Ervaringsdeskundigheid onmisbaar binnen GGZ

Mensen die worstelen met psychische problemen en hierdoor cliënt binnen de GGZ worden, doen belangrijke ervaringen op. Ze ervaren aan den lijve hoe het is om hun wens om een goed leven te leiden te combineren met de last van ernstig psychisch lijden. Ze ervaren ook als geen ander wat daarbij wel en niet helpt. Ze leren omgaan met de reacties op dat psychisch lijden in onze samenleving en in de GGZ, waarin we klaar staan met stigmatiserende beelden en labels voor ‘ziek’ of ‘afwijkend gedrag’. Ze ervaren wat nodig is om de schuld en schaamte die dat met zich mee brengt, plaats te laten maken voor hoop en vertrouwen. Al die ervaringen vormen een potentiële bron van een nieuwe vorm van kennis en kennisontwikkeling in de samenleving, de GGZ en de wetenschap: ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid.

Op basis van haar eigen ervaringen als patiënt in de GGZ, wetenschappelijk onderzoek en collectieve ervaringskennis vanuit de cliëntenbeweging betoogt Wilma Boevink dat de kennis van ‘psychiatrische patiënten’ onmisbaar is om de hulpverlening naar een nieuw plan te tillen. Wilma Boevink promoveert vandaag aan de Universiteit Maastricht.

Boevink pleit niet voor een ‘tegenbeweging’. Ze pleit juist voor verbinding van persoonlijke en collectieve cliëntervaringen en wetenschappelijke kennis. Deze verbinding wil Boevink niet beperken tot het terrein van de ervaringsdeskundigheid, maar verbreden naar andere kennisdomeinen. Uitwisseling van ervaringskennis, wetenschappelijk kennis én professionele kennis is van belang voor het herstel van mensen die ernstig psychisch lijden en voor een goede ondersteuning daarbij.

Goede hulpverlening vraagt om ‘multideskundigheid‘, een basisprincipe dat ook ten grondslag ligt aan de beweging van De Nieuwe GGZ, waarvan Boevink mede de grondlegger is. De verbinding van deze kennisdomeinen en kennisbronnen is nodig op alle niveaus, niet in de laatste plaats in de dagelijkse praktijk, op het individuele niveau van cliënt, hulpverlener en het netwerk van betrokkenen.

In de GGZ wordt al lang gesproken over vraaggestuurde zorg, herstelondersteunende zorg en zorg waarin de cliënt centraal staat. Toch ervaren nog steeds veel GGZ-cliënten onvoldoende aansluiting en een grote afstand tussen de professionele zorg en de eigen belevingswereld en ondersteuningsbehoeften. Alleen de verdere ontwikkeling en erkenning van ervaringskennis, in gelijkwaardige dialoog met professionele en wetenschappelijk kennis, kan die kloof overbruggen en de GGZ daadwerkelijk naar een nieuw plan tillen, aldus Boevink.

Wilma Boevink stond aan de wieg van de herstelbeweging in Nederland. Zij was eerste auteur van het in 2002 verschenen boek ‘Samen werken aan herstel’, over een door cliënten ontwikkeld en uitgevoerd herstelprogramma. Zij werkte toen al jaren aan haar eigen herstel en combineerde dat met haar wetenschappelijke onderzoek bij het Trimbos-instituut.

Ook vanuit Proud2Bme denken we dat er nog veel winst te behalen valt binnen het verbeteren van de gespecialiseerde hulp voor eetstoornissen als het aankomt op het hierbij betrekken van ervaringsdeskundigen. Dit wordt natuurlijk al wel mondjesmaat gedaan, maar veelal niet met voldoende erkenning of in een gelijkwaardige dialoog. Het is meestal een ‘extra toevoeging’ waarbij de verbinding en kruisbestuiving met de bestaande professionele hulp ontbreekt. Hierdoor sluit goedbedoelde, professionele hulp niet altijd aan bij de vraag van en de benodigde zorg voor de cliënt. We zijn uiteraard benieuwd hoe jij hierover denkt….

Bron: Trimbos Fotografie: Magdalena

Scarlet

Geschreven door Scarlet

Reacties

6 reacties op “Ervaringsdeskundigheid onmisbaar binnen GGZ”

  1. Ik ervaar het als positief dat Proud met ervaringsdeskundigen werkt.
    Echter denk ik wel, dat een gevaar is dat je over het hoofd kan zien dat er verschillende redenen/manieren/gevolgen etc zijn. Dit benoemen jullie vaak wel, maar dan vraag ik me af wát dan die andere redenen etc zijn?

  2. Ik vind ervaringsdeskundigheid eigenlijk onmisbaar in herstel.
    Het klopt dat de kloof tussen de professionele zorg en de belevingswereld van de cliënt erg groot kan zijn.
    In andere landen wordt al heel vaak met mentors gewerkt. Ik zou het heel goed vinden als dat hier ook zou worden gedaan.In 12stappen programma’s wordt het ook gedaan en het werkt.

  3. Mijn therapeut is GZ-psycholoog en staat niet aangeschreven als ervaringsdeskundige. Wel heeft ze mij een keer verteld over iets naars dat zij heeft meegemaakt en dat ze daarna ook depressief is geweest. Ik vond dit eigenlijk totaal niet helpend, zij gaat er namelijk vanuit dat alles wat bij haar heeft gewerkt om eruit te komen, bij iedereen werkt.

  4. Mooi proefschrift heeft ze geschreven, te downloaden via Trimbos instituut. Bijzonder werk, waarin wetenschap en persoonlijke ervaring samen komen. Wat een inspirerende vrouw.

  5. En coaches dan, die zijn toch ook heel vaak ervaringsdeskundig.?
    Die maken openlijk en professioneel gebruik van hun ervaringsdeskundigheid.

  6. Het kan zeker een aanvulling zijn, dingen vanuit een ander perspectief zien. Alleen is het wel belangrijk dat je als ervaringsdeskundige geleerd hebt van je dingen. Vaak merk ik dat mensen die zelf wat hebben meegemaakt juist tangen kunnen zijn en helemaal niet weten wat een ziekte inhoudt. Zo deed ik een cursus op het gebied van ervaringsdeskundigheid. Nou wist de vrouw die dat leidde, vanuit haar ervaringsdeskundigheid, dat mijn spierklachten, die uitgelokt worden doordat ik slecht op metalen reageer, komen doordat ik vroeger eetproblemen heb gehad. Ook was ze het volledig eens dat mensen die denken dan mijn slechte gebit of spierklachten na mijn boulimiaverleden komen door te weinig eten. Terwijl ze zelf boulimia heeft gehad en zou moeten weten dat je dan helemaal niet weinig eet. Bij een eerdere cursus op dat gebied ook al problemen met degene die dat leidde en helemaal niks snapte.
    Ook eens problemen gehad met iemand die vanuit een uitkeringssituatie bijstandsconsulente was geworden en mijn de les wilde lezen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *