Blijf

Hoe ik deze blog moet beginnen, weet ik niet zo goed. Wat ik wil vertellen is heftig, zeker als het herkenbaar is. Elk begin dat ik maak, voelt niet compleet genoeg. De woorden dekken de lading niet voldoende. Ik weet niet eens of er woorden bestaan die inhoudelijk ‘kloppend’ zijn. Ik wilde namelijk dood. En hoe je dit allemaal, die gevoelens en die strijd, in een blog moet vangen? Ik ga het proberen.

Heb jij last van suïcidale gedachten? Weet dat je altijd terechtkunt op 113.nl.

Jaren zijn er voorbij gegaan waarin ik (bijna) dagelijks dacht aan zelfdoding. Het verdriet en de wanhoop sluimerend op de achtergrond, want in die dagen voelde ik vaak niets. Niets raakte me, drong tot me door. Alsof ik leefde in een soort sluimerstand. Ik was er wel, maar ook weer niet. Fysiek was ik er, maar mentaal was ik afwezig. Alsof er een grauwe sluier over alles heen lag.

Het hebben van een eetstoornis kan eenzaam voelen. Er is veel om te voelen, om uit de weg te gaan. Ik vond mijn eetstoornis daarvoor een handig ‘middel’, maar een eetstoornis kan niet alles oplossen. Ook al probeerde ik van alles uit de weg te gaan, mezelf te verdoven, sommige dingen zijn niet weg te maken.

Gedachten over zelfdoding komen veel voor bij mensen met een eetstoornis. Zelf heb ik deze combinatie ook ervaren. De eenzame, dagelijkse strijd tegen het eten maar vooral tegen mezelf en het gevoel dat ik hiermee nergens terecht kon, droegen bij aan het gevoel dat ik ‘vreemd’ en anders was. Ik durfde niet te praten, uit angst om de bevestiging te krijgen dat ik inderdaad raar was, waardoor de zelfmoordgedachtes een soort taboe werden. Ik wilde er niet aan denken, het gebeurde gewoon, maar het mocht ook niet van mezelf. Ik voelde me er schuldig over, schaamde me ervoor, want het voelde ‘vies’, waardoor de gedachtes nog meer beladen werden. Ook was ik bang om ‘teveel’ te zijn. Toen ik eenmaal in behandeling ging voor mijn eetstoornis, werd ik al snel bestempeld als ‘complex’. Wat dat precies inhield wist ik niet zo goed, maar ik wilde het zeker niet nóg gecompliceerder maken door het over mijn gedachtes over de dood te hebben. En dit alles versterkte op zijn beurt dan ook weer de kracht van de gedachtes over zelfdoding; zie je wel, ik kan er maar beter niet zijn. 

Bang om tekort te schieten

De gedachtes over zelfdoding kwamen bij mij deels voort uit de angst om niet goed te zijn. Geen ‘waardig’ mens te kunnen en mogen zijn, de angst om hierin tekort te schieten en deels om mezelf te willen ontzien. Ik wist oprecht niet meer hoe ik het allemaal moest bolwerken en wilde simpelweg gewoon rust. Ik wilde dus niet per se dood, ik wist gewoon niet meer hoe ik – te midden van die angst en het beangstigende perspectief – door moest gaan. Daarbij kon ik ook niet begrijpen dat het anderen om me heen wel lukte, waardoor ik nóg meer aan mezelf als mens ging twijfelen. Ja, misschien kan ik dit gewoon ook helemaal niet, dat leven. 

De tijd ging door. Ook al wilde ik geen keuze maken, door niets te kiezen koos ik ook. Ik ging in behandeling, startte met het gebruik van antidepressiva en leerde in de behandeling meer in contact te staan met mijn gevoelens. De gevoelens die ik allemaal had weggestopt en nog weg wilde maken, en beetje bij beetje kon ik mezelf in de spiegel aankijken zonder dat ik er veel bij en over voelde. Zonder dat ik vond dat ik teveel, waardeloos, nietig was. Ik begon mezelf langzaam aan te zien zoals ik een ander mens ook zou benaderen. En beetje bij beetje verdwenen ook de gedachtes over de dood iets meer naar de achtergrond, waar ze eerst dagelijkse kost waren. Ik verlaagde de dosis antidepressiva, hoogde die na een tijdje toch weer op, begon een andere (trauma)behandeling – om zo vervolgens helemaal met de medicatie te stoppen.

Anderen toelaten

Dit klinkt nu simpel, maar dit proces heeft jaren geduurd. Mezelf erkennen als mens, mezelf dingen leren toestaan in plaats van te ontnemen, mezelf zien als gelijke (thema’s die bij mij centraal stonden), kosten ook ontzettend veel tijd. Alles wat je jezelf aan hebt geleerd, moet opnieuw bekeken en ‘geprogrammeerd’ worden. Dat gaat (helaas) niet van de ene op de andere dag in één keer goed. Niet om je af te schrikken, maar wel om aan te geven dat zoiets tijd nodig heeft en ook mag hebben. Het is zoeken naar wat werkt voor jou, iets meer loslaten, toch de teugels weer aantrekken, handelen waar de situatie om vraagt en dit is een ware zoektocht. En wat ik uit deze periode vooral meeneem, is dat het praten over de gedachtes die je hebt, je niet vreemd of anders maakt. Het praten zorgde bij mij voor het creëren van overzicht, inzicht en vooral erkenning van wat ik nou voelde en waar ik doorheen ging. Woorden geven aan de strijd die ik voerde.

In retrospect kan ik er oké over praten. Misschien ook omdat er in mijn ‘bubbel’ makkelijk over dit soort dingen wordt gesproken, maar destijds voelde ik me dus vooral bezwaard en tot last. Ik begreep ook niet zo goed wat het nut ervan zou zijn. Ja, dan zouden anderen weten hoe ik me voelde, dan was het toch alsnog niet opgelost? Nee, waarschijnlijk niet, maar er hoeft ook niet altijd iets opgelost worden. Dat is gek om te zeggen wanneer het om zoiets ‘groots’ en serieus gaat, maar het is denk ik ook een illusie dat het – wanneer je erover praat – direct beter of over is. Dat is misschien dan ook niet het doel. Voor mij was het destijds wel een verademing om de druk eraf te halen, om te weten dat er zoveel andere mensen zijn die ooit in hun leven hebben gedacht aan zelfdoding, concreet of niet. Dat is natuurlijk verdrietig, maar het draagt wel bij aan het stukje (h)erkenning. Dat je mag voelen wat er door je hoofd gaat, ook al ga je dat liever uit de weg. Dat je wanhopig mag zijn, verdrietig, radeloos en dat je daarbij anderen toe mag en kan laten. Neem de ruimte als je je veilig genoeg voelt, alsjeblieft. Om te delen, er te zijn, precies zoals je bent met jouw verhaal. We hopen dat Proud (evenals 113) die veilige plek kan zijn. Om te ervaren dat anderen zich herkennen in dat verhaal en dat dit hoofdstuk hier niet afgelopen hoeft te zijn. Niet alles hoeft opgelost, er is niet direct een antwoord voor paraat, maar dat betekent niet dat het dan weggemaakt moet worden. Het kan veranderen, echt. Dat wens ik je met heel mijn hart toe. Blijf.