Ben ik hooggevoelig?

Op het forum en in de chat, maar ook in het dagelijks leven zie en hoor ik geregeld het woord ‘hooggevoeligheid’ voorbij komen. Vaak hoor ik dan mensen die denken dat zijzelf, een vriend(in) of hun kind wel eens hooggevoelig zou kunnen zijn. Dit is ook niet zo verrassend, twintig procent van de mensen zou namelijk hooggevoelig zijn. Hooggevoelig of HSP (higly sensitive person) zijn betekent in dat geval dat iemand meer dan gemiddeld gevoelig is voor prikkels en indrukken en dat diegene meer signalen en details opmerkt dan gemiddelde mens (bron: hooggevoelig.nl).

Zelf registreerde ik mij zo’n zeven jaar geleden op een forum voor hooggevoelige jongeren. Ik weet niet meer zo goed waar ik de term ‘hooggevoeligheid’ heb opgepikt, ik was toen pas 13 jaar oud. Ik werd nieuwsgierig en zocht wat informatie op internet. Ik weet nog dat ik daar een soort ‘feest der herkenning’ ervoer en mij in vrijwel de gehele beschrijving herkende. Ik deed een paar zelftesten via internet die zeiden dat de kans dat ik hooggevoelig was, erg groot was.

Bron

Ik voelde mij toen erg opgelucht, ik had het idee een verklaring gevonden te hebben voor het grootste deel van de problemen waar ik tegenaan liep. Ik had destijds ook een eetstoornis, depressie en posttraumatische stresstoornis. De ‘diagnose’ hooggevoeligheid* gaf mij het idee dat ik een gedeeltelijke verklaring had gevonden voor al die andere problemen. Ik bedacht me dat ik de pestervaringen op school mij gewoon meer aan trok, door mijn hooggevoeligheid. Ik was gevoeliger voor de nare sfeer thuis en daardoor ontstond bij mij vast die eetstoornis. Mijn ouders zouden mijn gevoelige kant niet begrijpen waardoor wij nog meer met elkaar zouden botsen, wat ik mij dan weer meer aan zou trekken dan ‘het gemiddelde’ kind. Mijn emoties waren erg heftig omdat ik hooggevoelig was, daarom had ik een eetstoornis met de belangrijke functie om maar niets te hoeven voelen. Ik had het idee dat mijn gevoeligheid als een rode draad door mijn leven liep en op alle vlakken invloed had. Op dat forum hoorde ik van veel jongeren dat zij hetzelfde ervoeren als ik. Ik was toen blij om die herkenning en bevestiging te vinden en voelde me daardoor gesterkt en minder alleen. Ik vond ook bevestiging in mijn vertrouwenspersoon op school, die mij vertelde dat ze me een erg gevoelig meisje vond.

Nu, zo’n 7 jaar later, kijk ik wat genuanceerder naar die hooggevoeligheid die ik toen meende te ervaren. Ik denk nog steeds dat ik op dat moment voldeed aan de ‘criteria’ voor hooggevoeligheid die er door diverse websites worden gesteld en heb in sommige gevallen ook zeker wat gehad aan begrip, herkenning en erkenning die ik daar door mijn ‘lotgenoten’ op dat forum voor kreeg. Ik denk echter ook dat ik belemmerd werd in mijn herstel en in mijn (sociale) leven door het idee dat ik hooggevoelig was.

Hooggevoeligheid wordt niet gezien als een ziekte, maar als een karaktereigenschap en daarom als iets dat niet te ‘genezen’ is. Ik las een aantal boeken en artikelen over hooggevoeligheid, die zich vooral richtten op het accepteren van deze eigenschap. Ik was hier veel mee bezig en herinner mij dat ik op een gegeven moment dacht mijn gevoeligheid ‘geaccepteerd’ te hebben. Ik deed toen een heel aantal dingen niet die ik eigenlijk wel zou willen doen, en deed toen vooral heel veel dingen niet die ik niet durfde te doen. Ik heb bijvoorbeeld geregeld gezegd dat ik niet mee wilde naar een feestje. Dit rechtvaardigde ik dan voor mezelf door te denken dat die feestjes mij teveel prikkels op zouden leveren en ik die niet aan zou kunnen. Ondertussen voedde ik, onbewust, mijn sociale angst die vooral symptoom van mijn eetstoornis en PTSS waren en niet perse uit die gevoeligheid voortkwamen.

Een flink aantal symptomen die passen bij het begrip ‘hooggevoeligheid’, passen ook bij een aantal psychische stoornissen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gemakkelijk schrikken, je best doen om fouten te vermijden en je opgejaagd voelen als je veel moet doen binnen korte tijd, het vermijden van dingen die je van streek maken, beïnvloed raken door en letten op de stemming van anderen, letten op subtiele signalen en de behoefte hebben om je terug te trekken. Voor mij was de keerzijde van het door mijzelf en door anderen bestempeld worden als hooggevoelig, dat ik niet zag dat een deel van die symptomen hoorden bij de psychische stoornissen die ik had. Ik dacht daardoor dat ik hier niets aan kon doen en hier mee moest leren leven omdat ik nu eenmaal hooggevoelig was. In sommige gevallen gebruikte ik dit, zoals ik hierboven al schreef, als een excuus om niet aan mijzelf te werken. Achteraf vind ik dit best wel zonde, na mijn behandeling had ik van een heel aantal van deze symptomen minder last.

Bron

Mensen met psychische problemen zijn door deze problemen vaak kwetsbaar. Een goede behandeling die er in slaagt om die problemen aan te pakken, kan die kwetsbaarheid en daarmee een stukje ‘gevoeligheid’ vaak ook doen verkleinen. Gevoeligheid of kwetsbaarheid hoeft, als je psychische problemen hebt en zeker als je jong bent, niet iets definitiefs te zijn en kan vaak nog met je mee veranderen.

Het tegenovergestelde kan ook gebeuren: in plaats van symptomen van psychische stoornissen te zien als een eigenschap die bij je hoort, kun je ook die eigenschap zelf juist als een soort ziekte of als iets bijzonders gaan zien. Ik zie geregeld advertenties voorbijkomen voor zelfhulpgroepen of coachingspraktijken die zich richten op hooggevoeligheid. Ook op internet is veel meer te vinden over hooggevoeligheid dan ik mij herinner van 7 jaar geleden. Dit is niet per se erg en ik kan me voorstellen dat je, wanneer je aan de gevoelige kant van het spectrum zit, je prettig voelt bij een coach of hulpverlener die ook gevoelig is en jou begrijpt. Een nadeel kan wel zijn dat dit fenomeen het probleem misschien soms groter kan maken dan het is. Dit hoeft niet bij iedereen zo te zijn, maar is wel iets wat ik van mijzelf herken. Zo slaagde ik er bijna in om mijn behandelaar er van te overtuigen dat ik niet dichter bij mijn emoties hoefde te komen, mijn gevoelens waren naar mijn mening écht heftiger dan die van ‘normale’ mensen. Ik vond mijzelf daarin speciaal en had daarmee wederom een excuus om niet te doen wat ik eng vond.

Ik merkte dat het idee om anders of bijzonder te zijn, ook doorklonk in mijn houding naar anderen die naar mijn idee niet hooggevoelig waren. Ik meen dit soms ook bij andere mensen terug te zien. Ik voerde een tijdje terug een gesprek met iemand die me vertelde dat ze hooggevoelig was. Ze vertelde daar wat over en toen ik wat vragen stelde zei ze dat ik het toch niet zou begrijpen, omdat ik volgens haar niet hooggevoelig was. Ik herken hierin de houding die ik vroeger naar mijn ouders aannam: zij waren niet een HSP dus zouden mij toch niet begrijpen. Ik hield mij vast aan het beeld van hooggevoeligheid dat ik had en stond daarom niet open voor de inbreng van mijn ouders. Ik had de overtuiging dat ik écht anders was dan anderen, dat anderen mij daarom niet zouden begrijpen en gaf mijzelf daarmee denk ik in een aantal gevallen een vrijbrief om iets (niet) te doen.

Elaine Aron, die de term HSP introduceerde, benadrukt dat hooggevoeligheid geen ziekte is maar een karaktereigenschap die zich op een glijdende schaal bevindt. Zij stelt dat er eigenlijk niets bijzonders aan is, omdat 20 procent van de mensen hooggevoelig zou zijn. Ik denk dat het goed is om dit in je achterhoofd te houden en zou willen dat ik me hier zelf wat eerder van bewust was geweest. Je kunt gevoeliger zijn of minder gevoelig, net zoals je meer extravert kunt zijn of meer introvert, of zoals je meer eigenwijs of meer ontvankelijk kunt zijn. Dit zijn allen normale variaties die hun voordelen of nadelen kunnen hebben, maar wel gewoon bij gemiddelde normale mensen horen. Sommige dingen kun je trainen of minder aanwezig maken en wanneer je last hebt van een bepaalde karaktereigenschap is het oké om hier hulp bij te vragen, maar voor mijzelf is het vooral van belang om niet te zwaar aan zo’n eigenschap te tillen. Het zijn maar normale variaties die iedereen in meer of mindere mate heeft.

Bron

Ik bestempel mijzelf nu niet meer als een hooggevoelig persoon, net als dat ik mezelf niet per se introvert of extravert vind. Ik ben in sommige opzichten misschien wat neurotischer of emotioneler dan sommige andere mensen en kan dan hard huilen bij een Disneyfilm, maar weet ook dat er veel mensen zijn die dit ook kunnen en zie dit niet meer als iets dat mij beperkt of ‘anders’ maakt. Ik denk dat het soms best prettig kan zijn om te weten of je meer of minder gevoelig bent en dat het ook zeker een zoektocht kan zijn om met die eigenschap om te gaan. Het lijkt me echter goed om jezelf af en toe af te blijven vragen of je deze eigenschap geen te belangrijke rol in je leven laat spelen, en je deze je niet laat beperken in je herstel of in het leven van je leven. Je kunt je aanpassen naar je gevoeligheid, maar in sommige gevallen kan deze gevoeligheid zich ook aanpassen aan en mee veranderen met jou en je herstel.

Hoe denk jij over hooggevoeligheid?

* ‘diagnose’ staat hier tussen aanhalingstekens, omdat hooggevoeligheid niet is opgenomen in de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) of de ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems). Hooggevoeligheid zou ook geen ziekte zijn, maar een normale variatie binnen een groep normale mensen. Dit betekent dat er geen sprake is van een echte ‘diagnose.’

Sandra

Geschreven door Sandra

Reacties

20 reacties op “Ben ik hooggevoelig?”

  1. Hmm.. het valt me de laatste tijd steeds meer op dat mensen HSP best negatief benaderen. Ik heb het altijd als iets positiefs ervaren.. gewoon dat je goed aan kunt voelen wat een bepaalde sfeer is, hoe bepaalde mensen zich voelen, goed ‘door mensen heen’ kunt kijken.. Ja, ik moet bij alle ‘mooie’ dingen huilen én bij alle erge dingen op tv bijvoorbeeld. Maar dat vind ik niet erg? Dat spreek ik gewoon uit, haha: ‘Ogh, ik kan hier echt niet tegen, haha.’ Ik denk juist dat het me ook veel brengt. Mensen zien je zoals je bent.. dus ben je ook meer benaderbaar 🙂
    En tsja, door hooggevoelig te zijn kán ik ook goed aanvoelen waar ik me wel en niet prettig bij voel. Ik heb HSP iig nog nooit gebruikt als excuus om dingen niet te hoeven doen.. daar herken ik me niet in.

  2. Ik ben vroeger ook bestempeld als hooggevoelig, maar ik heb dit op de meeste momenten proberen te ontkennen, omdat ik me juist niet in alle punten herkende, hahaha. En inmiddels ben ik erachter dat een label mijn ‘zijn’ niet anders maakt. Dus of ik nu wel of niet HSP ben, het maakt niet uit voor wie ik ben en hoe de mensen mij kennen. Een label mag m.i. nooit iets zijn om je achter verschuilen.

    En vroeger voelde ik me inderdaad anders, omdat ik sneller huilde of sneller enorm uitgesproken blij was, of me overdreven betrokken voelde bij mensen, etcetc. Nu weet ik dat ik bepaalde dingen op een bepaalde manier ervaar en vind ik het niet erg meer. Ik weet dat ik een ‘mietje’ ben bij zielige films of gebeurtenissen, ik weet dat ik enorm ‘druk’ kan doen… Maar het maakt niet uit. Uitspreken lost een hoop problemen op! Ik ben wie ik ben 🙂

  3. Ondanks dat er geen officiële diagnose voor is, waren de artsen er snel uit bij mij.
    Maar ik denk dan ook,,,ben ik hsp of heb ik hsp. Het is maar net hoe ik mijn leven ermee invul en hoe ik kies emee om te gaan.
    Het is inderdaad wel jammer dat er vaak negatief over gedacht wordt, want probeer het maar eens uit te leggen wat het nou eigenlijk in houd

  4. Ik was geloof ik 12 toen ik mezelf als HSP bestempelde. Het verklaarde veel dingen waar ik moeite mee had. Inmiddels weet ik dat ik autistisch ben, en eigenlijk al mijn HSP-kenmerken komen daardoor. Op HSP-websites en dergelijke vind je dat nooit, wat ik eigenlijk wel kwalijk vind. Anders had ik misschien meer doorgezocht naar een verklaring en was ik erachter gekomen dat andere trekken die ik heb horen bij mijn gevoelige kenmerken, en dat er meer/iets anders aan de hand was. Ik voldoe nog steeds aan zo’n beetje alle criteria, maar noem mezelf eigenlijk geen HSP meer, omdat ik er nu andere woorden voor heb.

  5. Ik denk dat sommige mensen nu eenmaal veel gevoeliger zijn dan anderen. En door psychische problemen kan dat misschien versterkt worden.

  6. Eigenlijk zie ik hooggevoeligheid vaak als een symptoom van iets anders: Bijv overgevoeligheid voor geluid/prikkels kan symptoom zijn van ASS, of overgeveligheid van stemming van ander komt wellicht omdat kinderen als kind aangeleerd hebben stemmingen te peilen en nemen dat in hun ontwikkeling mee.
    Ik denk dat het niet echt iets op zichzelf staand is … de een is gevoeliger dan de ander en het kan ook een symptoom zijn van een psychisch probleem.

  7. Wow, mag ik gewoon even zeggen dat ik de plaatjes ontzettend goed vind matchen met de tekst?! Soms zijn plaatjes echt nutteloos erbij, maar deze vormen een goede aanvulling c.q. versterking van het thema!

  8. Goed artikel! Ik denk dat het veel te veel als een soort excuus wordt gebruikt en dat er vaak meer onder ligt aan problematiek, wat dan wat verdoezeld wordt. Mooi geschreven!

  9. de meeste mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis zullen ook positief of hoog scoren op zo’n test. Zeker goed en belangrijk om verder te kijken!

  10. Echt een hele goede blog!! Iedereen noemt zichzelf tegenwoordig hoogggevoelig lijkt het, waarbij vergeten wordt dat het inderdaad niet iets heel bijzonders en uitzonderlijks is. Je kan jezelf hiermee echt belemmeren en ‘apart zetten’ van de rest, zoals jij ook uitlegt.
    Knap dat je er zoveel inzicht in hebt!

  11. Trouwens, ik denk ook dat heel veel mensen als HSP uit zelftests komen. Door de overlap met andere psychische problemen inderdaad, maar ook doordat een aantal dingen uit die testen doodnormaal zijn, zoals stress als je veel in weinig tijd moet doen.

  12. Helaas ik kan me niet in het artikel vinden. Na bijna 25 jaar heb ik mijn eetstoornis los kunnen laten omdat ik ontdekte dat ik hoogsensitief ben. Ik kreeg in die 25 jaar ervoor hulp van allerlei therapeuten, maar niets leidde tot een herstel. Pas toen ik ontdekte dat ik hoogsensitief ben viel alles op zijn plek. Ik heb mijn leven anders ingericht en ik heb mijn eetstoornis niet meer nodig. HSP is een eigenschap, je kunt het dit niet veranderen. Een eigenschap die ik nu koester en als een kracht gebruik. Met de juiste handvatten heb ik nu een prima leven. Ik weet nu wie ik ben en wat ik wil. Onlangs heb ik er een boek over geschreven. Over mijn bevindingen en die van vele anderen. Over de relatie tussen HSP en een eetstoornis. Eind dit jaar komt het boek uit. Mocht je nieuwsgierig zijn kun je alvast een kijkje nemen

  13. Echt een goed blog. Duidelijk ook Ik heb HSP-OPS. Op het HSP gedeelte kan in me goed vinden en geeft het wer eem stuk zelfinzicht! 🙂

  14. ik heb geen hsp maar ben wel een gevoelig meisje ik herken me wel in een paar symptomen maar ja dat doe ik ook wel bij anderen “diagoneses”

  15. Heel dankbaar voor dit verhaal.
    Ik loop al heel lang met het idee dat ik dat ben, maar durf er niets mee.

  16. Goede blog .
    Ik voor mijzelf vind niet dat ik mijn hooggevoeligheid als excuus gebruik .Er zijn altijd meer en minder gevoelige mensen geweest,het hoort gewoon bij je gestel .Je kunt jezelf wel blijven afvragen wanneer je jezelf helpt of wanneer je jezelf beperkt in hoe je ermee omgaat ;daarom is het wel goed dat er meer over bekend is zodat je er niet alleen mee rondloopt.als je ergens problemen mee hebt..Maar dat geldt ook voor andere mensen,die bijvoorbeeld extreem extravert zijn.Iets een naam kunnen geven kan soms tot hulp zijn,maar als het goed is groei je na dat inzicht verder en sta je er niet meer zo bij stil.
    Bovendien ken ik ZEER hooggevoelige mensen die juist ontzettend krachtig zijn en heel goed werk doen..Het is maar hoe je het gebruikt,zoals met alles wat je hebt meegekregen.

  17. Wow ik dacht even dat het aan mij lag ik deel compleet de mening van vanessa pillen. Ik vind het artikel juist zo negatief. Hsp kan ook veel positiviteit brengen. Ik heb me er nooit achter verscholen maar was juist een verademing toen ik het ontdekte. Ik kon mijn eetstoornis loslaten doordat ik wist hoe hsp bij mij werkte. Ik vind het een mooie krachtige eigenschap die ik koester.

  18. Stomme autocorrect ik bedoelde vanessa pilloni

  19. Ik denk dat het niet echt een ‘one size fits all’ ding is… sommige mensen hebben er misschien meer last van dan anderen. Ik raak bijvoorbeeld heel snel overprikkeld en kan ook echt last hebben van factoren uit mijn omgeving, maar ik vind niet dat ik het als excuus gebruik, vaak juist als een kracht om anderen aan te voelen en te helpen… ik denk ook niet dat het ‘over’ kan gaan of zoiets, het is er gewoon of het is er niet en daar moet je mee leren leven, dat kan soms best lastig zijn ookal is het best iets moois.

  20. Sorry, ik zie nu pas je reactie Kimberley. Fijn om te horen. Mijn boek is inmiddels uit en is heel positief ontvangen. Als je interesse hebt in mijn boek “Calorieen met voelsprieten”. Over de relatie tussen HSP en eetstoornissen Gr Vanessa

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *