Een depressie. Het woord klinkt heftig en dat is het gevoel dat erbij hoort vaak ook. Zeker in het begin kan het lastig zijn om aan te voelen of vast te stellen of het ook echt om een depressie gaat. Het kan immers ook aanvoelen als een heftige dip waar je middenin zit. Gevoelens van somberheid en even nergens meer zin in hebben kan bij het leven horen zonder dat er iets anders aan de hand hoeft te zijn, maar het kan ook een vroeg signaal van een depressie zijn. Niet iets om licht over te denken. In deze blog geven we een klein overzicht van de eerste signalen die een depressie kunnen aankondigen.
Stemming
Het niet lekker in je vel zitten is een signaal dat al heel vroeg naar voren komt. Er kan sprake zijn van negatieve gedachten over jezelf of over je leven die vaak de boventoon voeren. Ook neerslachtigheid en somberheid komt hierbij veel naar voren. In een vroeg stadium van een depressie komen soms ook dagschommelingen voor, zeker als het gaat om bovenstaande klachten. Dagschommelingen houden in dat je gevoel bijvoorbeeld ‘s ochtends het minst goed is en daarna langzaam wat verbetert, of andersom.
Bij dat sombere en neerslachtige gevoel kunnen vaak ook gevoelens van leegte, onmacht en minderwaardigheid komen kijken. Een verandering in je stemming mag ten alle tijden een aandachtspunt zijn. Als je je bijvoorbeeld onzekerder voelt dan voorheen of een gevoel van waardeloosheid hebt, hoef je daar niet alleen mee rond te blijven lopen. Hoe hardnekkig dat gevoel ook is, het heeft vaak niets te maken met de realiteit. Toch kan het, wanneer het blijft malen in je hoofd, steeds meer jouw werkelijkheid worden. Emotionele uitspattingen kunnen anders zijn dan normaal. Barst je wat vaker in huilen uit of voel je je juist emotioneel meer afgevlakt? Beide verschijnselen die vaker voor kunnen komen, maar die wel aandacht verdienen op het moment dat ze zich voordoen. Om erger te voorkomen.
Minder interesse en plezier
Vermindering van interesse en plezier in dingen waar je eerder wel van kon genieten. Deze signalen kunnen vaak opspelen tijdens sombere periodes en het is raadzaam om deze symptomen in de gaten te houden en te bespreken. Het kan zijn dat die interesse weer terugkomt of dat je het ergens anders in terugvindt, maar wanneer dit aanhoudt en ook de interesse in de mensen om je heen afneemt, kan dat ervoor zorgen dat je je meer gaat terugtrekken en een geïsoleerder leven gaat leiden.
Sociale contacten en activiteiten ga je meer uit de weg, omdat je er geen zin in hebt of het idee hebt de energie niet voor te hebben. Ook kleinere dagelijkse dingen, waar je misschien eerder je hand niet voor omdraaide, kunnen als een dagtaak voelen.
Lichamelijke klachten
Het komt vaak voor dat mensen bij de huisarts komen voor lichamelijke klachten die eigenlijk een psychische oorzaak hebben. Ook bij depressies is dat vaak het geval. Vaak is er sprake van minder energie en volgen er ook snel onverklaarbare ‘willekeurige’ klachten, zoals hoofdpijn, buikpijn, spierpijn, slaapproblemen, veranderde eetlust en problemen met de ontlasting. Nu leiden al deze klachten misschien niet direct naar een depressie, maar het zou een eerste signaal van je lichaam kunnen zijn dat er psychisch meer aan de hand is.
Vooral slaapproblemen zijn een veel voorkomend signaal. Moeilijk in slaap komen door het malen, onrustige nachten en vervolgens weer te vroeg wakker worden. Het kan soms ook moeilijk te herleiden zijn of de klachten overdag veroorzaakt worden door de slaapproblemen of andersom. Het is iets dat elkaar in stand kan houden en het zorgt voor nog minder energie en levenslust. Aan de andere kant kan er ook een sterke slaapbehoefte aanwezig zijn. Het gevoel dagenlang te kunnen slapen en nooit uitgerust te zijn is een belangrijk signaal. Meer slapen lijkt niet te helpen, terwijl er ook te weinig energie is om de dag door te komen.
Spanning en onrust
Een gespannen, rusteloos en gejaagd gevoel. Iets dat je zowel lichamelijk als psychisch kan voelen. Dit gevoel zorgt er soms voor dat je je overbelast kunt voelen. Prikkelbaarder en lichtgeraakter dan dat je misschien van jezelf gewend bent. De onrust is vaak iets dat blijft hangen en wat moeilijk van je af te zetten is, wat voor nog meer lichamelijke en geestelijke spanning kan zorgen. Zo lijken het vooral wat kleine dingetjes te zijn, die toch een grote invloed hebben op elkaar en op den duur slopend kunnen zijn.
Cognitief functioneren
Moeite met concentreren en geheugenproblemen kunnen zich in een vroeg stadium ook voordoen. Relatief kleine dingen zoals het volgen van een gesprek of het lezen van een boek, kunnen meer moeite kosten. Hierbij raakt vaak ook de dag- en tijd oriëntatie in de war. Het kunnen plannen en inschatten van tijd wordt moeilijker en kan opnieuw zorgen voor meer spanning, onrust en prikkelbaarheid.
Deze klachten komen meestal naar voren op school, studie of werk. Het heeft invloed op je functioneren en kan ervoor zorgen dat je je vaker ziek meldt dan voorheen, omdat er dus meer dingen misgaan, de spanning te hoog is en ook het gevoel overbelast te zijn constant aanwezig is.
Middelengebruik
Als je je niet goed voelt kun je, bewust of onbewust, vluchten in bepaalde middelen. Om het gevoel van rusteloosheid en gespannenheid te onderdrukken of de negatieve gedachten even opzij te kunnen zetten. Iets wat, zeker in het begin, heel erg onschuldig lijkt en voelt alsof je ten alle tijden kunt stoppen. Echter kan dit in combinatie met bovenstaande factoren de situatie verslechteren en kan stoppen steeds moeilijker worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het gebruik van alcohol en drugs of het innemen van kalmeringsmiddelen en/of slaapmedicatie. De schaamte kan ontzettend hoog zijn en toch is het belangrijk om hier niet alleen mee rond te blijven lopen. Hoe eerder je hiermee aan de bel trekt, hoe beter.
Al deze symptomen kunnen met een beginnende depressie te maken hebben, maar kunnen natuurlijk ook afzonderlijk van elkaar opspelen. Dat kan net zo vervelend en slopend zijn en is tevens iets wat je echt serieus mag nemen. De valkuil met dit soort symptomen is een beetje dat we geneigd zijn te willen wachten tot iets overgaat of totdat het erger wordt. Erg genoeg om ermee naar de huisarts te gaan. Terwijl je nooit hoeft te wachten tot het erg genoeg is om hulp te mogen vragen. Wanneer jij tegen iets aanloopt dat jou enigszins belemmerd in jouw leven of in het hebben van plezier, is dat al reden genoeg om aan de bel te trekken en daar iets aan te mogen veranderen. Hoe eerder de klachten kunnen worden herkend, hoe effectiever de behandeling kan zijn en daarmee voorkom je dat de depressie erger wordt of langer duurt. Bij de eerste ogenschijnlijk onschuldige symptomen is het het al waard om daarnaar te kijken. Blijf er dus niet mee rondlopen, want jij bent die hulp en aandacht nu al waard.
♥
Fotografie: Tan Danh
Geef een reactie