Toen ik nog een eetstoornis had, had ik veel last van eetbuien. Het duurde lang voordat ik dit onder controle had, maar ik leek er naarmate therapie vorderde steeds meer grip op te krijgen. Echter was dit wel onder bepaalde voorwaarden die mijn eetstoornis mij voorschreef. Wanneer ik me aan m’n veilige lijstje hield ging het meestal wel goed, maar wanneer ik sommige, bepaalde producten at ging het meteen mis.
Wanneer je een eetstoornis hebt zal je vast wel een idee hebben van wat voor jou ‘veilig’ en wat voor jou ‘onveilig’ voedsel is. Uitdrukkingen waar iemand zonder eetstoornis waarschijnlijk nog nooit van gehoord heeft. Eten is toch alleen onveilig als het giftig is? Dit geldt dus niet in eetstoorniswereld. Daar is onveilig eten ook wel eetbuivoedsel of eten op de verboden lijst. Zowel iemand met anorexia, boulimia, BED en ook mensen met een niet anders omschreven eetstoornis kunnen een lijst met dit soort producten hebben. Misschien niet letterlijk, maar zeker in hun hoofd.
Toen ik anorexia had, had ik een lijst in mijn hoofd met verboden producten. Dit waren allemaal dingen met veel calorieën die ik erg lekker vond. Kortom, producten waar ik dik van zou kunnen worden en producten die ik volgens mezelf niet verdiende. Deze producten mocht ik absoluut niet hebben en daar was geen discussie over mogelijk. Deed ik dat wel of lukte het me niet om ergens onderuit te komen, dan was ik erg kwaad op mezelf en mocht ik de rest van de dag en de volgende dag extra weinig eten.
Toen ik een eetbuistoornis en vervolgens boulimia kreeg bestond deze lijst nog steeds. Alleen had deze nu net een ander soort betekenis. In plaats van verboden producten had de lijst nu de naam eetbuivoedsel gekregen. In principe is het hetzelfde in de zin dat het voedsel was dat ik niet mocht van mezelf. Relatief gezien calorierijk voedsel dat ik erg lekker vond. Luxeproducten en grote verpakkingen.
Wanneer ik wel iets van deze lijst at kon je er de donder op zeggen dat dat resulteerde in een eetbui. Al had ik maar een klein stukje chocolade of één pizza punt gegeten. Dat was reden genoeg om te denken dat ik alles toch al had verpest en nu net zo goed een eetbui kon hebben. Vaak dacht ik zelfs: “Nou, wat ik nu heb gegeten wil ik er toch al uitgooien, maar als ik dan toch ga overgeven kan ik net zo goed wat meer eten.” Ook als ik op een verjaardag wat chips had gegeten was dat een reden voor mij om naar huis te sprinten en mijn zogenaamde eetbui voort te zetten. Het was een soort vrijkaart waar ik soms best weleens misbruik van maakte en dan achteraf flink van baalde.
Eigenlijk wilde ik helemaal geen eetbuien, maar die producten maakten zoveel gevoelens en onrust in mij los. Het was haast alsof ik ging ontploffen wanneer ik een stukje chips had gegeten. Als ik eraan terug denk is dat ook wel logisch. Ik ontzei mezelf van alles en maakte die producten veel groter dan ze in werkelijkheid waren. Oke, probeer níet aan een roze olifant te denken. Ongetwijfeld denk je nu wel aan een roze olifant. Dat zou iedereen doen. Zo werkt het ook een beetje met eetbuivoedsel. Hoe harder je tegen jezelf zegt dat je iets niet mag, hoe liever je het wilt hebben.
Dat is knap lastig. Eigenlijk houdt je door middel van je angst en behoefte aan veiligheid juist je onveiligheid in stand. Als je geen lijst met verboden producten of eetbuivoedsel meer zou hebben, zou de kans op eetbuien aanzienlijk afnemen want ja, dan is het allemaal niet meer zo’n big deal. Dan is die chocolade niet meer zo bijzonder. Dan heb je er misschien wel een keertje trek in, maar hoef je er niet zo naar te hunkeren dat de emoties meteen hoog oplopen na een stukje chocolade.
Je verboden lijst niet meer als je verboden lijst zien is makkelijker gezegd dan gedaan. De angsten zitten vaak diepgeworteld en de overtuiging dat je niet dik zal worden van bepaald eten is iets waar je opnieuw in moet leren vertrouwen. Hoe krijg je dit vertrouwen in eten terug? Simpel gezegd, door te oefenen. Iemand kon mij wel duizend keer vertellen dat het oké was om een keertje pizza of chocolade te eten, maar ik durfde er pas op te vertrouwen toen ik het ook daadwerkelijk had gegeten en erachter kwam dat er inderdaad niks met mijn gewicht gebeurde. Dit was misschien niet na één keer pizza eten, maar hoe vaker ik pizza at en hoe langer mijn gewicht stabiel bleef, hoe meer ik durfde te vertrouwen op mijn lichaam.
Het is belangrijk om dit vertrouwen in kleine stapjes op te bouwen, want als je in één keer uit het niets een pizza gaat eten terwijl dat heel hoog op je verboden lijst staat kan dat best eens verkeerd uitpakken. Wanneer de angst te heftig wordt kunnen dit soort stappen juist averechts werken en resulteren in een eetbui en/of compenstatiegedrag. Dat is nou juist wat je probeert te vermijden.
Kleine stapjes kan je maken door bijvoorbeeld een lijst te maken met alle producten die je als ‘onveilig’ ziet. Begin met iets makkelijks. Plan het in, koop portieverpakkingen of eet het samen met iemand anders. Het is belangrijk dat je hierna niet gaat compenseren door bijvoorbeeld een tussendoortje over te slaan of minder avondeten op te scheppen. Dit voelt misschien veiliger, maar uiteindelijk zorgt het ervoor dat je alsnog niet kan vertrouwen op die ene stap die je zo dapper had gezet. Het is heel belangrijk om je eetlijst te blijven volgen, zodat je kan zien dat iets extra’s of wat calorierijker voedsel niet direct invloed op je gewicht zal hebben, al eet je daarnaast nog wat je normaal ook zou eten.
Dit is eng, spannend en het kost tijd. Dat begrijp ik heel goed. Er waren zat momenten dat ik dacht: “Maar ik kan heus wel zonder pizza of chocolade leven. Ik heb het niet NODIG. Is dit nou echt zo belangrijk om aan te werken?” Ik snap dat je dat misschien ook denkt, maar: Ja, het is nodig. Natuurlijk hoef je niet elk bestaand product op de wereld te eten, maar het is, zeker wanneer je een eetstoornis hebt, belangrijk dat je het wel kán eten. Het gaat niet om het product zelf, maar om de angst die erachter zit. Wanneer je niet meer bang bent voor die pizza kan je prima besluiten dat je liever geen pizza meer wilt. Wees eerlijk naar jezelf over waarom je iets niet wilt eten en of het je eetstoornis in stand houdt. Blijf knokken voor dat leven zonder angst. Dat leven zonder eetbuien. Dat leven zonder eetstoornis.
Heb jij eetbuien door bepaald voedsel?
Geef een reactie