Misschien heb je iemand het wel eens horen zeggen of heb je het zelf wel eens gezegd. Dat je in een cirkel van eetbuien terecht bent gekomen. De ene eetbui lijkt de andere te triggeren of het compenseren van de eetbui zorgt weer voor nieuwe drang. Als je eenmaal in die flow zit, is het zo lastig om daar weer uit te komen. Maar die cikel van eetbuien, wat is dat nou precies? Hoe kom je daarin terecht? Wat houdt het in stand? En hoe kom je er weer uit?!
Die cirkel van eetbuien ken ik maar al te goed. Ik vond het zo frustrerend. Op een gegeven moment belde ik mijn moeder: “Als het je lukt om één goede dag te hebben, doorbreek je die cirkel. Dus focus je op één goede dag!” Best een logische gedachte en het werkte vaak ook zo. Want die goede dag was behapbaarder dan het voor altijd goed moeten doen. En gaf wanneer het lukte ook weer goede moed, nieuwe hoop en kracht om er nog een dag achteraan te plakken. Toch viel ik na een tijdje altijd weer terug. Hoe kwam dat en hoe heb ik dat uiteindelijk voorgoed kunnen verbreken? Dit is de eetbuiencirkel zoals ik hem heb ervaren.
Mijn eetbuiencirkel
Mijn eetstoornis begon met de wens om wat af te vallen. Ik zat totaal niet lekker in mijn vel. Ik voelde me dik, lelijk, minderwaardig. De gevoelens en gedachtes waren niet direct zo sterk als toen ik middenin mijn eetstoornis zat, maar ze waren er wel. Het begon ‘onschuldig’, maar in mijn brein werd het zaadje geplant om een eetstoornis te ontwikkelen. In eerste instantie kreeg ik anorexia, pas een jaar later kreeg ik eetbuien, maar dat maakt voor het verhaal niet uit. Ik heb altijd een sterke wens gehad om af te vallen en restrictief te eten. Dat gaf me een gevoel van controle. Eten kunnen weerstaan is sterk. Dun zijn is sterk, is goed. Niet alleen voor mezelf, maar ook anderen zouden dat vinden, dacht ik.
Na een periode van veel te weinig eten, begon mijn lichaam aan te geven dat dit niet langer zo kon en kreeg ik last van extreme honger. “Eten Irene, nu! Want ik houd het niet meer vol. Ik móet aansterken!” Ik vond dit zo ontzettend heftig. Mijn lichaam wilde weer aankomen, wilde eten, maar in mijn hoofd was ik hier allesbehalve klaar voor. Dit werd een enorme strijd met mezelf, waarin ik in rap tempo kilo’s aankwam. Welliswaar tot een weer gezond gewicht, maar wat voelde ik me diep en diep slecht van binnen. Gefaald, mislukt, vreselijk.
Ondanks mijn gezonde gewicht, wilde ik heel erg graag weer afvallen. De extreme honger en het extreme eten voelden als het verliezen van de controle. Ik voelde me ontzettend zwak en gefaald. Vervolgens maakte dat me weer heel erg bang. Als ik zo dacht over mijzelf, wat zouden anderen dan wel niet van me denken? Ik schaamde me voor wie ik was. Ik moest me sterk houden, de controle behouden. Maar die controle maakte me moe en hongerig. Mijn lichaam was niet voor de gek te houden. Dit frustreerde me zo intens. Ik haatte mijn lichaam, haatte mezelf daarom. Waarom was ik niet gewoon sterk? Waarom ben ik zo’n mislukking?
Eetbuidrang overviel me. Soms heel plotseling en soms voelde ik het opborrelen. Een enorme drang om te eten. En als ik het niet doe? Dan word ik gek, dat moet wel. Eetbuidrang is lastig te omschrijven. Het is zo’n heftig en allesomvattend gevoel. Je hoofd stroomt er vol mee, er is geen ruimte meer voor iets anders. Heel je lijf prikt, tot het moment dat je eraan hebt toegegeven. Voor een moment geeft het rust en voldoening, maar dan komt het schuldgevoel weer. Ik voel me vies, beschaamd en zwak. Ik moet minder eten, afvallen, de controle behouden. En zo begint het hele cirkeltje weer opnieuw.
De cirkel doorbreken
Als ik nou gewoon niet toegeef aan die eetbuidrang… Dat was in mijn hoofd de ideale manier om de cirkel te doorbreken. Het liefst had ik zelfs weer anorexia gehad. Maar deze wens om zo weinig te eten en af te vallen, was juist wat het allemaal in stand hield. Het was zo ontzettend belangrijk om die drang naar controle, strenge regels en de wens om af te vallen los te laten. Om mijn lichaam en gewicht te accepteren zoals het is. Om het getal op de weegschaal niet meer mijn gevoel van eigenwaarde te laten bepalen.
Ik weet en heb zelf ook ervaren, dat eetbuien ook getriggerd kunnen worden door andere dingen dan strenge voedselregels, maar die wens om af te vallen is wel een heel grote in stand houdende factor voor mij geweest. De wens om af te vallen ging dan ook over zo veel meer dan wat gewicht willen verliezen. Het ging over het gevoel goed genoeg te zijn. Mijn waarde als mens. Ik hing daar alles aan vast en voelde me een enorme mislukking. Als ik wat af zou vallen dan zouden mensen me aardiger vinden, zou ik niet gehaat worden, zou…
Ik weet niet of ik dat intense gevoel ooit in woorden kan omschrijven. Juist omdat het, wanneer je een eetstoornis hebt, zo intens uit z’n verband is gerukt. Maar het gevoel is echt heel erg sterk en allesoverheersend. Het gevoel dat je het leven niet waard bent of aan zou kunnen als je niet afvalt, reikt tot in het diepste van je ziel en steekt je daar met een scherp mes. En ja, ook daarin kunnen weer verschillen zitten bij mensen met een eetstoornis. Zo kan de wens om af te vallen ook te maken hebben met het verdoven van gevoelens en trauma. Maar puntje bij paaltje is die wens om af te vallen voor je gevoel van levensbelang.
Eetbuidrang zonder de wens om af te vallen
Eetbuidrang kan ook ontstaan zonder dat je een wens hebt om af te vallen. Eetbuidrang kan ontstaan omdat je bepaalde gevoelens weg eet, als een manier om jezelf te verdoven. Meestal komt er wel een wens om af te vallen kijken bij een eetstoornis. Of dat nou is door een vertekend lichaamsbeeld, door de extreme waarde die je aan dat getal op de weegschaal hangt of omdat je door de eetbuien echt gezondheidsproblemen krijgt met je gewicht. Als je op een gezonde manier wat wilt afvallen, maar ook met een eetstoornis en eetbuien te maken hebt, doe je er goed aan om hulp te zoeken bij een gespecialiseerde diëtist en/of pyscholoog. Met een eetstoornis is het aanbrengen van veranderingen in je eetpatroon namelijk niet zo simpel en er gaat veel achter schuil – dat niets met eten te maken heeft – wat de eetbuien in stand houdt.
Het controle hebben door te moeten afvallen of restrictief te eten kan zich ook anders uiten. Bijvoorbeeld door te moeten sporten, iets nuttigs te moeten doen of je niet te mogen vervelen. Je bent enorm streng voor jezelf en ergens niet aan kunnen voldoen geeft meteen een heel sterk gevoel van falen. Die enorm strakke teugels zijn niet gezond en je hoofd zoekt naar manieren om los te kunnen breken en ruimte te ervaren. Wanneer je last hebt van eetbuien, uit zich dat daarin. Er is niets dat zo oplucht en zo extreem effectief is als die eetbui, al is het met alle gevolgen van dien. Het is begrijpelijk, maar niet wenselijk. Gelukkig kan het echt anders!
Zoek hulp bij eetbuien
Dat ‘anders’ zag ik het liefst in ‘meer ruggengraat kweken’ en ‘me sterker tegen eetbuien kunnen verzetten’. In eerste instantie wilde ik vooral tools daartoe, maar vond ik het nog veel te spannend om de wens om af te vallen of mijn enorm strenge eisen los te laten. Als ik nou maar gewoon goed genoeg ben, dan heb ik die eetbuien ook niet nodig! Ergens een logische gedachte, maar ook weer niet, want wanneer is het goed genoeg? En is dat wel haalbaar als je streeft naar zulke gecontroleerde perfectie en extreme veiligheid? Helaas werkt het leven niet zo…
Het gaat dus niet ‘zomaar’ over wat afvallen. Het gaat niet ‘zomaar’ over ‘wat minder moeten eten’ en ‘wat meer ruggengraat hebben’. Het gaat over jouw waardigheid en gevoel van controle in het leven. Iets dat je zo lijkt te missen of verloren lijkt te zijn. Gevormd door gebeurtenissen in het verleden. Een eetstoornis gaat over zo ontzettend veel meer dan eten en gewicht. En daarom zit de oplossing ook niet in het simpelweg jezelf forceren geen eetbuien meer te hebben of ‘normaal’ te eten. Zoek hulp bij een eetstoornis. Zoek hulp bij eetbuien. Zoek hulp bij wat daarachter zit. Daarvoor kan je in therapie en ik kan uit ervaring spreken: dat helpt.
Is dit voor jou herkenbaar?
Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2022
Geef een reactie