Het is je niet gelukt weerstand te bieden tegen de eetstoornisdrang en je hebt een eetbui gehad. Het kan dan verleidelijk te zijn om terug te vallen in nog meer eetgestoord gedrag, om deze eetbui ‘recht te trekken’. Je wilt compenseren. Bijvoorbeeld door toe te geven aan restrictief eten of bewegingsdrang. Eigenlijk gebruik je diezelfde eetstoornis waar je voor wilt vluchten, als oplossing. Je probeert de eetstoornis te bestrijden, koest te houden. Door te handelen uit meer eetstoornis.
Dat je in bepaalde situaties vanuit een eetstoornis reageert is niet zo vreemd. Waarschijnlijk is het zelfs je tweede natuur geworden. Een eetstoornis – bewust of onbewust – inzetten, voelt lang niet altijd ‘fout’ of ‘verkeerd’. Veelal, als ik vanuit mijn eigen ervaring spreek, voelt het juist logisch en sterk. Het is lastig om te erkennen dat dit gebeurt, maar ook om die overtuiging te veranderen. Daarom deze blog. Om je wat steun en handvatten te geven. Want ook jij kan dit aan.
De eetstoornis is functioneel
Een eetstoornis heb je niet voor niets. In de introductie van deze blog noemde ik al één van de mogelijke functies die een eetstoornis kan hebben: vluchten. Vluchten voor emoties en verantwoordelijkheid. Door vast te houden aan een specifieke focus, maar ook het willen vermijden van bijvoorbeeld confrontaties, kan een eetstoornis in stand worden gehouden. Een eetstoornis gaf mij meer rust en overzicht. Door ziek te zijn, stelde ik mijn toekomst uit en bleef ik meisje in plaats van vrouw. Door mijn eetstoornis had ik minder de noodzaak om stil te staan bij hetgeen dat me ontroerde, raakte of triggerde. Ik wilde niet stilstaan bij mijn verleden. Mijn eetstoornis hielp me om zélf te kunnen blijven functioneren, want het alternatief was te beangstigend. Het loslaten van alle vormen van controle, durfde ik niet aan te denken. Heb jij eigenlijk een idee wat de functie (of functies) van jouw eetstoornis is?
Wat levert het op?
Wat levert dit gedrag je dan op? Vooral veel onrust, leert mijn ervaring. Door je eetstoornis in te zetten als oplossing, een probleem dat in eerste instantie juist veroorzaakt werd door diezelfde eetstoornis, is de kans groot dat de hele dag in het teken staat van het (niet) eten. De focus hierop wordt groot en de gedachtes hieromheen kunnen alles overschaduwen, waardoor je het moeilijk los kunt laten. Je blijft namelijk de eetstoornis voeden, waardoor deze sterker en krachtiger wordt. Ook al kan het je wat rust geven op de korte termijn, is het op de lange termijn wel zo helpend?
De eetstoornis is niet de oplossing en zal ook nooit de oplossing zijn.
Wat kun je doen om hieruit te raken?
Hoe verleidelijk het ook is om toe te geven aan het compenseren na (of zelfs voor) een eetbui, het helpt je niet verder. Niet alleen geef je hierbij toe aan de eetstoornis, maar ook is de kans op herhaling uiteindelijk groter. Elke keer opnieuw verlaag je de drempel om toe te geven.
Tijdens mijn tijd in de kliniek, had ik veel groepstherapie. Eén van mijn groepsgenoten had veel last van eetbuien en compenseerde deze ook. Onze psycholoog stelde voor om vooral het compenseren aan te pakken in de hoop dat de weerstand, de afkeer voor de eetbuien, groter werd wanneer zij ze niet meer mocht compenseren. Dit bleek ontzettend lastig en ging gepaard met ontzettend veel paniek, maar uiteindelijk is het haar gelukt, ook middels onderstaande thema’s:
- Bewustzijn: Stilstaan in het moment en bewustzijn creëren rondom het gedrag. Het is misschien wel één van de moeilijkste dingen die er is. Ik merkte zelf dat de eetstoornis er zo geleidelijk insloop, dat ik het vaak moeilijk vond om te herkennen wanneer ik handelde vanuit de eetstoornis of echt vanuit mezelf. Door stil te staan bij de gedachtes die ik ervoer tijdens de momenten dat ik hieraan twijfelde, kon ik er iets praktischer naar kijken. Zo hielp het mij om alle gedachtes op te schrijven en ze zo te categoriseren: Waar komen ze vandaag? Wat gebeurt er als ik hiernaar handel en is er een alternatief? Daarnaast hielp het mij ook vaak om me te bedenken dat de eetstoornis, waar ik nu wéér voor wilde zwichten, me juist in deze benarde situatie had gebracht. Was het wel reëel om een andere uitkomst te verwachten? Of bleef ik voor dezelfde schijnbelofte vallen?
- Wat is de functie: Terugkomend op het eerste kopje van deze blog. Wat is voor jou, op dit moment, de functie van het eetgestoorde gedrag? Ook hierin kan het antwoord verschillen, afhankelijk van dit gedrag. Wat probeert die eetbui jou te vertellen? Wat is de ‘functie’ van het restrictieve eten? Lastige, maar waardevolle vragen om jezelf te stellen. Want zodra je weet wát jou beweegt, kun je hier zelf wat beter op anticiperen.
- Geef het tijd: Het kan (helaas) niet in één keer helemaal soepel en goed gaan. Dat moet ook niet het streven zijn, denk ik. Elke overwinning is er één en houd je hieraan vast. Herhaling kan écht de sleutel tot succes zijn, maar voor herhaling is tijd nodig. Gun jezelf die tijd. Gun jezelf de successen, maar omarm ook de keren dat je op je snuffert gaat, want óók die momenten zijn van waarde. Deze momenten vertellen je iets over jouw proces, hoe je hier nu instaat en waar je jouw aandacht op kunt richten.
Een misstap is geen teken van falen, maar jezelf hierna herpakken, is wél een teken van succes.
Om terug te komen op het compenseren na een eetbui. Ik denk dat dit iets is waar velen last van hebben. Het is ook niet gek dat de eetstoornis enorm trekt na een eetbui of ander eetgestoord gedrag, ook al komt diezelfde eetbui vanuit dezelfde eetstoornis. Een cirkel, een pijnlijke cyclus waar je maar lastig uitraakt. Toch is het niet onmogelijk. Ik hoop dat de herstelverhalen die wij publiceren op Proud2Bme je hierin ook wat vertrouwen geven, evenals deze blog. Mocht jij nog aanvullingen hebben, laat deze vooral achter in de reacties, want ook hier kun je gezamenlijk weer steun uit halen. ♥
Herken jij dit patroon? Hoe ga jij hiermee om?
Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021.
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie