Dwang, veel mensen hebben er last van

Als ik de trap op loop, moet ik de traptreden tellen. Ik moet negatieve dingen die me zouden kunnen overkomen andersom zeggen. Ik moet altijd eerst naar rechts kijken i.p.v. naar links. Als ik zap mag ik alleen van 1 naar 10 en niet andersom zappen. Ik moet overal twee van hebben, als er ergens 1 van overblijft, gooi ik dat maar weg. Als ik de deur op slot doe, moet ik nog drie maal checken of hij echt wel god dicht is. Allemaal dwanghandeling waar je je misschien wel dood voor schaamt. Want dat soort dingen doen vast alleen mensen die gek zijn, toch?

Psychologie Magazine deed een onderzoekje onder haar lezers. Van de 600 lezers die meededen, gaf 99 procent aan regelmatig handelingen te verrichten die niet echt nodig zijn, maar waar ze tóch belang aan hechten. Erg veel deelnemers hadden last van dwanggedachten op het gebied van ordenen. Boeken ordenen op kleur en alfabet. Of zelfs het inruimen van de vaatwasser op de “juiste” manier.

bron foto

Dit komt trouwens meer voor bij vrouwen. Mannen hebben meer last van dwanggedachten op het gebied van controle: meermalen checken van ramen, licht, water en gas. Dan hebben we nog de dwang om voortdurend handen te wassen. Maar liefst een kwart van de deelnemers aan het onderzoek had hier last van.

Hebben deze mensen nu allen een dwangstoornis? Nee. Er is pas sprake van een dwangstoornis wanneer iemand meer dan een uur per dag kwijt is aan dwanggedrag. Het aantal mensen dat in Nederland leidt aan een dwangstoornis wordt geschat op 2%

Dwang kan je onderverdelen in tweeën: dwanggedachten(obsessies) en dwanghandelingen (compulsies). Je kan enkel last hebben van dwanggedachten, je kan ook last hebben van beiden. Dwanghandelingen worden meestal vooraf gegaan aan dwanggedachten.

1. Dwanggedachten/intrusies/ obsessies: Je hebt last van steeds terugkerende, vervelende en storende gedachtes. Meestal hebben ze te maken met iets waarvan je bang bent dat je het niet goed hebt gedaan en de gevolgen die hier allemaal aan kunnen hangen. Deze gedachtes kunnen zo ernstig worden dat je als het ware stilvalt en niet goed meer kan functioneren. “Je bent bijvoorbeeld bang dat er iets ergs met jezelf of een dierbaar iemand gebeurt als je bepaalde ‘verkeerde’ dingen denkt. Dit veroorzaakt een angstgevoel. Om de angst weg te krijgen kun je in je hoofd een aantal rituelen afwerken om deze zogenaamde ‘verkeerde’ gedachten te compenseren. De spanning vermindert dan op korte termijn, op langere termijn krijg je juist meer last van angsten omdat je door deze rituelen de angstgedachte serieus neemt en hiermee het dreigende ‘gevaar’ bevestigt.” Een ander voorbeeld van dwanggedachten die iemand kan hebben zijn de gedachten om iemand anders een letsel toe te brengen.

2. Dwanghandelingen/ compulsies: Je hebt last van handelingen die je van jezelf steeds opnieuw moet uitvoeren en die helemaal niet noodzakelijk ergens voor zijn. Deze handelingen komen veelal voort uit gedachtes die in verband staan met een bepaalde angst. Om deze angst weg te krijgen, voer je die handelingen uit – moet je die handelingen uitvoeren. Hiermee pak je niet de werkelijke angst aan en dus blijf je voortdurend de handelingen uit moeten voeren. “Je bent bijvoorbeeld bang dat het huis zal ontploffen omdat de gaskraan open staat. Ook al weet je dat je dit zojuist nog hebt gecontroleerd, toch heb je geen rust meer. Angst- en paniekgevoelens dwingen je opnieuw de gaskraan te controleren. Na verloop van korte of langere tijd begint hetzelfde proces weer van voor af aan. Door hier steeds weer aan toe te geven, vertrouw je je eigen waarneming niet meer en raak je verstrikt in je eigen controle ritueel. Hierdoor kom je vaak terecht in een vicieuze cirkel van controledwang.”

Op zich is dit voorbeeld nog een best “normaal” iets, echter het kan ook gaan om totaal onlogische dwanghandelingen: altijd op een glas moeten tikken als je een glas ziet, als je een vlammetje ziet hier altijd met je vinger snel doorheen moeten gaan, bepaalde dingen hardop moeten zeggen, 10 keer per dag tanden poetsen of kleding wisselen etc. En hierbij dan het gevoel hebben dat wanneer je dit soort dingen niét doet, er iets ernstigs zal gebeuren.

De meest bekende dwangstoornissen zijn:

  • controledwang
  • smetvrees
  • symmetriedwang
  • agressieve dwanggedachten.

Wat zijn eigenlijk de oorzaken van een dwangstoornis?

Er is niet 1 oorzaak aan te wijzen, het gaat meestal om een combinatie van verschillende factoren. Dwangstoornissen ontstaan op jonge leeftijd meestal voor 25ste jaar. Meestal wachten mensen wel 12 tot 16 jaar met hulp zoeken, terwijl goede hulp nodig is om er van af te komen.

1. Erfelijkheid; wanneer iemand in de familie/ ouders last hebben van een dwangstoornis, heb je zelf ook meer kans op het ontwikkelen van een dwangstoornis.
2. Jeugd-ervaringen; Als je opgroeit in een onveilige omgeving of juist in een overbezorgde omgeving is er meer kans om ontwikkeling van angst.
3. Langdurige stress; Bij ingrijpende gebeurtenissen als scheiding, verhuizing, dood etc en aanhoudende spanning komt het zelfvertrouwen en het gevoel van veiligheid onder druk te staan, waardoor de kans op dwanghandelingen wordt vergroot. Ook bepaalde stoffen als cafeïne, cola, drugs, thee kunnen paniek/ angst uitlokken. Of fysieke veranderingen door een operatie, zwangerschap…

Hoe kan je ervan af komen?

  • medicijnen
  • cognitieve gedragstherapie o.a. met behulp van exposure

Wil je weten of je wellicht een dwangstoornis kan hebben, kijk dan HIER voor de zelftest.


Tv-uitzendingen

Voor meer informatie kijk op de site van de Angst, dwang en fobie stichting

Scarlet

Geschreven door Scarlet

Reacties

17 reacties op “Dwang, veel mensen hebben er last van”

  1. Voor iedereen met dwangklachen: Zorg dat het je leven niet gaat beheersen !
    Als je denkt dat je aan een dwangstoornis lijdt, loop er dan niet mee rond maar zoek hulp. Samen met een hulpverlener kun je je eigen vrijheid stapje voor stapje weer terug winnen. Cognigtieve gedragsterapie kan je misschien ook goed opweg helpen en ervoor zorgen dat je je beter in je vel voelt.

  2. Jammer dat hier zo weinig mensen op hebben gereageerd. Jammer dat dit allemaal zo geheim moet, zo kunnen we elkaar minder helpen. Een dwangstoornis is echt niet leuk, het beheerst je hele leven. Ik hoop dat ik over een tijdje kan zeggen dat ik er vanaf ben.

  3. Veel mensen denken dat ik smetvrees heb:ik schijn meer schoon te maken dan andere mensen

  4. Reageren, reactie van me. Ben het helemaal met je eens. Inmiddels ben ik er nu van af. Ik weet natuurlijk niet of je therapie volgt, maar ik raad het je anders echt aan. Je kunt je eigen leven, daardoor voor een heel groot deel weer terugwinnen. Stapje, voor stapje. Geloof er in ! Ik zou je graag willen helpen en tips willen geven als je daar behoefte aan hebt 😛 Ik weet namelijk uit ervaring hoe slopend het is en hoe ongelukkig en moe je er van kunt worden.

  5. Reactie, op mij : Ook jou zou ik graag willen helpen. Probeer er met iemand over te praten. Hoe lastig en moeilijk dat ook is. Je hoeft je echt niet te schamen, heeeel veel mensen hebben last van ‘schoonmaakdwang’. Het is alleen zo dat veel mensen het niet durven te vertellen en er daarom wordt gedacht dat er heel weinig mensen met deze ‘problemen’ te maken hebben en degene die er mee te maken hebben dus denken dat ze de enige zijn en ze zich dus schamen,
    Heb je de volgende uitzending gezien : Je zal het maar hebben – Aflevering van Daphny en Tristan. Daphny heeft te maken met een schoonmaakdwang. Misschien herken je je zelf hierin. Deze aflevering kun je terug kijken op uitzendinggemist.nl

  6. Ik heb er met m’n moeder over gehad, ze vindt het heel erg, maar weet niet zo goed hoe ze me moet helpen. Want het me verbieden heeft geen zin en dat weet zij ook… Ik weet het zelf ook niet meer zo goed 🙁

  7. Wij zijn naar een appartement verhuisd,vijf jaar terug,heb nu al de derde depressie.ik mis de tuin en vrijheid.help me

  8. Al 2jaar heb ik het, het is teruggekomen na een therapie kwil er echt vanaf

  9. Dit heeft mijn moeder ELKE dag. Nu wil ze bvmoederdagen uit haar hoofdkennen.

  10. Dermatillomanie. Nog nooit iemand tegen gekomen die het ook heeft. *zucht*

  11. Ik weet zelf hoe lastig dit kan zijn
    ,maar ik heb me zelf vanaf nu beloofd dat ik het morgen een hel3 dag niet ga doen als er dan iets ergs gebeurt dwn komt het niet doordat ik iets niet heb gedaan ik heb dit inmiddels al 3 jaar en ik ben er nu echt helemaal klaar mee mijn doel ik moet ervan afkomen wat het me ook kost

  12. @anoniem
    Ik ken je punt… ik zelf heb al vijf jaar ocd en ik heb het vaak geprobeerd te stoppen door mezelf dat voor te nemen. Helaas werd ik er alleen maar paniekeriger van en werkte dat dus nooit.
    Na vijf jaar ben ik eindelijk hulp gaan zoeken en ik raad jou ook aan dat de doen, want je zit er dus echt mee 😉 en je hoeft je zeker nergens voor te schamen!

  13. Dwanghandelingen pak je het best aan met EFT (Emotional Freedom Techniques).

  14. Ik had ocd relatie dwanggedachten. En ik ben er vanaf gekomen. Puur door het zoeken van hulp. Het helpt!

  15. Wie slikt hier medicatie voor?

  16. Herkenbaar!

    Ik ben zelf erg bang dat ik brand veroorzaak, door met natte handen een lichtknopje aan te raken ofzo. Klinkt heel stom, maar ik word er echt ZO BANG van.

  17. Myn moeder is 88 jaar heeft een poetsziekteze is ook heel erg sagarynig ze heeft nooit tyd voor andere alleen poetsen gezelligheid kent ze niet dit is diep triest

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *