bevat inderdaad een stuk meer voedingsstoffen dan bijvoorbeeld een wit brood of glas cola. Of je dat laatste dan zou moeten mijden kom ik later nog op terug, maar laten we voor nu even focussen op de producten waar wel belangrijke voedingsstoffen inzitten. Dat is een belangrijke reden waarom je de voedingsgroep met koolhydraten niet zou moeten skippen.
3. 40% tot 70% procent van je energie haal je uit koolhydraten
Koolhydraten vormen een belangrijke bron van energie voor ons lichaam. De Gezondheidsraad adviseert om 40 tot 70% van je energie uit koolhydraten te halen. Of je dat doet hangt natuurlijk van jezelf af, maar volgens de gezondheidsraad is dat wel de meest ideale marge als je gezond wilt eten. Je lichaam heeft koolhydraten nodig. Niet alleen voor de voedingstoffen, maar ook voor de energie. Zo hebben je hersenen bijvoorbeeld koolhydraten nodig om goed te kunnen functioneren.
4. Niet elk koolhydraat is hetzelfde
Je hebt koolhydraten en je hebt koolhydraten. Dat valt niet zomaar allemaal over één kam te scheren. Zo heb je bijvoorbeeld langzame- en snelle koolhydraten. Misschien heb je hier wel eens van gehoord, maar wat betekent het nou eigenlijk en hoe werkt dat dan? Snelle koolhydraten bestaan uit slechts één glucosemolecuul en zijn makkelijk af te breken voor ons lichaam, waardoor ze snel kunnen worden opgenomen door ons lichaam. Je zou kunnen zeggen dat producten met snelle koolhydraten producten zijn waar suiker aan is toegevoegd, zoals snoep, chocola, frisdrank, witbrood, witte past etc. Omdat je lichaam dit makkelijk opneemt geeft het een energieboost. Je bloedsuikerspiegel stijgt, maar zakt daarna ook snel weer. Als je te veel van die snelle koolhydraten eet en te veel schommelt met je bloedsuikerspiegel is dat niet zo gezond, daarom stuurt bijvoorbeeld het Voedingscentrum er ook op aan om vooral producten met langzame koolhydraten te eten.
Langzame koolhydraten bestaan uit meerdere glucosemoleculen. Het lichaam heeft meer tijd nodig om dat af te breken waardoor de energie geleidelijker gebruikt wordt en je niet zo’n grote schommeling in je bloedsuikerspiegel hebt. Producten met langzame koolhydraten zijn bijvoorbeeld volkorenbrood, volkorenpasta, aardappels, rijst (ook witte rijst), peulvruchten en gedroogd fruit. Deze producten met koolhydraten zijn dus wel belangrijk in je voedingspatroon.
5. Koolhydraten zijn belangrijk voor de darmfunctie
Dat niet elk koolhydraat hetzelfde is zie je ook terug in de verdeling tussen verteerbare en niet verteerbare koolhydraten. De verteerbare koolhydraten kunnen inderdaad door het lichaam worden opgenomen als brandstof, maar de niet verteerbare koolhydraten worden niet door het lichaam opgenomen. Dit zijn voedingsvezels. Ondanks dat ze niet dienen als energiebron voor het lichaam, hebben ze wel een heel andere belangrijke functie. Voedingvezels zijn namelijk belangrijk voor een goed werkende darmflora. Voedingsvezels vind je vooral terug in de langzamere koolhydraten.
6. Variëren is belangrijk
Misschien vraag je je nu af: Mag je dan nooit meer producten met snelle koolhydraten eten? Snap ik wel, want waarom zou je? Als je leest dat snelle koolhydraten slecht zijn voor je bloedsuikerspiegel en over het algemeen minder vezels bevatten lijkt er niet echt een nut in te zitten. Vroeger was suiker echt een luxe-product. Er was destijds niet veel van. Dat is nu wel anders. Toch denk ik dat het goed is om het wel te blijven zien als een luxe-product. Niet als basisproduct, maar als een extraatje, iets om jezelf even mee te verwennen. Te veel van iets is natuurlijk nooit goed, maar van een keertje jezelf iets wat extra luxe gunnen krijg je niks ergs. Wat dat betreft is variëren echt het sleutelwoord als we het hebben over een gezond eetpatroon. Lees ook: Hoeveel snacks is normaal?
7. Jezelf iets ontzeggen merk je fysiek en mentaal
Zelf worstelde ik onwijs met eetbuien en compenseren. Ik kwam maar niet uit die cirkel. Aan de ene kant stond mijn angst om aan te komen en aan de andere kant de hoge lat die ik telkens maar niet haalde en de enorme kritiek die ik dan op mezelf kon geven. Aan de ene kant strenge regels en aan de andere kant de behoefte om vrij te zijn. Het werkte niet. Ik probeerde mezelf van alles te ontzeggen, maar daardoor ging mijn lijf, en ook mijn hoofd, er alleen maar meer naar vragen. Dit lokte eetbuidrang uit met alle gevolgen van dien. Koolhydraten heb je nodig, niet alleen omdat ze belangrijke voedingstoffen bevatten, maar ook omdat je jezelf af en toe iets lekkers mag gunnen. Daarmee wil ik overigens niet zeggen dat alleen producten met koolhydraten lekker zijn, maar puntje bij paaltje maken we natuurlijk wel vaak de associatie met koolhydraten en dingen die veel mensen lekker vinden, zoals snoep en snacks.
8. Afvallen door een koolhydraat-arm dieet is onzin
Onzin en onzinnig. Je valt niet af doordat je minder koolhydraten eet, je valt af omdat je minder eet. Dat is de enige reden waarom je afvalt. Wat je dan eet, maakt vervolgens niet uit. Althans, niet voor het doel om af te vallen, maar wel voor het doel om gezond te zijn. Je kan best afvallen en dun worden door elke dag alleen een Magnum te eten en verder niks anders, om maar even een extreem voorbeeld, maar je gaat daarmee wel onwijze tekorten krijgen. Als je koolhydraten schrapt uit je dieet, krijg je tekorten. Afvallen kan ook op een gezonde manier, zonder tekorten te krijgen. Dat is gezond voor je lijf, maar het is ook belangrijk om op mentaal gebied op een gezonde manier met afvallen bezig te zijn. Een eetstoornis maakt in sommige gevallen dun, maar in geen geval gelukkig. Je kan je afvragen waarom jij zo graag wilt afvallen.
9. Iedereen eet koolhydraten
Hoewel dit punt een beetje suf en voor de hand liggend lijkt, was het wel een punt dat ik heel erg relativerend vond. Kijk eens naar de mensen om je heen. Wat eten die mensen? Kijken naar wat de mensen om me heen doen is iets dat ik vaker kon inzetten als m’n eetstoornis iets lastig vond. Aan de ene kant kan jezelf vergelijken heel negatief werken, maar aan de andere kant kan jezelf vergelijken ook iets positiefs zijn. Hoe doen gezonde mensen dat? Dan zou dat voor mij toch ook wel moeten gelden?
10. Hoe ik dat doe?
Grappig, want eigenlijk is het niet iets waar ik normaal gesproken heel erg bij stil sta. Het gaat een beetje op de automatische piloot, denk ik. Als ik kijk naar mijn eigen voedingspatroon en in hoeverre ik bezig ben met of en wat voor koolhydraten ik eet, zal daar volgens het Voedingscentrum vast en zeker verbetering in mogelijk zijn, maar volgens mij doe ik het ook niet heel slecht. Ik weet dat het goed is om voor volkorenproducten te kiezen, maar ik vind een witte boterham bijvoorbeeld ook wel eens lekker. Zoet broodbeleg maak ik me helemaal niet druk om en ik zorg altijd dat ik naast producten die ik meer ‘voor de lekker’ eet, ook producten eet waarvan ik weet dat ze voedzaam zijn. Dat reken ik niet per dag uit ofzo, maar dat doe ik een beetje op gevoel. Zelf denk ik dat dat het meest gezond is, zeker met mijn eetstoornisverleden….
♥
Geef een reactie