De kerst is voor velen een fijne gelegenheid om samen te zijn, samen te eten. Soms is dit ook daadwerkelijk fijn. Soms ook wat minder. Je zit ineens aan tafel met mensen die je misschien niet zo goed kent of niet vaak ziet. Of met mensen die je misschien wat minder goed liggen. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar dat kan het wel worden. Als je bijvoorbeeld een eetstoornis hebt (gehad).
Voor, tijdens en zelfs na mijn eetstoornis vond ik het dineren soms wat lastig. Ik heb genoeg situaties gekend waarin ik op mijn eetgedrag werd aangekeken. Of het was te weinig, of teveel. Maar wie bepaalt dat eigenlijk? Wie heeft het recht om mij te vertellen dat ik gezonder moet eten?
“Je eet niet gezond”
De feestdagen draaien in mijn ogen niet om eten. Toch gaat er wel vaak eten mee gemoeid. Je wilt toch wat lekkers op tafel als je gasten ontvangt of zelf ergens gaat eten. Ik ben gewend om commentaar op mijn eetgewoontes te krijgen. Nu gelukkig minder dan voorheen, maar tijdens mijn eetstoornis vonden mensen dat ze het recht hadden om mij te allen tijde maar te waarschuwen voor het eten dat ik op mijn bord had. Vaak hadden we een tafel vol hapjes. Nu ben ik zover dat ik echt pak waar ik zin in heb, zonder dat ik me laat beïnvloeden door eventueel commentaar. Tijdens mijn eetstoornis vond ik dit niet zo makkelijk. Toch wilde ik wel het lekkerste kiezen. Niet alleen om mezelf uit te dagen, maar ook omdat het nu kon. Met kerst mocht ik van mezelf echt wel even genieten. Dit resulteerde vaak in bordjes vol zoetigheden. Als ik iemand naar mijn bordje zag kijken, voelde ik de paniek al opkomen. Het liefst wilde ik dan mijn bordje maar laten vallen. Laat het allemaal dan ook maar. Dat kon natuurlijk niet, maar gespannen was ik dan wel de hele maaltijd. Dat dit vaak niet helpend was, durfde ik toen niet zeggen. Mijn hele focus lag op het eten en elke opmerking werd dan ook uitvergroot.
Het hele jaar door maakte ik me al druk genoeg of ik ‘gezond’ genoeg at. Kerst voelde voor mij als een soort vrijbrief om echt te eten wat ik wilde. De opmerkingen die ik dan kreeg, schoten bij mij eigenlijk het verkeerde keelgat in. Lukte het me eindelijk om die gedachtes rondom eten een beetje los te kunnen laten, werd ik er alsnog aan herinnerd.
Tijdens mijn eetstoornis had ik het hier dus echt lastig mee. Dit bespreekbaar maken durfde ik echter niet. Vaak vond ik het niet passend, ook omdat er veel mensen bij waren. Meestal wuifde ik die opmerkingen dan maar een beetje weg. Maar echt plezier in het eten had ik dan niet meer. Wat denk ik ook niet meehielp, is dat ik over het algemeen niet zo zeker was. Nu kies ik voor mezelf; écht voor mezelf. Het lukt me om naar mijn behoeftes te luisteren en hier een balans in te vinden. Toen vond ik dat nog knap lastig. De opmerkingen zetten mij dan aan het twijfelen, waardoor ik nog onzekerder werd.
Laat je niet beïnvloeden
In het verleden ben ik dus best vatbaar geweest voor opmerkingen over mijn eten. Het voelde al snel als een persoonlijke aanval. Ik denk dat ik dit zo ervoer omdat ik op dat moment ook echt mijn eten wás. Ik deed ontzettend veel onderzoek. Het voelde – door kritische opmerkingen – alsof ik het niet goed (genoeg) deed. Alsof mijn moeite niet erkend werd. Nu kan ik dit gelukkig heel anders zien, maar het was vooral de manier hoe ik hier zelf instond die mij geholpen heeft.
Ik weet ondertussen wat mijn lichaam nodig heeft. Ook heb ik geleerd dat een kerstdiner een momentopname is; iets wat mij tijdens mijn herstel echt heeft geholpen om wat meer te durven. Die focus op eten heb ik ondertussen niet meer, maar nog steeds kunnen opmerkingen zeker binnenkomen.
Mocht je het nog lastig vinden om die grens te trekken, dan hoop ik dat het je lukt om deze kerst bij jezelf te blijven. Wat heb ik nodig en wat is voor mij helpend? Misschien dat je inderdaad een opmerking krijgt en het is aan jou hoe je hiermee omgaat. Mij hielp het om te bedenken dat veel van deze reacties wel echt goedbedoeld waren. Dat maakt het inhoudelijk misschien niet makkelijker, maar dat hielp mij wel een beetje relativeren.
Gelukkig lukt het me nu om mezelf hier iets meer voor af te sluiten. Mijn eten is mijn eten. Mijn eten is helemaal mijn ding. Niemand heeft – in mijn ogen – het recht om voor mij te bepalen hoe ik dit indeel en wat ik precies eet. Of dit gezond is of helemaal niet, dat is helemaal aan mij. Anderen mogen daarvan vinden wat ze willen, maar dat betekent niet dat ik hier ook daadwerkelijk iets mee moet. In tegendeel zelfs. Nog steeds vind ik het weleens lastig om passend te reageren. Juist omdat dit me niet meer zo bezighoudt, vind ik een hele discussie zeker niet nodig. Eten moet fijn en gezellig zijn. Niet beladen en vol spanning.
Iedereen met wie ik kerst vier dit jaar weet van mijn verleden, ook van het werk dat ik nu doe. Ik merk ook dat ik een stuk sterker in mijn schoenen sta dan ik ooit heb gedaan. Tijdens mijn eetstoornis was het eetgedeelte voor mijn familie ook meer een ding dan nu, juist omdat ik het daar zo moeilijk mee had. Ik merk dat – sinds het met mij veel beter gaat – het eten voor de rest nu ook iets rustiger is. Ik heb dan ook al een tijd niks meer gehoord over mijn eten en dat vind ik prima. Eten blijft natuurlijk eten en zal altijd een deel van mijn leven zijn, maar wel op een andere manier dan tijdens mijn eetstoornis. Nu kan ik er ook echt van genieten. En door mijn rust hierin, mijn familie denk ik ook.
Hoe is dit voor jou? Hoe ga jij om met opmerkingen over jouw eten?
Geef een reactie