Eerlijk over eetbuien

Als ik me ergens ontzettend voor schaamde, dan was het wel voor mijn eetbuien. Zelfs in therapie vond ik het enorm lastig om het toe te geven, zelfs al wisten ze dat ik boulimia had. En nee, dan bedoel ik nog niet eens vertellen wat ik precies had gegeten, maar überhaupt het feit dat ik weer eens een eetbui had gehad… Ik schaamde me dood. Toch had ik hulp nodig om te herstellen van mijn eetstoornis. Maar hoe kan je geholpen worden bij iets waar je niet over durft te praten? In deze blog vertel ik daar meer over.

Wees eerlijk naar jezelf

Het antwoord is wellicht onbevredigend, want het antwoord is dat je er juist wel over moet praten. Tegen die schaamte ingaan, eerlijk zijn. Dat begint met eerlijk zijn naar jezelf. Eerlijk zijn over de eetbuien en de drang ernaar. Misschien denk je: nou, die eetbuien, daar kan ik niet omheen hoor. Ik weet wel dat ik daar last van hebt. Maar erken je het echt? En ben je echt eerlijk naar jezelf? Want eerlijk naar jezelf zijn betekent niet jezelf forceren om ‘meer ruggengraat’ te kweken en ‘gewoon geen eetbuien te hebben’. Dat is oneerlijk. Wees eerlijk naar jezelf dat dit een serieus probleem is – een eetstoornis. Dat je het moeilijk hebt. Dat het geen kwestie is van wat meer ruggengraat kweken, maar dat je zorg nodig hebt en dit serieus mag nemen. Niet oordelen, maar zorg dragen. Dat is eerlijk. 

Bovendien kon ik nog wel eens denken ‘laat het maar’, want die eetbui had immers ook een functie. Eerlijk zijn naar jezelf betekent ook erkennen dat de drang er is en dat het ergens vandaan komt. Jezelf en wat je voelt in de ogen durven kijken. Dat is gigantisch eng. De functie van een eetstoornis is immers om iets weg te stoppen, om iets te verdoven. Daar vanaf komen, gaat door te stoppen met wegstoppen, te stoppen met verdoven en weer met je gevoel in contact te komen. Wees eerlijk naar jezelf. Hoe gaat het met je? Wat voel je? Waar ben je bang voor? Wat maakt je zo boos? Wat maakt je zo verdrietig? Wat is er zo te veel of wat is er zo te weinig? En waar heb je écht behoefte aan?

Het klinkt simpel, maar je gevoelens en behoeftes erkennen kan ontzettend moeilijk zijn. Schaamte, angst en oordeel kunnen ook daarbij een grote rol spelen. Want als het zo simpel was, dan had je het niet hoeven wegstoppen met een eetbui. Als het zo simpel was, had je geen eetstoornis ontwikkeld. Maar dat het niet simpel is, betekent niet dat het slecht is en al helemaal niet dat jij slecht bent. Dat het niet simpel is, betekent ook niet dat je er geen zorg voor kan dragen, dat het niet beter kan worden. Wees eerlijk naar jezelf, om als volgende stap eerlijk te zijn naar een ander en die hulp en zorg te kunnen vragen en ontvangen.

Wees eerlijk naar iemand die je vertrouwt

Want je hoeft het niet alleen te doen. Sterker nog, je moet het eigenlijk ook niet alleen doen. Ik denk dat juist de geheimhouding en de eenzaamheid precies is wat de eetstoornis sterk maakt. Zodra de eetstoornis in beeld kwam, kwamen bij mij ook de geheimen. Deze geheimen groeiden, werden groter en groter naarmate de eetstoornis meer ruimte innam. Wanneer ik mezelf en mijn gedrag uit alle macht probeerde te verstoppen, was dat vaak een teken dat de eetstoornis aan het woord was. Omdat ik me schaamde en wist dat het niet goed was. Omdat het mijn uitlaatklep was, maar niemand mocht het weten. Een enorme tweestrijd. Ik durfde het niet los te laten, niet te ervaren wat daaronder zat, maar ik haatte mezelf keihard om het feit dat ik het vasthield… Of dat het mij vasthield… Dat enorme geheim maakte mij ook eenzaam. Alleen met mijn gedachtes. Alleen in mijn angst en verdriet.

Het delen met anderen is zo belangrijk geweest. Connectie is de grootste vijand van een eetstoornis, zo heb ik het ervaren. Dat maakt de connectie ook zo ontzettend moeilijk, want natuurlijk gaat de eetstoornis dan tegenstribbelen. Connectie is de grootste angst en het meest helende tegelijkertijd. Gezien worden voor wie je bent, terwijl jij zo aan jezelf twijfelt, terwijl jij jezelf zo haat. De angst om het verkeerd te doen, om uitgelachen te worden. Het staat recht tegenover de noodzaak om gezien te worden, geliefd te worden, erbij te horen, goed genoeg te zijn. Mezelf durven laten zien, betekende ook mezélf accepteren. En andersom betekenden de geheimen dat ik mezelf niet kon accepteren. 

Kon ik pas uit de schaduwen komen als ik wel goed genoeg was? Dat heb ik lang gedacht. Als ik nou wat beter m’n best doe. Een paar kilo afval, zorg dat ik het onder controle heb, perfect voor de dag kom. Ja, dan is het goed en dan kan ik gelukkig zijn, meedoen met het leven. Maar is het ooit goed genoeg? Nee… Kan het perfect? Of maken die strakke teugels alleen maar meer dat het voelt of je faalt, omdat je nooit kan voldoen? Waardoor de noodzaak naar het verdoven of een enorme uitlaatklep, even alles laten vieren, alleen maar groter wordt? Hoe dieper je die bal onder water probeert te duwen, hoe harder die terug in je gezicht klapt.  

Een eetbui is geen karaktertrek

Het werkt juist andersom. Stap uit de schaduw van de eetstoornis om die angst voor afwijzing uit te dagen en om jezelf te leren accepteren. Wat dat betreft ging het vragen om hulp niet eens altijd letterlijk om de tips en de adviezen, maar zeker ook om gehoord en gezien te worden voor wie ik was. Of om er gewoon bij te mogen zijn, ook als het niet letterlijk over de eetstoornis of wat daar achter zit hoeft te gaan. Dat heeft ontzettend veel voor me betekend. Ervaren dat anderen me willen helpen en me niet afkeuren hierom. Ervaren dat ik meer ben dan mijn eetstoornis en problemen. En ook leren om sterk in mijn schoenen te staan en steun te vinden wanneer iemand het niet begrijpt. Of mij niet begrijpt of waardeert. Mij misschien zelfs (bewust) pijn doet. Want nee, ik zou liegen als ik zei dat het leven altijd rozengeur en maneschijn was en dat jij dat gewoon niet ziet… 

Maar dat het leven geen rozengeur en maneschijn is, is niet jouw persoonlijke tekortkoming. Het doet niet af aan jouw recht om te bestaan. Het wil ook niet zeggen dat je helemaal geen plezier en voldoening uit het leven kan halen, al is het niet perfect en soms ontzettend moeilijk en pijnlijk. Het hebben van een eetbui voelde ook als een persoonlijke tekortkoming. Waarom was ik zo zwak? Waarom ben ik zo’n veelvraat? Waarom ben ik zo slecht? Gedachtes die absoluut gevoed worden door het stigma op overgewicht en te veel eten. Dat heeft niets te maken met zwak zijn of geen discipline hebben. Zo ook eetbuien niet. 

Want gaat het over de eetbui? Of gaat het over de drang? De eetbui is wat dat betreft een symptoom van een drang die wordt veroorzaakt door iets onderliggends. Dat kan ook iets lichamelijks zijn, omdat je jezelf niet genoeg voedt, maar dat komt waarschijnlijk ook weer ergens vandaan. Want waarom voed je jezelf niet goed en ben je zo ontzettend streng voor jezelf? En waarom roept dat zulke heftige emoties op? Het gaat over hoe je je voelt, waaróm het zo veel uitmaakt. Want al voelt het zo, een eetstoornis of eetbuidrang en toegeven daaraan, is niet een slechte karaktertrek van je. Het is een copingmechanisme, een ziekte die zich genesteld heeft in jouw hoofd, die met zorg en aandacht kan worden verminderd, en zelfs helemaal weg kan.

Je mag er zijn

Wees eerlijk over je eetbuien en gevoelens, naar jezelf en naar de mensen die je kunnen helpen. Je hoeft het niet van de daken te schreeuwen of met iedereen te delen, maar blijf er niet alleen mee rondlopen. Want het gaat niet om ‘gewoon een geheimpje’. Een eetstoornis heeft te maken met iets existentieels. Bestaansrecht. Grip op het leven. Dat leven ook aankunnen. Het gaat ook niet eens om die eetbui, maar om wat daarachter zit. Het gaat over wat die drang veroorzaakt. Over die enorme angst en onzekerheid. En hoe moeilijk en zwaar het ook is om dat te dragen, daarmee om te leren gaan, daarin te ontwikkelen, het kan wel. Je hoeft dat niet alleen te doen. Wat het ook is, je hoeft je er niet voor te schamen. Die vreselijke schaamte houdt zo veel in stand. 

Ik hoop dat door blogs op Proud2Bme te schrijven dat te doorbreken. Door samen te praten op de chats en op het forum dat te doorbreken. Door het vertrouwen te geven dat het goed is om om hulp te vragen. Dat jij de schaamte en angst doorbreekt door de ervaringen die je opdoet op veilige plekken. Dat het vertrouwen mag groeien. Want ook ik heb me slecht, dom, lelijk en niet goed genoeg gevoeld. Ook ik heb het gevoel gehad dat ik me moest schamen voor wie ik was. Dat anderen me zouden haten, uitlachen, afstoten. Het heeft heel wat jaren, tranen, angstzweet en paniek gekost om dat te doorbreken, maar ik weet dat het kan. Niemand hoeft zich te schamen voor het feit dat je mens bent, dat je kwetsbaar bent of fouten maakt. Voor het feit dat narigheid je kan overkomen. Iedereen heeft iets moois in zich. Daar geloof ik in. Ook jij.

Dus wees eerlijk over eetbuien, over eetbuidrang, over hoe je je voelt. Want dat is de boodschap die je jezelf geeft, dat je er mag zijn. Ik besef dat het tijd, aandacht en moeite kost om dat te laten groeien. Besef dat zelf ook, dat het niet erg of gek is als het niet ‘zomaar ineens’ lukt. Maar weet dat je hier naartoe mag werken, dat het goed is, dat jij het waard bent. Stapje voor stapje. Door eerlijk te zijn tegen jezelf, tegen iemand die je vertrouwt, tegen hulpverleners. Stapje voor stapje. Je mag klein beginnen. Vertrouwen heeft tijd nodig om te groeien. Ik hoop dat je zo steeds meer kan ervaren dat je er mag zijn. Wees eerlijk.

Dat bestaansrecht is goud waard.