Eetstoornis altijd een kwetsbaarheid?

Op de vraag of je volledig kunt genezen van een eetstoornis zeg ik met volle overtuiging JA. Op de vraag of een eetstoornis altijd een kwetsbaarheid zal blijven, zou ik vroeger NEE hebben geantwoord. Nu denk ik hier anders over. Liefst zou ik zeggen dat als je eenmaal geneest van een eetstoornis, dit nooit meer een kwetsbaarheid is. Toch denk ik dat dit het wél blijft. Iets wat jarenlang een coping mechanisme van je is geweest, iets wat jaren je halve of hele leven heeft overgenomen, verdwijnt niet in het niets. Het ontstaan van een eetstoornis is ook niet enkel het gevolg van omgevingsfactoren en gedrag, maar is nu eenmaal ook deels genetisch. Je bent er gevoelig voor óf niet….

Het is makkelijk en veilig om te zeggen dat het wel of niet kwetsbaar blijven voor een eetstoornis te maken heeft met wat je hebt geleerd in therapie. Was het maar zo eenvoudig. Had je maar de volledige controle over ziekte én gezondheid. Ontkennen we hiermee tegelijkertijd niet indirect ook dat het een ziekte is? Iets waarvoor je niet kiest? Vroeger zou ik ook gezegd hebben dat ik nooit een terugval zou krijgen. Geen haar op mijn hoofd. Geen vezel in mijn lijf. Absoluut onmogelijk. Je kiest niet voor een eetstoornis. Net zoals dat het geen kwestie is van wilskracht of ‘nu gewoon anders omgaan met’ om een eetstoornis te voorkomen. Dat voelt misschien veilig voor jezelf om dat te zeggen. Jou zou het dan immers nooit overkomen. Jij bent ‘sterker’ dan dat.

Blijft een eetstoornis een kwetsbaarheid?

Tegelijkertijd ontken je hiermee deels misschien ook dat een eetstoornis een verdomd ingewikkelde psychiatrische ziekte is. Iets waar je slechts tot op zekere hoogte tegen kunt vechten. Het ontwikkelen van een eetstoornis, jarenlang niet kunnen herstellen of terugvallen in een eetstoornis, heeft niet zoveel te maken met wilskracht, lef, verstand of keuze. Daar komt veel meer bij kijken. Dat is van zoveel meer factoren afhankelijk. Het is kwetsend om te denken dat herstellen van een eetstoornis zo simpel ligt. Net zoals dat het te simpel is om te beweren dat als je 100% bent genezen van een eetstoornis, een terugval nooit meer zal voorkomen. Bovendien: Wat is 100% genezen van een eetstoornis eigenlijk?

Ben ik hersteld als ik volledig vrij kan eten, maar nog wel een negatief zelfbeeld heb en onzeker ben?

Wanneer ben je 100% genezen van een eetstoornis? Maak je je dan helemaal niet meer druk om je gewicht en let je niet meer op wat je eet? In hoeverre maakt de gemiddelde vrouw zich zorgen om haar gewicht en om wat ze eet? Stel dat je je helemaal vrij hebt gevochten van kcal, gewicht en eten, betekent dit dan ook dat jouw zelfbeeld helemaal positief is? Dat je trots bent op wie je bent, onafhankelijk van wat je presteert, van de mening van anderen en jezelf lief hebt? Is dat haalbaar of is dat misschien iets wat je door je leven heen omtwikkelt. Ik ken immers zat vrouwen die zichzelf niet liefhebben, zeer ontevreden met zichzelf zijn, maar niet lijden aan een eetstoornis. Tegelijkertijd zijn dit wel allerlei kenmerken waar een eetstoornis deels uit voort kan komen.

Ben je als je een eetstoornis ontwikkelt zwak? Ben je als je niet terecht komt in een terugval sterker dan de eetstoornis? Ben je als herstellen niet lukt niet sterk genoeg? Ik denk dat voor alle vragen geldt dat de woorden zwak en sterk niet passend zijn. Als iemand overlijdt aan kanker, praten we ook niet in termen van sterkte en zwakte. Als iemand weer terechtkomt in een depressie, zeggen we ook niet dat iemand door sterker te zijn een terugval had kunnen voorkomen.

Blijft een eetstoornis een kwetsbaarheid?

Tot op zekere hoogte kan je zeker zelf dingen doen: Je best doen om te herstellen, angsten aangaan, hulp vragen, gevoelens delen… ga zo maar door. Toch staat ‘je best doen’ helaas niet garant voor een leven vrij van psychische ziektes. Was het maar zo eenvoudig. We hebben allemaal onze kwetsbaarheden. Misschien breek jij sneller je been dan ik. Gewoon, omdat jij hier nét wat kwetsbaarder voor bent dan ik. Betekent dit dat je niet volledig kunt herstellen van een gebroken ben? Natuurlijk niet. Het kan beiden naast elkaar bestaan.

“Als het toch altijd een kwetsbaarheid zal blijven,
waarom zou ik dan mijn best doen voor herstel?”

…klinkt meer als een vraag vanuit de eetstoornis. Eentje die jouw herstel, jouw gevecht probeert te saboteren. Onzin natuurlijk. Je houdt toch ook geen gebroken been in stand, enkel omdat de kans dat jij een bot breekt groter is dan je buurvrouw? Misschien breek je nooit meer wat. Misschien krijg je nooit een terugval. Herstel van een eetstoornis is het altíjd waard, of je nou nog 0 of 10 keer zal terugvallen. Iedere dag zonder eetstoornis is het waard. Volledig genezen én ergens kwetsbaar(der) voor zijn, kan naast elkaar bestaan.

“Hoe kon het nou dat ze niets door had?
Je merkt het toch als je minder gaat eten?!”

Heb je, als je ooit een eetstoornis gehad hebt, niet juist veel eerder door als er een terugval op de loer ligt? Soms wel, soms niet. Dat verschilt per persoon, per situatie. Het heeft niets met keuze, kennis, zwakte of kracht te maken. Het is veilig om dat te denken, want dan zal het jou vast niet overkomen. Ik herken de gedachte trouwens wel hoor. Toen een kennis jaren geleden een terugval kreeg, begreep ik daar niets van. Ze had heus wel door dat ze raar ging doen met eten!

Jaren later kwam ik erachter dat dit veel te simpel én veroordelend gedacht was van mij. Misschien dacht ze bijvoorbeeld juist dit keer wél de controle over haar gedrag te hebben, omdat ze er al zoveel ervaring mee had. Je denkt toch niet dat ik met tien jaar persoonlijke eetstoornis ervaring en tien jaar professionele eetstoornis ervaring bewust koos voor een terugval? uhh, nee.

Op Instagram kregen we al enorm veel reacties op de vraag of een eetstoornis altijd een kwetsbaarheid blijft. Ik ben benieuwd hoe jij erover denkt. Jij die dit artikel leest. Laat gerust jouw idee hierover achter onder deze blog.

Fotografie: Pexels

Scarlet

Geschreven door Scarlet

Reacties

15 reacties op “Eetstoornis altijd een kwetsbaarheid?”

  1. Dankjewel voor deze blog. Ik deel je mening. Ondanks dat ik nu hersteld ben zeg ik niet dat ik genezen ben. Ik weet gewoon dat voor mij de kans veel groter is om weer anorexia te krijgen dan voor iemand zonder deze kwetsbaarheid. Maar ik denk wel dat de wetenschap van die kwetsbaarheid je waakzaam kan maken. Het kan een terugval niet voorkomen maar ik geloof wel, een gewaarschuwd mens telt voor twee.

  2. prachtig geschreven!

  3. Dankjewel! Hele goeie blog dit!!

  4. Het is zo anders hoe je hier nu over schrijft en twee jaar geleden zeg maar. Ik vind de vergelijking met een gebroken been of een ziekte heel fijn en helpend. Je uitleg is mooi ook voor de mensen die niet herstellen! Bedankt voor het zo goed verwoorden!

    Ik hoop dat je weer meer gaat delen over jezelf en alles wat je inspireert echt! Je doet geen video’s meer op dinsdag of een plog of dat soort dingen. Ik hoop dat je dat weer wat meer gaat doen want jij bent een inspiratie juist door je terugval!! (En het opkrabbelen daaruit!)

  5. ik denk dat het altijd misschien wel een gevoelig iets blijft

  6. Volgens mij blijft het een gevoeligheid en iets dat je altijd meedraagt.

    1. Dat denk ik ook.

  7. Ik ben momenteel nog in behandeling om de invloed van deze rotziekte op mijn leven zo klein mogelijk te laten worden. Ikzelf maak altijd de vergelijking met een chronishe darmziekten, waar ik door mijn werk als verpleegkundige veel over weet. Met de juiste leefregels en/ of medicatie kan deze ziekte namelijk heel goed onder controle blijven. Maar een zogenaamde “opvlamming” ligt áltijd op de loer. Soms herken je de signalen van een dreigende opvlamming op tijd en is “even” opnieuw je focussen op je leefregels en/ of (tijdelijk) de medicatie iets ophogen. Je weet dat je even wat minder alert was omdat het zo goed ging en hierdoor krijg je het weer onder controle. Maar soms (h)erken je die signalen niet of te laat en is de ziekte er weer “ineens” in alle hevigheid. Zonder dat jij er ook maar iets aan hebt kunnen doen en is misschien zelfs een behandeling/ opname in het ziekenhuis nodig… Dus of ik ooit zal zeggen dat ik genezen ben? Nee, een terugval ligt altijd op de loer, het is nu eenmaal een (aangeboren) kwetsbaarheid die bij je hoort….

  8. Precies. Als mensen mij vragen of ik genezen ben, zeg ik altijd: ik kan er nu mee omgaan, maar het blijft een kwetsbaar deel.

  9. Wat een mooie, rakende blog. Een aantal jaren geleden werd ik geopereerd aan mijn schouder. Een kwetsbare plek zal het altijd blijven en die plek is des te kwetsbaarder als het niet goed of maar half geneest. Dat heeft tijd en energie nodig, steeds weer.

    Wel denk ik dat er ontzettend veel winst is te halen in signaleren. In mijn nog vrij korte leven heb ik inmiddels vier depressies gekend. Eerder ‘overkwam’ een nieuwe depressie me. Nu herken ik signalen veel en veel eerder en kan ik op tijd ingrijpen, waardoor terugvallen vaak niet doorzetten. Dat zegt niet dat het falen is als dat niet lukt: voor een terugval zijn altijd redenen. Een eetstoornis had je niet voor niets, een depressie ook niet.

  10. Soms kan je een oude kwetsuur, of dat nou een breuk is of een gescheurde gewrichtsband of noem maar op, opnieuw voelen. Vaak is dat in periodes van overbelasting of wanneer het bijvoorbeeld slecht weer is. Ik geloof dat het met eetstoornissen misschien gelijkaardig is. Zelf heb ik hier geen ervaring mee want ik ben -tot nog toe!- nog niet hersteld geweest maar ik vermoed dat periodes van slecht weer: emotionele instabiliteit, die gevoeligheid weer zullen bovenhalen.

  11. Ik probeer het altijd zo te zien: Het is niet raar dat ik in moeilijke, pijnlijke, verdrietige periodes eetstoornis gedachtes heb want dit is ruim 15 jaar lang mijn overlevingsmechanisme geweest. Ik verklaar mezelf genezen omdat ik niks meer met die gedachtes doe. Ik kan inmiddels de gedachte hebben en anders (gezond) handelen. Voor mij een heel groot wonder dat ik dit heb kunnen bereiken.

    1. ‘ Ik kan inmiddels de gedachte hebben en anders (gezond) handelen.’

      Dat is idd. denk ik het issue of de vraag die je kunt stellen. Wanneer ben je ‘volledig’ genezen. Is dat als je überhaupt geen enkele bijzondere, uiteindelijk, storende gedachten over eten hebt, of houdt volledig genezen in, dat je wel de gedachten nog kunt hebben, maar niet meer zo veel of maar zelden, maar vooral, dat je er niet meer naar handelt.
      Maar de vraag is indien je wel de gedachten nog zo nu en dan hebt, maar er niet meer naar handelt; dat onder volledig herstel valt. Ik vind van niet, want een persoon zonder eetstoornis, kan veel gedachten die je hebt als je een eetstoornis hebt, echt niet plaatsen of heeft die überhaupt (nog) nooit gehad en als je die gedachten (nog) wel hebt of houdt, blijft het denk ik toch een gevoelig iets, wat je toch continu alert doet zijn opdat het niet of nooit meer ‘misgaat’.

  12. Wat een mooie blog. Fijn om dit nu zo te lezen. Van mijn psycholoog moet ik leren zeggen dat ik een eetstoornis heb gehad. Ik heb er ook geen last meer van in het dagelijks leven. Maar zoals je hier ook in schrijft, en zo ervaar ik het, het blijft een kwetsbaar iets. Dit merk ik vooral als ik erg gestresst ben of als ik mij even niet lekker in mijn vel voel. Afgelopen kerst had ik er helaas weer echt last van. Ik merkte dat ik het niet meer kon hebben met al dat eten…

  13. Ik heb 16 jaar een eetstoornis gehad (waarvoor meerdere behandelingen) en was 2 jaar eetstoornisvrij. Mijn dochter kreeg vorig jaar een ernstig ongeluk met blijvend letsel. Hierdoor is de eetstoornis weer teruggekomen. Iets wat ik ook nooit had gedacht. Ik had verwacht dat ik nooit meer een terugval zou krijgen. Het verhaal van Scarlet is heel herkenbaar voor mij.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *