Dubbele diagnose

Toen ik mijn stage startte bij de Ursula kliniek in Leidschendam had ik het idee dat ik vooral te maken zou krijgen met jongens en meiden met een eetstoornis. Niets was minder waar. Natuurlijk had iedereen een eetstoornis, maar wat opvallend was, er waren een hoop cliënten die naast een eetstoornis ook een andere diagnose ‘op zak’ hadden. Dit wordt met een mooi woord comorbiditeit genoemd. 

Tijdens mijn stage van 9 maanden heb ik behalve anorexia, boulimia, eetstoornis nao en BED ook een hoop andere stoornissen voorbij zien komen. Zo waren er cliënten die naast een eetstoornis ook borderline persoonlijkheidsstoornis, depressie, angststoornis, dwangstoornis, of een andere persoonlijkheidsstoornis hadden. Wat mij vooral opviel was hoe moeilijk het is om om te gaan met twee of meer diagnoses. Welke pak je als eerste aan? Wat gebeurt er als ik aan mijn eetstoornis werk met mijn andere diagnose? Krijg ik wel de juiste hulp bij een eetstoorniskliniek voor mijn andere symptomen?

Iets wat ik vaak zag gebeuren was wanneer iemand aan de slag ging met zijn of haar eetstoornis, de symptomen van een andere diagnose vaak heftiger werden. Denk bijvoorbeeld aan automutilatie, sombere stemming of dwanghandelingen. Voor cliënten was het dan lastig om de behandeling van de eetstoornis door te zetten, want het is niet motiverend om voor je strijd tegen de eetstoornis, andere symptomen terug te krijgen. 

Soms kwam het voor dat de symptomen van de andere diagnose zo hevig werden, dat de Ursula niet meer de juiste hulp kon bieden. Denk bijvoorbeeld aan dissociatie, automutilatie of andere handelingen die de eetstoornisgerichte therapie kunnen beïnvloeden. Een cliënt werd dan doorverwezen naar een andere instantie die specifieke hulp kon bieden voor een bepaalde diagnose. Toch was dit voor veel clienten vaak erg lastig. De eetstoornis was nog niet opgelost en bleef naast de andere diagnose bestaan. Wat dan vaak als oplossing werd geboden was dat iemand een dubbele behandeling werd aangeboden. Vanuit de Ursula kwam er dan hulp voor de eetstoornis en vanuit een andere instelling hulp voor andere problematiek. Vaak wordt ervoor gekozen die diagnose aan te pakken die het meest op de voorgrond staat, wanneer beide dus even problematisch zijn worden ze op deze manier behandeld.

Wanneer iemand in behandeling was bij de Ursula en ook te maken had met een andere diagnose, werden er altijd afspraken gemaakt over bepaalde symptomen die de kop zouden kunnen opsteken. Wanneer iemand automutileert, veel dwanghandelingen heeft of andere klachten ervaart die te maken hebben met de dubbele diagnose, worden hier hele duidelijke afspraken over gemaakt en is het heel belangrijk hier altijd over in gesprek te gaan.

Wat ik zag is dat het heel belangrijk is om als behandelteam zorgvuldig om te gaan met de dubbele diagnoses. Een dubbele diagnose is moeilijk. Het belangrijkste wat je kan doen is erover in gesprek blijven en aangeven welke dingen lastig voor je zijn. Op die manier kan er ook samen met jou worden gekeken welke oplossing het meest passend is voor zowel je eetstoornis als je andere diagnose. 

De intake is het aangewezen moment waarin er gekeken kan worden welke problematiek er allemaal speelt. Soms zijn er namelijk wel tekenen van eetproblematiek maar zijn de symptomen van de andere diagnose veel heftiger en meer op de voorgrond. Het is dan belangrijk dat er zorgvuldig gekozen wordt voor de juiste, passende behandeling en dat hoeft dus niet altijd een eetstoornisgerichte behandeling te zijn.

Wanneer er uiteindelijk gekozen wordt voor een andere behandeling dan een eetstoornisbehandeling, is het wel belangrijk dat je ook blijft werken aan de symptomen van je eetstoornis. Wanneer jouw eigen aandacht voor je eetstoornis op de achtergrond verdwijnt (je vlucht weer in eetgestoord gedrag), kan dit je behandeling erg beïnvloeden en kan je zelfs worden weggestuurd van de behandeling omdat je eetstoornissymptomen dan teveel op de voorgrond staan. 

Heb jij ervaring met een dubbele diagnose?

Sarah

Geschreven door Sarah

Reacties

33 reacties op “Dubbele diagnose”

  1. Heel herkenbaar! Beter eten betekent in mijn geval: meer dwanghandelingen. Die worden weer minder als ik ga lijnen…zucht! Lijkt me ook lastig als kliniek om mee om te gaan.

  2. Superherkenbaar.. Mijn behandelaar nu wil me ook eigenlijk naar een kliniek sturen voor mijn eetstoornis, maar weet dat ik daar niet word aangenomen omdat andere stoornissen veel te aanwezig zijn. Zuchtjes. Moeilijk, voor mij maar ook iedereen om me heen

  3. Dubbele diagnozes zijn verschrikkelijk.
    Al helemaal als ze je dan ‘volgens het boekje’ gaan behandelen, en het verschil tussen oorzaak en gevolg omwissellen..

  4. Wat herkenbaar en fijn om te horen dat jij nu in je opleiding al hier over nagedacht hebt. Ik heb me vaak zo ongehoord gevoelt tijdens mijn (eetstoornis-)behandeling. Ik deed alles goed, maar mijn depressie, spanningen en drang om te automutileren werden steeds onhoudbaarder.. Omdat ik netjes mijn lijst bleef volgen ging het volgens hen toch goed met me en kreeg ik totaal geen ondersteuning in hoe ik verder moest en alle jaren ervoor hadden toch laten zien dat ik niet wist hoe ik ermee verder moest.. En ik wissel eten en automutileren net zo makkelijk in, dus behandeling gericht op slechts een ding was totaal zinloos.

  5. Ik heb boulimia en een stoornis in het autistisch spectrum. Niet de meest ideale combinatie.

  6. ja dat heb ik ook, daarom kan ik niet in behandeling gaan 🙁

  7. hier door heb ik dus steeds geen goede behandeling.. De meeste instanties behandelen 1 ding, en dat werkt bij mij niet.
    Dan maar opgeven en accepteren dat het zo is?

  8. Ik vind het echt goed dat dit even onder de aandacht wordt gebracht. Zelf ben ik nu ook aan het herstellen van mijn eetstoornis, tegelijkertijd heb ik ook ADHD, ik weet nog dat tijdens mijn klinische behandelingen daar heel moeilijk mee om te gaan was, voor zowel mezelf als de behandelaren. Ik hoop dat er in de toekomst meer geïntegreerde behandelingen mogelijk zijn.
    Ik heb nog een kleine aanvulling; in medische termen wordt met dubbele diagnose bedoeld dat iemand last heeft van (per definitie) een verslavingscomponent (alcohol of drugs of wat anders) met een andere psychiatrische stoornis.
    Er is onderzoek naar gedaan dat mensen met eetstoornissen een grotere aanleg hebben om verslaving problemen te ontwikkelen omdat in je hersens bij beiden dezelfde processen in gang worden gezet die “drang” veroorzaken. In ieder geval ik herken mezelf wel in dit stukje, ben blij dat t even onder de aandacht is gebracht

  9. Heeel herkenbaar, ik heb anorexia, PTSS en vermijdende persoonlijkheidsstoornis.
    Ik liep in eetstoornis behandelingen altijd vast; als ik op gezonder gewicht kwam namen de andere dingen de overhand waardoor ik die eetstoornis weer keihard nodig had. Ik snapte mezelf niet; ik wilde beter worden maar waarom handelde ik nou zo?! Pas toen er later naar de andere diagnoses keek ‘viel het kwartje’.
    Nu ben ik in opname voor de pers. stoornis en de PTSS maar heb ik ook een individuele begleiding voor het eten. Voor mij het gevoel dat dit eindelijk pas écht resultaat biedt omdat alles aangepakt wordt. Helaas heeft dit wel 13 jaar gekost om deze juiste behandeling te vinden..

    Liefs

  10. Jup…
    En daardoor ook ‘weggestuurd’ door De Ursula…
    Zo voelde het iig.
    En dan kom je bij een andere instelling die dan weer minder gespecialiseerd is in eetstoornissen.
    Erg lastig allemaal.

  11. herkenbaar. ik heb persoonlijkheidsstoornis met meerdere trekken van borderline. Is mij verteld. en daarboven is mijn eetstoornis gekomen

  12. Nou geeft de Ursula naar mijn idee heel snel een diagnose naast je eetstoornis. Ze lijken soms te vergeten dat een eetstoornis bepaalde gedragingen met zich meebrengt. Want dat doet een eetstoornis. Je gaat dwanghandelingen krijgen, je raakt op sociaal emotioneel gebied verstoord. Zo zeiden ze, toen ik diep en heel diep in mijn eetstoornis zat, dat ik autistisch zou zijn. Echter, niets of niemand in mijn omgeving kon dit bevestigen met betrekking tot de Emma van vroeger. Ja ik had bepaalde karaktereigenschappen, maar om dat autistisch te noemen? Nu ik uit dat diepe dal ben, zijn ze opeens teruggekomen op die diagnose en is het pure onzin dat ik autistisch zou zijn. Gezegd door diegene die het ooit als mogelijke diagnose hebben gesteld.

    Natuurlijk zijn er mensen met dubbele diagnoses, dat ontken ik zeker niet, maar het lijkt alsof ze tegenwoordig op alles een labeltje willen plakken. “Oo past het niet bij je eetstoornis? Nou dan zal je nog wel een stoornis hebben.”
    Sommige gedragingen horen gewoon bij iemands karakter, zonder dat het gelijk een stoornis is. Een eetstoornis versterkt deze gedraging, waardoor die erger en erger en ziekelijk wordt. Vaak zie je dat het wegtrekt/bijtrekt als iemand herstelt van de eetstoornis.

  13. Heel herkenbaar, ik heb tot nu toe altijd alleen hulp gehad bij mijn eetstoornis, nooit keken ze verder dan dat, want door mijn extreme ondergewicht was het altijd eten en aankomen. Nu gaat het eten een stuk beter en ik heb een gezond gewicht bereikt, maar daarnaast nog altijd een depressie, automutilatie, herbelevingen en PTSS.
    Erg frustrerend als je daar nog altijd geen hulp bij hebt gehad en maar moet wachten en wachten..

  14. super interessante stage, en idd goed dat je al tijdens je studie tegen dit soort dingen aan loopt. mag ik vragen welke studie je doet?

  15. Ja, ik heb een eetstoornis en autisme.

  16. Heel moeilijk is het, dubbele diagnoses. Ik heb ook meerdere diagnoses en zit nu bij een instantie voor autisme, daar kijken we ook naar een eetstoornis. Het is niet zo dat het autisme bij mij erger is dan de eetstoornis, maar het autisme veroorzaakt deels de eetstoornis. Daarom is het ook altijd goed om te kijken naar wat is het gevolg van wat. Ik heb ook een dwangstoornis gehad, daarbij was de eetstoornis geen gevolg of oorzaak, maar de twee stoornis waren er gewoon naast elkaar. Toen had ik er inderdaad ook heel veel last van dat het ene erger werd wanneer het andere minder werd. Heb daar uiteindelijk ook geen oplossing voor gevonden, want ben wel van mijn dwang af, maar dus niet van mijn eetstoornis.

  17. Zelf (helaas) jarenlang gehad, dubbele diagnoses. Zo moeilijk om dan goede hulp te krijgen.
    Met mijn opleiding ben ik ook bezig geweest met comorbiditeit en ik vind het erg lastig, maar ook heel uitdagend om te bedenken wat je moet doen bij comorbiditeit.

  18. Herkenbaar. Het is ook een wake up call, want ik werk nu aan mezelf op veel gebieden behalve het eten, maar dat is juist datgene wat nu het meest op de voorgrond staat. Dat moet ik in de gaten houden, want ik wil de behandeling die ik nu volg niet stoppen.

  19. @ Metaphor, idd! Ze halen oorzaak en gevolg door elkaar…

  20. Wat een goed stuk,
    ik heb zelf naar anorexia ook nog 7 andere dignose’s
    daardoor ben ik de afgelopen paar jaar al van kliniek naar kliniek gegaan en vaak afgewezen en door verwezen heel moeilijk allemaal.
    op dit moment staat de eetstoornis het meest op de voorgrond en sta ik op de wacht lijst de HC van de ursula en hopelijk kunnen ze me daar igg voor me eetstoornis behandelen.
    Al zou ik daarna nog wel naar een kliniek moeten voor m’n andere dignoses.

  21. Herkenbaar…

  22. Aahgr dit heb ik ook, maar het is enorm lastig.
    Ik had meer last van mn andere problemen, maar daar kon ik niet voor behandelt worden, want de anorexia was te erg en m’n gewicht te laag.
    Dus toen moest ik aan de anorexia eerst werken, was mn gewicht beter gingen de andere problemen slechter, dus ging ik gelijk door naar een behandeling voor die dingen. Maar daar moest ik vroegtijdig stoppen omdat er nu daar aan gewerkt werd en dus de anorexia weer erger werd.

    Ik ben nu na meer dan 2 jaar bijna weer terug bij af voor m’n gevoel..
    Nu zit ik en met anorexia en heftigere andere problemen :S?!

  23. @Esther S. Lees nu jouw reactie, en dat klinkt erg bekend.. Mag ik weten welke behandeling je uiteindelijk dan gevonden hebt na die 13 jaar?
    Ben erg blij voor je dat het nu beter gaat, dapper dat je toch door bent blijven vechten tot de juiste hulp op je pad kwam!!

    xx

  24. Wel herkenbaar. Ik was in behandeling bij Human Concern, werd teveel overhoop gehaald door de therapieën waardoor ik steeds meer begon te automutileren. Ik werd ‘te gecompliceerd’ om in behandeling te blijven en doorverwezen voor intensievere hulp. Met als bijbehorend nadeel dat er niet echt gekeken wordt naar het eten, en hierna met een beetje pech alsnog hierna in behandeling kan daarvoor.

  25. ja…..
    Sinds afgelopen woensdag…. AD(H)D, Burn-out en eetstoornis NAO…..

  26. Ptss, bps en es nao.. Toen ik hulp wilde voor m’n es, vond de psycholoog die ik toen had dat niet nodig want het ‘hoorde’ bij m’n bps.. En ik kreeg dus geen doorverwijzing. Reden voor mij om te zeggen; dan doe ik het allemaal wel alleen en we zien het wel over een tijdje..

  27. Hier nog iemand…. Anorexia, depressie, ptss en ontwijkende persoonlijkheidsstoornis.

  28. Haha een 6 dubbele diagnose …

    Oké het is niet om te lachen, maar soms heeft het hele grappige dingen opgeleverd binnen een behandeling.
    Maar helaas ook veel trieste momenten!

  29. OCD en anorexia.. killer combinatie vooral de verplaatsing van de dwang zodra je e.s beter wordt, of bijvoorbeeld het werken met eetlijsten en de afhankelijkheid daarvan. Mijn OCD werd gemaskerd door mn e.s waardoor mijn behandeling ontzettend averechts heeft gewerkt en ik me nu in een redelijk kritieke phase bevindt qua OCD en burn out door het wisselen van structuur van klinisch naar ambulant 2 jaar geleden en de copingsmechanismes die ik daarvoor had/heb 🙁

  30. Boulimia, sociale angststoornis, ontwijkende ps en trekken van borderline.

    Volg nu ong 2 mnd dagelijks groepstherapie voor mijn ps en daarnaast proberen ze ook mijn eetstoornis erbij te nemen. Ik heb alleen t gevoel dat er nog geen vooruitgang in zit omdat misschien toch mijn eetstoornis op de voorgrond ligt. ik vind dit lastig bespreekbaar te maken.

  31. Ik had ptss en ontwikkelde toen ook een eetstoornis. De ptss werd toen aangepakt, omdat dat toen het meest aanwezig was, maar gedurende de behandeling wisselde dit. Aan mijn eetstoornis is nooit echt aandacht besteedt, maar mijn ptss is nu zo goed als weg. Ik heb soms nog last van symptomen, maar dat is niet zo erg enz. Nu ga ik nog in behandeling voor mijn eetstoornis, maar nu heb ik het idee dat ik ook nog wel eens autisme zou kunnen hebben, want ik heb wel veel symptomen die bij autisme horen. Alleen om dit bespreekbaar te maken vind ik erg lastig.

  32. In mijn behandeling voor boulimia is nauwelijks aandacht besteed aan mijn onderliggende problemen en ptss. Ik moest dit vooral zelf doen door bv emdr aan te vragen. Als ik hier op terugkijk vind ik dit echt een gemis geweest.

  33. Het is jammer dat dit nog steeds speelt binnen de GGZ, want inmiddels is toch allang bekend dat dit probleem er is. Ik vrees dat het erg tijd wordt om de overheid en de verzekeringen duidelijk te maken hoe het zit en dan draaien de GGZ instanties vast ook wel bij, die hebben de problemen immers allang in de gaten. Het kost op deze manier zoals het nu gaat namelijk en veel meer tijd dan nodig en dus ook veel meer geld dan nodig. Het maakt de wachtrijen alleen maar groter, erg jammer allemaal.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *