Competitie in de eetstoorniskliniek

De meeste mensen die ziek zijn of ergens last van hebben, willen daar graag vanaf. Maar voor wie aan een eetstoornis lijdt, is dit niet zo zwart wit. Natuurlijk wil je geen eetstoornis hebben, maar ervan herstellen voelt ook niet altijd als een fijne oplossing. Een eetstoornis staat immers nooit op zichzelf. Het is een aandoening die je ontwikkelt doordat je met andere problematiek worstelt. Herstellen van je eetstoornis betekent dat je ook daarmee moet leren omgaan; dat is wat eetstoornisherstel zo lastig maakt. Daarnaast speelt ook de competitiedrang – als symptoom van het ziektebeeld – een rol in het verhaal. Iets dat in een aflevering van Zembla woensdagavond pijnlijk naar boven kwam.

De casussen die in de aflevering ter sprake komen, zijn verschrikkelijk. Het zijn de meest heftige gevallen van anorexia nervosa, de misschien wel meest besproken eetstoornis in de media. De situaties die in de aflevering ter sprake komen, zijn een uiterste en gelukkig geen gemiddelde. Daarmee wil ik het niet minder erg maken dan het is, want niemand had gewild dat het zo was gelopen. Niemand. Wel is het goed om te onthouden dat het geen compleet beeld is van wat een eetstoornis is en wat de zorg kan bieden. Al neemt dat niet weg hoe belangrijk het is dat ook voor die uitzonderlijke gevallen passende hulp bestaat. Daar is een ieder het mee eens.

Het is goed dat dat besproken wordt, maar niet hetgeen dat ik nu wil bespreken. Waar ik het wel over wil hebben, zijn de vragen of zaken die wellicht ook bij jou opgekomen zijn, na het bekijken van deze aflevering. Tips en uitleg geven over de worsteling met een eetstoornis en het herstellen daarvan, vanuit mijn eigen perspectief. Dit, omdat er al zoveel over deze aflevering is geschreven, maar wij als Proud juist een steunende factor willen zijn voor een ieder die worstelt met een eetstoornis. In welke context dan ook.

Wanneer je eetstoornis een wedstrijd is
Al eerder schreef ik de blog ‘Wanneer je eetstoornis een wedstrijd is‘. Voor een leek zal de titel van deze blog vast heel idioot klinken. Waarom zou je graag een hele erge eetstoornis willen hebben? Toch – voor veel mensen die wel met een eetstoornis te makken hebben gehad – zal de wedstrijd wie ‘de beste’, of eigenlijk ‘de ergste’ eetstoornis heeft, herkenbaar zijn. Zelf worstelde ik erg met het gevoel dat ik onbelangrijk was en niets voorstelde. Niet alleen bood de eetstoornis mij een uitvlucht van mijn onderliggende problematiek, ook zorgde mijn eetstoornis ervoor dat ik me bijzonder voelde. Voor iemand die het gevoel kent niets voor te stellen, is dit bijzonder voelen  ontzettend prettig. Echter; als een ander het erger leek te hebben dan ik, werd dat bijzondere gevoel in gevaar gebracht. Met mijn eetstoornis als uitvlucht voor nare gevoelens én als hetgeen dat mij bijzonder maakte, lag de oplossing in mijn ogen voor de hand: die eetstoornis moest erger. Op die manier konden anderen mensen die ook met een eetstoornis worstelden, mij dus zeker aansteken.

Toch heb ik een groepsbehandeling gevolgd waar ik erg veel aan heb gehad. In de blog ‘De behandeling van Irene’ schrijf ik daar uitgebreid over. In het kort kan ik zeggen dat ik me absoluut getriggerd heb gevoeld. Maar ook heb ik veel gehad aan de steun van mijn groepsgenoeten. Aan het zien van hoe ongelukkig zij waren, en hoe ik hun zo veel meer gunde. Dat heeft me ook een hoop motivatie gebracht. Ik ben me er wel van bewust dat de groepsdynamiek en bovenal mijn eigen instelling hierin doorslaggevend zijn geweest. Herstellen moet je zélf doen, al hoeft het niet alleen. Maar het zelf willen en doen is lastig als er zoveel angsten en achterliggende problematiek meespeelt. Het is lastig als je steeds getriggerd wordt door de wereld om je heen. Niet alleen in een groepsbehandeling, maar bijvoorbeeld ook op social media; daar lijkt de recovery community eerder oneindig vergelijkingsmateriaal te zijn dan een helpende factor.

Ook zo’n aflevering van Zembla zou wellicht triggerend kunnen zijn voor je. Want zíj komen op TV. Zíj zijn de écht ernstige gevallen. Dus bij mij valt het wel mee. Ik denk dat het goed is om je bewust te zijn van dit wedstrijdelement. Om dit ook binnen een behandeling geen taboe, maar iets bespreekbaars te maken. Want geloof me, zelf weet je ook wel dat het niet deugd dat jij ‘de beste’ eetstoornis wilt hebben. Daar komt een hoop schaamte bij kijken.  Al is het iets dat bij het ziektebeeld hoort. Daar kan je niets aan doen, daar hoef je je niet voor te schamen. Als ouder, als hulpverlener, als vriend of vriendin, maar ook als degene die aan de eetstoornis lijdt: wees je ervan bewust dat dit voorkomt en zorg ervoor dat dit bespreekbaar kan worden gemaakt.

Voel jij je na deze aflevering of het lezen over deze aflevering getriggerd? Praat daar dan met iemand over. Zoek steun in dit gevoel.

Is mijn/een behandeling wel veilig?
Wat er in de documentaire getoond wordt, is verschrikkelijk en helaas een waarheid. Niet iedereen met een eetstoornis herstelt daarvan. Nog veel te veel mensen komen eraan te overlijden. Ik ben niet de expert die kan vertellen hoe dit precies komt. Waar het voor wie is misgelopen en hoe het anders had gekund. Een eetstoornis is een ontzettend complexe ziekte en niet voor iedereen werkt eenzelfde aanpak. Ik denk dat het een ziekte is die veel van hulpverleners vraagt, die al onder een enorme druk staan. De vraag naar psychische hulp is groot, maar ruimte, tijd en geld lijkt te ontbreken. Hiermee wil ik niemand een hand boven het hoofd houden, maar wel denk ik dat dit een groter probleem is, dat niet enkel aan instellingen te wijten is. Ik hoop dan ook dat de uitzending van Zembla de juiste mensen bereikt, die hier iets aan kunnen doen. Laten we daarnaast niet vergeten dat naast deze verschrikkelijke gebeurtenissen er ook succesverhalen over behandelingen in klinieken zijn. Veel zelfs! Laten we kijken naar waarom dat succesverhalen zijn en hoe we dat méér mogelijk kunnen maken. 

Wanneer krijg je dwangvoeding? Ga ik vastgebonden worden bij mijn behandeling?
Als ik deze aflevering had gezien, nog voordat in behandeling was, had het me best af kunnen schrikken. Zou ik ook vastgebonden worden en dwangvoeding krijgen? Dit is absoluut een traumatische ervaring en iets dat het liefst vermeden wordt, ook door de hulpverleners. In dit geval, zagen ze blijkbaar geen andere keuze, maar dit is absoluut niet iets dat regelmatig gebeurt. Merk je dat je dit toch heel erg spannend vind, bespreek dit dan eens met je omgeving of je behandelaren. Zij kunnen jou hier vast meer over vertellen. Onthoud dat, waar je ook over twijfelt, je het gesprek áltijd aan mag gaan. 

Wat kunnen we doen?
De ruimte in deze blog schiet tekort om dat allemaal te vertellen, maar er zijn een paar dingen die ik zou willen noemen:

Hoe eerder je erbij bent, hoe sneller je geneest. Er vroeger bij zijn, wanneer een eetstoornis zich ontwikkelt, kan echt een hoop schelen. Alleen, hoe merk je dit eerder op? Dat is zeker iets waar we met z’n allen over na kunnen denken. Iets anders dat dit lastig maakt, is dat vroeg hulp zoeken vaak iets lastigs is. Misschien herken je dat zelf ook wel? Dat de eetstoornis in het begin juist goed voelde, dat je het idee had dat je het nog wel onder controle had of dat je bang was om hulp te zoeken uit angst anderen te belasten. Toch, als jij merkt dat iets niet helemaal lekker gaat. Als je merkt dat je op een obsessieve manier met eten bezig bent of je de laatste tijd helemaal niet lekker in je vel voelt zitten, is dat reden genoeg om aan de bel te trekken. Het is nooit te vroeg (en overigens ook nooit te laat) om om hulp te vragen, of er in ieder geval er eens met iemand over te praten. 

Daarnaast is het denk ik, ook voor omstanders, belangrijk om er bewust van de zijn dat een eetstoornis nooit enkel over eten gaat. Er is altijd een achterliggende problematiek, waar die eetstoornis als het ware voor wordt ingezet. De manier van met eten omgaan, is dus eerder een symptoom dan een oorzaak. Enkel op dat eten focussen, is symptoombestrijding. Nu kan het behandelen van symptomen het zeker helpend of zelfs noodzakelijk zijn en is eten ook van levensbelang, maar het is niet waar de eetstoornis daadwerkelijk over gaat. Ik denk dat het helpend kan zijn, om de situatie ook op die manier te benaderen. 

Daar tegenover staat wel, dat het Minnesota Starvation Experiment, heeft uitgewezen dat, wanneer je jezelf uithongert, je hersens ook anders gaan werken. Veel symptomen van een eetstoornis, zijn symptomen van uithongering. Het kan dus wel degelijk helpend zijn, de voeding-inname te herstellen. Ook kunnen de eetstoornis-symptomen het lastig maken om aan de achterliggende problematiek te werken, omdat je dat wegduwt met je eetstoornis. Een juist balans vinden in deze zaak, maakt herstel soms lastig. Misschien is dit, in sommige gevallen, iets om over na te denken. Maar wat ik mee zou willen geven aan een ieder die hier zelf mee worstelt, is om het als motivatie te zien, om te eten om met dat achterliggende bezig te gaan. Datgene waar het écht over gaat. Iets wat in mijn ogen heel mooi naar voren komt in een verhaal op deze site van iemand die een langdurige eetstoornis als diagnose had, en hier toch van herstelde. Haar inspirerende verhaal, kan je hier lezen.

We zijn hier, bij Proud2Bme, nooit uitgepraat over wat helpt om van je eetstoornis te herstellen. Dagelijks verschijnen blogs online waarin wij schrijven over eetstoornisherstel en omliggende problematiek. Houdt de website vooral in de gaten, als je hier meer over wilt weten. Of neem eens een kijkje naar wat er al geschreven is.

Kan ik van mijn eetstoornis herstellen?
Een kort, maar krachtig antwoord: ja, dat kan. Ondanks dat er inderdaad nog een veel te grote groep is die aan deze ziekte overlijdt, is er ook een enorme groep die hiervan herstelt. Sluit die mogelijkheid voor jezelf niet uit.

Heb je de aflevering nog niet gezien en wil je deze graag kijken?
Wees je er dan van bewust dat de documentaire beelden en onderwerpen bevat die als triggerend kunnen worden ervaren. Ga bij jezelf na wat dit met jou zou doen. Als je weet dat dat op dit moment niet goed is voor jou, kijk de documentaire dan niet. Wil je hem toch heel graag kijken, kijk hem dan desnoods met iemand anders en maak bespreekbaar wat het met jou doet. Weet dat je hier op Proud, op het forum of in de chat, altijd welkom bent om te praten over wat je dwars zit. Wat het ook mag zijn. Of het nou over deze documentaire gaat, over jouw eetstoornis, een ander z’n eetstoornis, omliggende problematiek of omdat je een plek zoekt waar je je ei even kwijt kan. We steunen je graag. We hopen zo ons steentje bij te dragen in de zorg voor mensen met een eetstoornis en omliggende problematiek en de omstanders daarvan.

Ik wil dan ook graag afsluiten met de vraag:
wat helpt jou wel in je herstel? Of wat heeft jou erg geholpen? 

fotografie: pexels

Irene

Geschreven door Irene

Reacties

18 reacties op “Competitie in de eetstoorniskliniek”

  1. Individuele therapie heeft mij en helpt mij nog steeds ‘t allermeest. Je moet er wel zeker ook een goede behandelaar bij hebben. Maar dat in therapie juist de aandacht alleen op mij gefocust is, dat ik mag bepalen waar we het over gaan hebben, dat ik geen rekening hoef te houden met anderen (ik ben heel bescheiden ingesteld en zet mezelf altijd op de laatste plaats) en dat ik andermans problemen niet aantrek en meeneem naar huis, is voor mij de beste manier om te herstellen.

  2. Ik heb veel gehad aan groepsbehandeling, vooral op het moment dat de groep een dynamiek had van ‘samen doen’. Ik heb ook ervaren dat als die dynamiek er niet is, je in je eentje de motivatie uit je tenen moet halen om voor herstel te blijven gaan. Mij heeft dat uiteindelijk gesterkt omdat het zo echt mijn eigen keuze was om te herstellen, maar het was zwaar om het binnen een groep alsnog alleen te moeten doen.
    Aan de andere kant heb ik eerder juist samen hard gevochten en gaf dat vaak ook de kracht om door te gaan. Hoe de groep is, maakt enorm veel uit.

  3. Ik zelf word ook overal geweigerd en complex genoemd. Ik zal aan raden als je nog geen ondergewicht heb moet je geen hulp zoeken voor je eetstoornis. Behandelaren begrijpen het niet en maken je eetstoornis alleen maar erger. Dat is de fout die ik gemaakt heb. Zoek hulp voor trauma of depressie maar blijf uit de buurt van ESdieetisten. Ze maken mensen ziek.

    1. Hai Daphne

      Ik vind het naar voor je dat je geweigerd bent,
      echt waar..

      Maar ik vind je advies, waarvan ik snap ( dénk te snappen) waar het vandaan komt wel tricky
      Want juist hoe vroeger je erbij bent juist ook voor eventueel ondergewicht ( en sowieso hebben veel mensen met een eetstoornis een -net- gezond gewicht) hoe beter de behandeling aan slaat.
      Bovendien is het niet mijn ervaring ( en ik heb in 2 klinieken gezeten, in ziekenhuizen gelegen en nu in deeltijd behandeling dus ik heb aardig wat ervaring met verschillende diëtistes op dit gebied, dat niet niet denkt dat ik niet weet waar ik het over heb) dat eetstoornis diëtistes mensen ziek maken. Ik heb juist ervaring met heel betrokken helpende diëtistes

  4. Wat mij helpt in herstel?
    Het bijzondere is dat ik juist ook in klinieken groepsgenoten als heel helpend heb ervaren.
    Mij helpt de kracht van de groep wel.
    Daar waar ik geen uitdagingen durf aan te gaan, heb ik groepsgenoten die zien als ik lang aan het twijfelen ben over broodbeleg bijvoorbeeld en dagen mij juist uit de stap wel te zetten en bijvoorbeeld samen chocopasta op brood te doen.
    Maar ik ben ervan overtuigd dat je zelf de knop moet vinden en omschakelen
    Een nieuw doel moet hebben. En daarvoor moet gaan. Dat heeft mij de vorige keer echt geholpen uit de eetstoornis te komen
    Bij mij is het steeds geweest dat ik eerst moet herstellen ( nu ook weer) van ondergewicht tegelijk compenseren aanpakken maar door het gewichts herstel en daarmee het verbeteren van mijn gezondheid lukt het dan op een gegeven moment die knop te vinden en langzaam beetje voor beetje te gaan herstellen. Wel merk ik dat ik mezelf moet klem zetten. Dat ik, nu ook nog, nodig heb eten in te plannen mét iemand samen zodat het niet iets oncontroleerbaarder is en iemand mij erop kan aanspreken. En zodat ik niet de ruimte krijg om toch de eetstoornis de ruimte te geven. Want waar ruimte is neemt de eetstoornis het toch weer over ondanks wat ik geleerd heb. Het blijft heel lang nog een gevecht helaas

  5. Ik heb boulimia (gehad) en zat in een kliniek in een groep met mensen met allerlei eetstoornissen. Dus anorexia, boulimia, BED en NAO door elkaar. Mijn ervaring is dat we elkaar op een gezonde manier feedback konden geven en motiveren. Ik heb niet het idee gehad dat het een wedstrijd was, ook omdat we in gewicht zo enorm verschilden en dat het bespreekbaar was hoe we ons daarbij voelden.

  6. Ik herkende in de documentaire het gedeelte over de competitie ook helemaal niet. Maar het grote verschil is wel dat ik als volwassene zelf in behandeling “wilde”. Groepsbehandeling heb ik altijd als heel helpend ervaren. Het eten samen ook, zeker in het begin. Later kan het lastig zijn als je bv in een groep zit met veel net startende mensen.

    Wat met name belangrijk is, is dat behandelaren een eetstoornis ook met gezond gewicht serieus nemen en verder kijken dan een protocol. Daar heb ik nl. wél last van gehad, met name het alleen binnen een protocol behandelen. Dat was niet helpend en heeft de behandeling ook wel eens gefrustreerd.

    En wat belangrijk is, is het bieden van hoop. Misschien wat stellig gezegd: je bent nooit uitbehandeld. Bied hoop.

    1. Eens, dit miste ik ook in de documentaire, de rol van de hulpverlening in deze "competitiedrang". Niet de juiste hulp krijgen omdat je gewicht niet heel erg laag is. En dit ook letterlijk zo zeggen tegen je.
      Als de (reguliere) hulpverlening nu ook eens verder keek dan gewicht als ernst bepalende factor… Daarmee spelen ze zo enorm in op die "competitiedrang".

      Wat in mijn ogen niet echt een competitie is, maar een manier van je eetstoornis om je ziek te houden. "Kijk die persoon is veel magerder dan jij, zo erg is het niet bij jou" Alles om jou ervan te overtuigen dat je niet ziek genoeg bent om beter te worden (hoe idioot dat ook klinkt). Zodat je er ook niet tegen in gaat. Het zal nooit ernstig genoeg zijn vanuit je eetstoornis geredeneerd. Want als je ineens ziektebesef zou krijgen, zou je de eetstoornis los willen laten, en een eetstoornis zal nooit zonder gevecht ten onder gaan.

      1. En als zelfs de hulpverlening je niet serieus neemt, hoe krijg je dan zelf ooit ziektebesef…

        Ik heb overigens zelf ook niet de competitie tussen de cliënten gevoeld, maar inderdaad dit was met volwassenen, die vrijwillig in behandeling waren. Ik heb wel heel erg veel moeite gehad mijn eetstoornis serieus te nemen omdat de hulpverlening dat ook niet deed. Pas bij een veel lager gewicht… Dan worden de eetstoornisgedachten ook bevestigd, "nu pas nemen ze je wel serieus"

        En protocollen…. daar kan ik een boek over schrijven ongeveer. Wanneer staat de patiënt eens centraal ipv het protocol?

  7. Ik ken het helpende en het zieke van zo’n kliniek en heb altijd sterk gevoeld: wat al die anderen ook doen, het is mijn leven. Na de behandeling gaat het erom hoe IK verder ga. Zieker? Sterker?
    De focus op jezelf, je triggers bespreken en de kliniek zien als tussenstation. Het is niet het echte leven, zelfs al voelt dat soms een tijd zo.

  8. Individuele therapie bij een ervaringsdeskundige ben ik het best bij geholpen. Ik voelde me niet veilig in de groep bij t ggz en ging hard achteruit toen het half jaar therapie er eindelijk op zat.

  9. Zonder opname, was ik er niet meer. En ik heb daar de erge dingen gezien en meegemaakt. Groepsgenoten die compleet de weg kwijt waren, die vroegen nét de verkeerde vragen. Maar door er over te praten met groepsgenoten, en de sociotherapeuten, kon ik het aan.

    De behandelaren, verpleegkundige en sociotherapeuten zette zich in. En het is belachelijk dat ze zo in de media neergezet wordt. Kon een oud cliënt maar eens vertellen hoe of wat..
    Ik wil ze via deze weg anoniem 😉 bedanken.
    (Personeel van HC de Ursula)

    1. Helemaal mee eens. Ik heb ook een heel goede ervaring met de HC van de Ursula, waar ik ze heel dankbaar voor ben. Ik zat in een steunende groep waar ik veel aan had en we hielpen elkaar juist.

      In de docu hebben ze het alleen over klinieken voor jeugd die er niet zelf voor kiest, dat is natuurlijk een heel andere sfeer en behandeling.

      1. [Het woord ‘alleen’ is in deze bedoeld als ‘echter’, ik bedoel niet dat het óók over behandeling voor volwassenen had moeten gaan]

  10. Wat mij heeft geholpen, de voorbije 20 jaar ofzo:
    – hulpverleners die aanwezig waren in de groep, juist om ongezonde competitie in gesprekken te voorkomen
    – schrijven, in 1 ziekenhuis kon je ook om de zoveel tijd dagboekbespreking houden
    – af en toe een psychiater tegenkomen die in dialoog gaat over de behandeling en de diagnose (heb er ook gekend bij wie ik er pas nadien ben achtergekomen wat ze in mijn dossier hadden gezet en waar ik niet mee akkoord was, dat helpt dus niet)
    – niet meer wegen. Dietisten hebben mij ook nooit geholpen.
    – hoopgevende verhalen van lotgenoten lezen of horen
    – triggers herkennen en leren te vermijden of er mee om te gaan
    – afstand nemen van zaken die me hertraumatiseerden
    – waardering , van verschillende kanten
    – ambulant creatief therapeute die echt benieuwd was naar mijn verhaal en met wie ik met weinig woorden al een enorme klik had
    – op zoek gaan naar een zinvolle manier om moeilijke ervaringen in te zetten om anderen te helpen (cursus ervaringsdeskundige etc)
    – een plan maken , op een moment dat ik me goed voel, voor de periode erna, om mijn es blok te zetten
    – mijn werkregime verminderen, al ging dat niet van harte
    – proberen niet meer te vergelijken met anderen. dit gaat wel makkelijker als je er niet 24/7 mee moet samenleven
    – het ziekenhuis dat me toeliet om mijn hobby’s voort te zetten vanuit opname, omdat ze zagen dat dat nodig was voor mijn geestelijk welzijn
    – humor. Ook zwarte. Ook met hulpverleners.

  11. Ik heb de documentaire gezien en ik vond hem best heftig

  12. Vooropgesteld: mijn opnames hebben me in leven gehouden. Ik heb mijn ouders nooit verweten dat ze me weggebracht hebben, ze konden niet anders. Maar verder kwam ik zieker het ziekenhuis en de kliniek uit dan dat ik erin ging en heb ik een trauma overgehouden aan de sondevoeding. De focus lag alleen maar op eten en aankomen, niet op de achterliggende oorzaken. En alles moest volgens ‘Protocol’ (met hoofdletter P).

    Toen ik later bij een andere kliniek aanklopte, wilden ze me daar niet behandelen omdat mijn gewicht te laag was (uhm…kwam ik daar juist niet voor?). Mijn ouders moesten er maar aan wennen dat ik binnen afzienbare tijd zou overlijden – en daarmee werd ik als 18-jarige afgeschreven.

    Tien jaar later besta ik nog steeds en ik had nooit durven dromen dat ik ooit zo ver zou komen als waar ik nu sta. Ik ben blij dat ik op een gegeven moment een therapeute heb getroffen die MIJ zag, een mens en geen patiënt nummer zoveel. Die samen met mij heeft uitgezocht wat ik nodig had en mij stapje voor stapje heeft geholpen om mijn eigen gebruiksaanwijzing te ontrafelen. Zo iemand gun ik iedereen!

    1. Wat een heftig verhaal maar een mooi einde!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *