Hallo, wij zijn Anne & Janneke, sinds 2008 elkaars beste vriendinnen. In 2013 begon Janneke een eetstoornis te ontwikkelen, anorexia. Dit heeft zowel ons leven als onze vriendschap beïnvloed. Janneke is nog in het midden van haar herstel proces, maar het gaat inmiddels gelukkig een stuk beter met haar. Omdat onze gesprekken vaak over onderwerpen gaan die betrekking hebben op het onderwerp eetstoornis, die wellicht ook relevant zijn voor anderen, besloten wij dit met jullie te delen.
In de volgende blogs zullen wij elkaar vragen stellen over verschillende onderwerpen. Zo wordt dit onderwerp van twee verschillende kanten belicht. We hopen dat jullie het interessant vinden om te lezen. In dit deel hebben wij algemene vragen opgesteld over het onderwerp zelfbeeld. Deze zullen wij beiden beantwoorden.
♥ Anne, denk jij dat de mensen met een eetstoornis een kloppend zelfbeeld hebben?
Nee, dat denk ik niet. Er is mij verteld dat anorexia patiënten zichzelf over het algemeen 25% dikker zien dan ze in werkelijkheid zijn, en anderen zien ze juist 25% dunner. Dit zal per persoon natuurlijk verschillen, maar ik denk zeker dat het zelfbeeld van mensen met een eetstoornis niet klopt. Hiermee wil ik absoluut niet zeggen dat ze liegen of overdrijven. Ik denk dat deze mensen zichzelf daadwerkelijk te dik zien, maar dat dit onbewust voortkomt uit het ontkennen van een groot, onderdrukt gevoel of uit de (valse) hoop dat afvallen de oplossing is.
♥ Hoe kijk jíj naar jezelf in de spiegel? Denk je dat je een reëel lichaamsbeeld hebt?
Anne: Dat vind ik een lastige vraag. Als ik mijzelf zie ben ik meestal niet volledig tevreden over mijn lichaam, maar mijn humeur (en het tijdstip op de dag) heeft hier ook invloed op. Er is een deel van mij dat er van overtuigd is dat hoe ik mijzelf in de spiegel zie de werkelijkheid is. Een ander deel weet echter ook dat het grootste deel van de meisjes/vrouwen geen reëel zelfbeeld heeft, en dat de kans dus groot is dat dat in mijn geval ook niet zo is.
Janneke: Ik geloof wel dat je lichaamsbeeld wordt vervormd door een eetstoornis. Dit zie ik ook zeker bij anderen. Toch is het bij mij anders (voor mijn gevoel). Ik zie mezelf namelijk echt dik en kan anderen niet geloven als zij zeggen dat dit niet zo is. Ik zeg dan ook vaak: “Nee maar ik zie het toch? Ik zie toch dat ik niet mooi dun ben, hoezo klopt dit dan niet?” Stiekem is er wel een stem die twijfelt. Als ik zie dat andere mensen met een eetstoornis geen reëel zelfbeeld hebben, waarom zou dit bij mij dan wel zo zijn? Ook weet ik dat de meeste mensen zien dat het bij ieder ander klopt, alleen dat het bij zichzelf echt ‘anders’ is! Ik wil wel graag geloven dat mijn zelfbeeld niet klopt, maar tot nu toe lukt dit mij niet. Ik heb soms dagen waarop ik niet in de spiegel wil kijken en alle weerspiegelende objecten vermijd. Ik wil mezelf dan echt niet zien. Deze walging (naar mezelf) vind ik heel lastig.
♥ Denk jij ooit je lichaam helemaal te kunnen accepteren en het te zien zoals het is? Dat je in de toekomst volledig blij kan zijn met jouw lichaam?
Anne: Het eerste dat nu in mij opkomt is: “Ja, als mijn lichaam eruit ziet zoals ik zou willen!” Maar dit is natuurlijk niet het antwoord waarnaar gevraagd wordt… Ik denk dat ik het zeker kan, maar dat het niet vanzelf zal gaan. Ik zal dan zeker nog aan mijzelf moeten werken op emotioneel gebied. En nu heb ik het over de tweede vraag, of ik blij kan zijn met mijn lichaam. Mijn lichaam accepteren zoals het nu is doe ik al grotendeels, maar dit is natuurlijk wat anders dan er ook daadwerkelijk tevreden of blij mee zijn.
Janneke: Dit verschilt per dag. De ene dag denk ik dit wel ooit te kunnen, maar het andere moment zie ik echt niet hoe. Ik hoop met heel mijn hart dat ik mijn lichaam ga kunnen accepteren en koesteren. Er ligt een diep verlangen om op een dag tevreden te kunnen zijn met wie ik ben. Hierdoor weet ik wel dat ik hard ga werken om dit werkelijkheid te laten worden. Daarom heb ik wel hoop dat dit op een dag gaat gebeuren. Ik weet wel zeker dat ik dit extreem negatieve beeld (zoals de afkeer en het walgen) kwijt ga raken. Maar of ik ooit echt (helemaal) tevreden ga zijn, is voor mij nog onzeker. Dit is heel moeilijk voor te stellen.
♥ Je zegt dat je niet helemaal tevreden bent over jouw uiterlijk. Hoe ga je hiermee om?
Anne: Klopt. Er zijn verschillende manieren waarop ik hiermee omga, deels afhankelijk van mijn emotionele toestand. Ik heb af en toe een poging gedaan om af te vallen, maar hier ben ik niet zo goed in dus dat werkte niet. En bovendien wil ik geen ondergewicht krijgen omdat dat nou eenmaal niet gezond is. Over het algemeen is er weinig dat ik daadwerkelijk doe om mijn lichaam te veranderen. Ik probeer de dingen te relativeren en tegen elkaar af te wegen. Ik weet dat ik geen overgewicht heb en dat er mensen zijn die mijn lichaam wel mooi vinden. Dan zal het wel niet zo erg zijn toch? Ik probeer te bedenken dat ik de mening van mensen die mij beoordelen op mijn uiterlijk en niet op mijn innerlijk, niet waard vind om mij iets van aan te trekken.
Wat mij ook helpt is de dingen die ik belangrijk vind tegen elkaar afwegen. Ik zal een voorbeeld geven: ik hou van het strand en van zwemmen in de zee, maar dan zal ik een bikini aan moeten. Laat ik het plezier van een dagje zon, zee en strand voorbijgaan omdat ik moeite heb met mijn lichaam in bikini? Ik zou bang zijn voor de mening van anderen, maar moet ik daardoor mijn plezier laten bederven? En bovendien: ik vertrouw erop dat mijn vrienden mij accepteren zoals ik ben. Ik verkies een dagje strand boven het dragen van een verhullende outfit.
Janneke: Wat Anne hierboven schrijft lees ik vol verbazing. Hoe kan dit? Hoe kan iemand niet obsessief met zijn/haar lichaam bezig zijn? Hoe kan Anne het zwemmen en plezier boven de onzekerheid plaatsen? Dit zijn vragen waar ik over een bepaalde tijd antwoord op hoop te vinden. Ik kan het namelijk bijna niet begrijpen en er alleen enorm veel respect voor hebben. Zelf kan ik dit namelijk absoluut niet. Ik weet niet hoe ik moet omgaan met mijn onzekerheid en imperfecties. De ene dag kan ik mezelf in de spiegel zien en het aardig relativeren. Het andere moment kan ik dit niet en blijf ik obsessief met mijn lichaam bezig. Ik kan dan alleen vol verdriet kijken naar het lichaam waar ik mij absoluut niet in thuis voel. Ik hoop dat als jullie dit lezen, ook zien wat voor groot verschil er zit tussen Anne en mijzelf. Wat Anne beschrijft is een veel reëlere kijk op onzekerheid en ik hoop snel naar dit punt te kunnen. Ik weet namelijk wel dat je lichaam je niet in de weg moet zitten, dat het bij je hoort, je laat leven en genieten. Dus dat je lichaam bijvoorbeeld het genieten van zwemmen absoluut niet in de weg moet staan.
♥ Anne, heb je het zelfbeeld van Janneke zien veranderen sinds dat ze een eetstoornis heeft?
Ja, ik heb gezien dat ze zichzelf steeds minder mooi ging vinden naarmate ze dieper wegzakte in de eetstoornis. Ondanks dat ze afviel, waar ze zich ook bewust van was, leek het alsof ze zichzelf steeds dikker vond. Maar wat ik vooral heb gezien is dat de manier waarop ze omgaat met deze gevoelens is veranderd. Voordat ze haar eetstoornis ontwikkelde vond Janneke zichzelf ook niet heel mooi, maar ik had niet het gevoel dat ze daar extreem mee zat. In het leven met de eetstoornis worstelt ze wel ontzettend met haar uiterlijk en walgt ze zelfs van zichzelf. Dat is lastig om te zien, omdat mijn beeld van haar lichaam daar absoluut niet mee overeenkomt…
♥ Janneke, denk jij dat je zelfbeeld is veranderd sinds je een eetstoornis hebt?
Ja enorm. Ik kan nu nog maar vaag herinneren dat ik hiervoor niet zo bezig was met mijn uiterlijk. Ik weet dat ik wel wat onzekerheden had, maar ik lette er volgens mij niet eens echt op. Dit is heel erg veranderd. Door het hebben van een eetstoornis is mijn focus gegaan naar mijn uiterlijk, in plaats van genieten van het leven. Ik vind het jammer dat deze focus zo is verschoven. Mijn zelfbeeld werd steeds negatiever. Naarmate ik verder werd benomen door de eetstoornisstem, zag ik steeds meer aan mijn lichaam waar ik niet tevreden over was. Hoewel de drang om af te vallen er nu soms nog is, vraag ik me wel af: zal mijn eetstoornis ooit tevreden zijn? Ik denk het niet…
♥ Wat voor tips of advies zou jij geven aan iemand (met een eetstoornis) met een negatief zelfbeeld?
Anne: Probeer de mensen in jouw omgeving en de definities van de maatschappij te vertrouwen. Als je BMI gezond is, betekend dit dat je een gezond gewicht hebt. Dit hoef je dan dus ook niet te veranderen. Laat jouw lichaamsbeeld niet bepalen hoe jij je voelt en hoe jij je leven leidt. Iedereen heeft recht op een gelukkig leven, en jij dus ook! Jezelf veranderen is niet de weg om te gaan, probeer acceptatie te vinden voor jezelf en de belangrijke dingen in jouw leven tegen elkaar af te wegen. Is jouw uiterlijk het echt waard om zoveel mooie dingen voor op te geven? Focus je op jouw leven, niet op je lichaam. Wanneer jij kan genieten van het leven en lekker in je vel zit zal je weer kunnen lachen. En een stralende lach is het allermooiste!
Janneke: Zoals ik eerder al heb beschreven, weet ik zelf niet heel goed hoe om te gaan met een negatief zelfbeeld. Maar ik zou je willen aanraden om het beeld dat je ziet, niet meteen als waarheid aan te nemen. Probeer te twijfelen aan je eigen waarneming. Ook is het belangrijk jezelf tijd te gunnen jezelf weer mooi te gaan vinden. Ik kan soms boos op mezelf worden, omdat ik mezelf niet kan accepteren hoe ik ben. Maar hiernaar probeer ik niet te luisteren, want ik weet immers dat ik mijn best doe om dit te veranderen. Probeer te zien dat deze stem je een mening vertelt, niet een feit. Je bent mooi zoals je bent!
Heb jij een reëel zelfbeeld?
Geef een reactie