Het inzetten van ervaringsdeskundigheid van professionals in de zorg kan een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van mensen met psychische problemen. Dat blijkt uit een SIA RAAK-onderzoek dat deze maand werd afgesloten met een symposium. Simona Karbouniaris, onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht, was erbij betrokken samen met de Hogeschool Windesheim. Karbouniaris start in maart met een vervolgonderzoek. “We moeten af van het stigma op psychische problemen.”
Het inzetten van ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn staat sinds enkele jaren sterk in de belangstelling. Ervaringsdeskundigen staan dichtbij de cliënt en begrijpen wat het is om een diagnose te krijgen. Zij hebben hierdoor vaker creatieve oplossingen, kunnen vanuit eigen ervaring steun bieden en verminderen de vooroordelen of negatieve vibe die rondom een bepaalde diagnose heerst. Ervaringsdeskundigen kunnen het bewijs zijn dat er ook na een nare levensgebeurtenis of met een stoornis een plek in de maatschappij is. Dat herstel in veel situaties mogelijk is.
Taboe
Het inzetten van ervaringsdeskundigheid is helaas niet vanzelfsprekend, zeker niet voor professionals in zorg en welzijn. “Veel professionals ontkoppelen hun ervaringskennis als ze aan het werk gaan”, zegt Simona Karbouniaris. “Zij houden dat geheim.” Als onderzoeker van het lectoraat Participatie Zorg en Ondersteuning van Hogeschool Utrecht was zij betrokken bij het onderzoek ‘Ervaringsdeskundigheid van zorgprofessionals’.
“Het is de cultuur binnen de GGZ en binnen het welzijnswerk: je praat er niet over als je zelf te maken hebt of hebt gehad met psychische problemen. Er rust een taboe op.”
Intentieverklaring
De onderzoekers bekeken de inzet van ervaringskennis van professionals in vijf zorgorganisaties in de provincies Drenthe, Overijssel en Gelderland, waar cliënten met complexe problematiek (verslaving, psychiatrie, beperkingen) worden behandeld en begeleid. “Alle organisaties wilden méér ruimte geven aan ervaringsdeskundigheid onder professionals”, zegt Karbouniaris. Dat bleek niet zo gemakkelijk te gaan. Het gaat in tegen de gebruikelijke werkwijze van deze professionals en soms ook tegen van kracht zijnde beroepscodes. Maar nu, aan het eind van het project, zijn alle instellingen enthousiast; alle willen ermee door. Deze maand tekenden alle partijen een intentieverklaring. De inzet van ervaringsdeskundigheid spreidt zich (hopelijk!) uit als een olievlek.
Rolbeschrijvingen
Een belangrijke les uit het onderzoek is, dat professionals een leertraject nodig hebben om zich tot competente ervaringsdeskundige professional te ontwikkelen. “Een coming-out maakt je niet meteen deskundig”, zegt hoofdonderzoeker Weerman.
“Als je open bent over eigen ervaringen gebeurt er iets met jezelf en met je omgeving. Het zet een heel proces in gang. Het duurt ongeveer een jaar voor de professional heeft geleerd om zijn persoonlijke ervaringen op een deskundige manier in zijn professionele rol te benutten. De organisaties hebben voor deze nieuwe deskundigheid rolbeschrijvingen gemaakt, de deskundigheid is erkend zoals alle andere deskundigheden.”
Open communicatie
Karbouniaris hoopt niet alleen te promoveren op dit onderzoek, maar ook….
“Minder taboe en zelfstigma onder hulpverleners zou prachtig zijn. Het zou goed zijn als professionals en cliënten openlijker met elkaar kunnen praten over de moeilijkheden van het leven. Zonder stempel of negatief beeld.”
Bron: hu.nl
Geef een reactie